Đường băng Trung Quốc xây dựng trái phép trên Đá Chữ Thập ngày 21/5/2015. |
Hội thảo do Hội đồng Nghiên cứu Đông Nam Á (CSEAS) ở Đại học Yale tổ chức. Hội đồng Nghiên cứu Đông Á và Viện Văn hóa và Giáo dục Việt Nam đồng tham gia tài trợ.
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, hội thảo đã thu hút sự tham gia đông đảo của các học giả hàng đầu về vấn đề Biển Đông đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học có uy tín tại Mỹ và các nước như Pháp, Đức, Australia, Anh, Canada... Hội thảo chia làm 3 phiên thảo luận xoay quanh các chủ đề “Lịch sử tranh chấp ở Biển Đông”, “Tình hình địa chính trị Biển Đông” và “Vấn đề pháp lý cho tranh chấp ở Biển Đông”. Các học giả đã viện dẫn nhiều tài liệu và bản đồ cổ, bao gồm cả của Trung Quốc, các quốc gia trong khu vực và của những người phương Tây khi đi qua vùng biển này, chứng minh điều ngược lại đối với các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.
Tại hội thảo, các học giả cảnh báo Trung Quốc đã xây dựng lực lượng quân sự có đủ sức mạnh chi phối, kiểm soát được chuỗi đảo thứ nhất tại Biển Đông. Các đảo nhân tạo của Trung Quốc có thể được sử dụng làm cơ sở hậu cần cho các hoạt động của ngư dân, ngành công nghiệp các-bon và các cơ quan thực thi pháp luật.
Các học giả cảnh báo Trung Quốc đang tăng cường sử dụng đội tàu cá kết hợp tàu thương mại và các tàu của lực lượng thực thi pháp luật nhằm mục đích thay đổi nguyên trạng tại Biển Đông. Bên cạnh đó, Trung Quốc còn sử dụng lực lượng dân quân biển để một khi xung đột vũ trang xảy ra, lực lượng này có thể đóng vai trò như lực lượng hải quân không chính thức.
Điểm chung giữa 14 bài tham luận là đều tập trung phân tích những khía cạnh pháp lý của các tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông để từ đó đưa ra những giải pháp nhằm giải quyết xung đột thông qua con đường ngoại giao và dựa trên luật pháp quốc tế.
Trong khuôn khổ hội thảo, các nhà tổ chức cũng trưng bày bộ sách về chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, đồng thời mở triển lãm bộ các bản đổ cổ chứng minh Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam từ cách đây nhiều thế kỷ.