Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu tại cuộc họp báo nhân dịp kỷ niệm 75 năm thành lập WHO, tại Geneva, Thụy Sĩ, ngày 6/4/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Tại Geneva, từ ngày 3/4-1/5/2023, WHO cùng với chính quyền thành phố Geneva đã tổ chức cuộc Triển lãm ảnh về sức khỏe, trưng bày 59 bức ảnh thể hiện 75 năm tiến bộ và thách thức trong lĩnh vực y tế, trong đó có bức ảnh về Việt Nam trong nỗ lực tăng cường an toàn đường bộ để bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Ngày 6/4, phát biểu tại lễ khai mạc cuộc Triển lãm ảnh, Thị trưởng thành phố Geneva, bà Marie Barbey-Chappuis, đã điểm lại những thành tựu quan trọng mà WHO đã đạt được trong 75 năm qua, ví dụ như nhờ chiến dịch tiêm chủng 12 năm do WHO lãnh đạo, thế giới đã ngăn chặn được bệnh đậu mùa từ năm 1980, một bệnh dịch do virus đã từng khiến hàng triệu người chết.
Cũng trong bài phát biểu khai mạc Triển lãm ảnh nêu trên, Tổng Giám đốc WHO, Tiến sỹ Tedros Adhanom Ghebreyesus, khẳng định “Lịch sử của WHO cho thấy chúng ta có thể đạt được nhiều kết quả quan trọng khi các quốc gia đoàn kết với nhau vì một mục tiêu chung”.
Kể từ ngày 7/4/1948, khi WHO được thành lập và Hiến chương WHO bắt đầu có hiệu lực, trải qua 75 năm, hệ thống y tế toàn cầu đã đạt được nhiều thành tựu trong việc bảo vệ sức khỏe của người dân, như ngăn chặn bệnh đậu mùa, giảm 99% tỷ lệ mắc bệnh bại liệt, cứu sống hàng triệu người nhờ chương trình tiêm chủng cho trẻ em, giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và cải thiện sức khỏe cũng như phúc lợi cho hàng triệu người khác.
Bên cạnh những thành tựu quan trọng, Tổng Giám đốc WHO cũng nhấn mạnh: “Dù tự hào vì những thành tựu đã đạt được, song chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm để hiện thực hóa tầm nhìn của tổ chức khi thành lập, đó là mang lại tiêu chuẩn sức khỏe cao nhất cho tất cả mọi người. Hiện chúng ta vẫn phải tiếp tục đối mặt với sự bất bình đẳng lớn trong tiếp cận các dịch vụ y tế, hệ thống y tế toàn cầu vẫn còn nhiều lỗ hổng, các sản phẩm gây hại cho sức khỏe và khủng hoảng khí hậu tiếp tục đe dọa sức khỏe của người dân”.
Theo thống kê của WHO, hiện 30% dân số toàn cầu vẫn không thể tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, gần 2 tỷ người chi tiêu ít ỏi cho y tế. Đặc biệt, đại dịch COVID-19, các tình huống y tế khẩn cấp, các cuộc khủng hoảng khí hậu và nhân đạo đan xen, khó khăn kinh tế và chiến tranh càng khiến sự mất công bằng trong y tế trở nên trầm trọng.
Trước bối cảnh đó, WHO cam kết sẽ thúc đẩy sự công bằng về y tế, coi quyền tiếp cận các dịch vụ y tế là quyền cơ bản của con người, nhấn mạnh đây là chìa khóa để vượt qua các thách thức, đảm bảo hòa bình, an ninh và phát triển cho thế giới. Các biện pháp được đưa ra bao gồm tập trung giải quyết nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề sức khỏe, y tế, xây dựng hệ thống y tế cơ bản, coi đây là nền tảng cho chương trình bao phủ y tế toàn dân, thúc đẩy đầu tư vào khoa học, nghiên cứu, đổi mới, dữ liệu, công nghệ kỹ thuật số trong lĩnh vực y tế. Đồng thời, WHO cũng cam kết hỗ trợ các quốc gia đàm phàn một thỏa thuận quốc tế mới về phòng chống dịch bệnh, sửa đổi Điều lệ Y tế Quốc tế cũng như thúc đẩy các sáng kiến, cơ chế hợp tác để đối phó với dịch bệnh trong tương lai. Cùng với đó, WHO cũng kêu gọi các quốc gia cần khẩn trương có các hành động để bảo vệ, hỗ trợ và mở rộng lực lượng lao động trong ngành y, coi đây là một ưu tiên chiến lược, nhất là trong bối cảnh gia tăng nhu cầu dịch vụ y tế và tăng cường quan hệ đối tác toàn cầu trong lĩnh vực y tế.
WHO được thành lập ngày 7/4/1948. Đây cũng là ngày Hiến chương WHO bắt đầu có hiệu lực. WHO là tổ chức liên chính phủ về y tế thuộc hệ thống Liên hợp quốc. WHO đóng vai trò xây dựng quy phạm, quy tắc quốc tế trong lĩnh vực y tế, với tư cách cơ quan liên chính phủ có thẩm quyền chỉ đạo về lĩnh vực y tế trong hệ thống Liên hợp quốc. Theo Hiến chương WHO được các quốc gia thành viên chấp thuận, WHO đặt ra các chuẩn mực, tiêu chí về y tế cộng đồng. Các quốc gia thành viên sau đó đưa các chuẩn mực quốc tế vào pháp luật trong nước. Ngoài ra, WHO xác định các chương trình nghiên cứu toàn cầu và đưa kết quả vào các khuyến nghị của WHO.
Bên cạnh đó, WHO đóng vai trò hỗ trợ các quốc gia thành viên. Hiến chương của WHO nhấn mạnh mục tiêu lý tưởng "tất cả các dân tộc có được mức độ sức khỏe cao nhất có thể", được định nghĩa là "trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể chất và tinh thần chứ không chỉ đơn thuần là không có bệnh tật hay thương tật". Theo lời kêu gọi này, WHO phối hợp với tất cả các quốc gia thành viên để hỗ trợ quá trình phát triển y tế quốc gia. Một trong những dấu mốc quan trọng toàn cầu trong đại dịch, đó là việc thành lập cơ chế Tăng tốc tiếp cận các công cụ ứng phó COVID-19 do Tổng Giám đốc WHO cùng Tổng thống Pháp và Quỹ Bill & Melinda Gates khởi xướng, giúp thúc đẩy hợp tác trên toàn cầu tăng tốc phát triển, sản xuất và tiếp cận các dịch vụ xét nghiệm, điều trị và vaccine ngừa COVID-19.