Ảnh minh họa: Sputnik
Ngày 1/11, Nhà xuất bản Từ điển Collins công bố "permacrisis" (tạm dịch: khủng hoảng vĩnh cửu) là từ nổi bật nhất năm 2022, với lập luận rằng thuật ngữ này đã phản ánh toàn bộ tình hình khủng hoảng của năm nay. Trên thực tế, trong bối cảnh xung đột, biến động chính trị và khủng hoảng kinh tế, các nhà lãnh đạo quốc gia đã yêu cầu công chúng chuẩn bị cho những cuộc khủng hoảng kéo dài.
Cụ thể, “permacrisis” được Từ điển Collins định nghĩa là một khoảng một khoảng thời gian bất ổn và mất an ninh kéo dài, đặc biệt sau một loạt các sự kiện thảm khốc.
Ông Alex Beecroft, người đứng đầu Collins Learning, cho hay thuật ngữ trên đã tóm tắt lại năm 2022 thực sự khủng khiếp như thế nào đối với rất nhiều người. Theo ông Beecroft, từ này mô tả một cách khéo léo cảm giác “sống sót vượt qua biến động do Brexit gây ra, đại dịch, thời tiết khắc nghiệt, chiến tranh ở Ukraine, bất ổn chính trị, thắt chặt năng lượng và khủng hoảng giá sinh hoạt”.
Được biết, Từ điển Collins đã chọn lựa “premacrisis” giữa những ứng cử viên nổi bật khác như "partygate", "lawfare" và "quiet quitting”.
Hồi đầu năm, từ "partygate" nổi lên để ám chỉ tình trạng hỗn loạn chính trị đang bao trùm Vương quốc Anh sau khi Thủ tướng khi đó là Boris Johnson, bị cáo buộc tổ chức các bữa tiệc bất hợp pháp tại văn phòng của ông trong giai đoạn phong tỏa chống dịch COVID-19.
"Lawfare" đề cập đến việc sử dụng quyền hạn hợp pháp để đe dọa hoặc cản trở đối thủ. “Warm banks” xuất hiện trong bối cảnh giá năng lượng tăng cao và đề cập đến các không gian nơi mọi người có thể tìm đến để sưởi ấm.
"Quiet quitting" có nghĩa là không làm thêm bất kỳ công việc nào mà một người có nghĩa vụ phải làm theo hợp đồng. Trong khi đó, tính từ mới "carolean" có nguồn gốc từ “carolus” trong tiếng Latinh có nghĩa là Charles, và biểu thị những thứ liên quan đến sự cai trị của vị vua mới của Anh Charles III.
Theo nhiều khía cạnh, thế giới đã ở trong tình trạng "permacrisis" trong vài năm nay. Đại dịch COVID-19 không chỉ kéo theo mối đe dọa của bệnh tật và cái chết, mà còn là những biện pháp kiểm soát chặt chẽ trên khắp thế giới.
Khoản chi tiêu lớn của chính phủ trong thời kỳ đại dịch đã gây ra lạm phát tăng vọt, trong khi các lệnh trừng phạt áp đặt lên Nga nhằm đáp trả hoạt động quân sự của nước này ở Ukraine đã tước đi nguồn cung cấp năng lượng quan trọng của phương Tây, làm trầm trọng thêm chi phí sinh hoạt tăng cao.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hồi tháng 8 đã tuyên bố rằng thế giới đang đối mặt với một loạt cuộc khủng hoảng và sắp kết thúc giai đoạn dư dả.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cảnh báo các công dân nước này rằng việc trừng phạt Nga và trang bị vũ khí cho Ukraine gây tổn hại cho nước Mỹ, cũng như cần chuẩn bị cho viễn cảnh thực sự về tình trạng thiếu lương thực.
Tổng thống Nga Vladimir Putin coi năm 2022 là một điểm ngoặt, sau đó các nước phương Tây tập thể sẽ mất đi vị thế thống trị toàn cầu.
“Chúng ta đang đứng ở một cột mốc lịch sử, trước những gì có lẽ là nguy hiểm nhất, khó đoán và đồng thời là thập kỷ quan trọng kể từ khi Thế chiến thứ hai kết thúc”, ông Putin tuyên bố trong một bài phát biểu vào tuần trước.
Hay nói cách khác, nhà lãnh đạo Nga có thể đã sử dụng một trong những thuật ngữ mới vừa được từ điển Collins cập nhật vào danh sách rút gọn của năm nay là "vibe shift", hàm ý một sự thay đổi đáng kể trong xu hướng đang thịnh hành.