Các điều tra viên thuộc Cơ quan chống tham nhũng quốc gia Hàn Quốc tiến vào tư dinh Tổng thống bị luận tội để thực thi lệnh bắt giữ ông Yoon Suk Yeol, tại Seoul, ngày 3/1/2025. Ảnh: YONHAP/TTXVN
Giới lãnh đạo chính trị Hàn Quốc lại ở trong một vùng bế tắc mới vào ngày 3/1 sau khi Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol chống lại lệnh bắt giữ liên quan đến việc ông áp đặt lệnh thiết quân luật, chỉ vài ngày trước khi lệnh này hết hiệu lực vào 6/1.
Ngày 3/1, các nhà điều tra Hàn Quốc đã tìm cách bắt giữ Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol tại nơi ở của ông nhưng đã bị chặn lại bởi lực lượng an ninh. Lệnh bắt giữ này sẽ hết hiệu lực ngay thứ hai tuần tới.
Sau đây là một số kịch bản về những gì có thể xảy ra tiếp theo:
Một vụ bắt giữ khác
Văn phòng Điều tra tham nhũng (CIO) có thể thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon một lần nữa trước thời hạn ngày 6/1. "Các hành động trong tương lai sẽ được quyết định sau khi xem xét thêm", CIO cho biết sau khi dừng nỗ lực bắt giữ đầu tiên.
Nếu ông Yoon Suk Yeol bị bắt kịp thời hạn, CIO sẽ có 48 giờ để yêu cầu lệnh bắt giữ chính thức mới hoặc thả ông.
Vị Tổng thống bị luận tội của Hàn Quốc đã không tuân thủ lệnh bắt sau 6 giờ đối đầu ngày 3/1. Các luật sư của ông Yoon đã nhiều lần nói rằng lệnh do tòa án ban hành là "phi pháp" và "bất hợp pháp", đồng thời cam kết sẽ có hành động pháp lý tiếp theo chống lại lệnh này.
Cơ quan An ninh Tổng thống cũng khẳng định rằng CIO đã "xâm nhập trái phép" vào dinh thự tổng thống và cho biết họ sẽ buộc các điều tra viên "phải chịu trách nhiệm pháp lý" về hành động của họ.
Hai quan chức cấp cao trong Cơ quan An ninh Tổng thống của ông Yoon cũng từ chối yêu cầu của cảnh sát về ra hầu tòa vào ngày 4/1, với lý do "tính chất nghiêm trọng" của việc bảo vệ ông - cơ quan này cho biết trong một tuyên bố gửi tới hãng tin AFP.
Ngay cả khi thời hạn 6/1 đến và trôi qua, CIO vẫn có thể xin lệnh bắt giữ tương tự có thời hạn 7 ngày.
Một lệnh bắt giữ thẩm quyền mạnh hơn
Nếu không thể bắt giữ ông Yoon trước thời hạn ngày 6/1, các nhà điều tra có thể tìm kiếm một lệnh bắt giữ mới, mạnh hơn, cho phép họ giam giữ ông lâu hơn 48 giờ theo lệnh hiện tại của tòa án.
Các chuyên gia cho biết có khả năng tòa án sẽ chấp thuận một lệnh bắt giữ mạnh hơn, vì ông Yoon đã từ chối ra hầu tòa ba lần và không tuân thủ lệnh bắt giữ hiện tại.
Quang cảnh phiên chuẩn bị thứ 2 về việc luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol tại Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc ở Seoul ngày 3/1/2025. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Nhà bình luận chính trị Park Sang-byung nói rằng lệnh bắt giữ mạnh hơn thường được ban hành khi "nghi phạm từ chối hợp tác với cuộc điều tra".
Ông Park nói thêm rằng ông Yoon cũng đã "kích động và khuyến khích những người ủng hộ cực đoan, điều này có thể được coi là thừa nhận các cáo buộc hình sự theo quan điểm của tòa án".
Nhưng việc thực hiện lệnh bắt giữ, ngay cả khi được tòa án ban hành, có thể không khả thi nếu ông Yoon Suk Yeol một lần nữa từ chối rời khỏi nơi cư trú của mình với sự hỗ trợ của lực lượng an ninh, bao gồm một đơn vị quân đội.
Quyền tổng thống Choi Sang-mok hành động
Tình cảnh bế tắc kéo dài nhiều giờ trong khu dinh thự của tổng thống hôm 3/1 đã khiến CIO và Đảng Dân chủ đối lập thúc giục quyền Tổng thống Choi Sang-mok ra lệnh cho Cơ quan An ninh tổng thống hợp tác.
"Thực tế là không thể thực hiện lệnh bắt giữ chừng nào các quan chức an ninh của Cơ quan An ninh Tổng thống tiếp tục bảo vệ họ", CIO cho biết trong một tuyên bố.
Ông Choi Sang-mok, một thành viên của Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền của ông Yoon, đồng thời là phó thủ tướng và bộ trưởng tài chính, vẫn chưa bình luận về vấn đề này.
Các chuyên gia cho rằng nếu ông Choi ra lệnh cho Cơ quan An ninh Tổng thống hợp tác, khả năng ông Yoon bị bắt trước thời hạn ngày 6/1 sẽ cao hơn.
Người biểu tình tập trung gần tư dinh của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tại Seoul ngày 3/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Tuy nhiên, quyền tổng thống đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ đảng của mình vì đã bổ nhiệm hai thẩm phán mới để lấp đầy 2/3 vị trí còn khuyết trong Tòa án Hiến pháp.
Quyết định đó đã làm tăng khả năng tòa án duy trì việc luận tội ông Yoon – với ít nhất 6 trong số 8 thẩm phán cần phải ủng hộ quyết định này.
Với tình hình trên, "không có khả năng ông Choi sẽ hợp tác với yêu cầu của CIO", Shin Yul, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Myongji, nhận định.
Người tiền nhiệm của ông Choi trong vai trò quyền Tổng thống và thủ tướng, Han Duck-soo, đã bị các nhà lập pháp luận tội sau khi ông từ chối yêu cầu quan trọng của phe đối lập về việc bổ nhiệm thêm 3 thẩm phán tại Tòa án Hiến pháp - được coi là hành động cản trở khả năng ông Yoon bị cách chức.
Chờ tòa án
Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc có tới 180 ngày để quyết định có nên bãi nhiệm ông Yoon khỏi chức vụ Tổng thống hay khôi phục quyền lực của ông. Cho đến lúc đó, trong khi bị đình chỉ, ông Yoon Suk Yel vẫn giữ chức Tổng thống.
Các chuyên gia cho rằng quá trình điều tra truy tố hoặc bắt giữ chính thức ông Yoon sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu ông bị tước danh hiệu tổng thống.
Nhưng khung thời gian 180 ngày là khá dài và có khả năng làm chậm trễ đáng kể các thủ tục.
Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc cho biết họ sẽ đẩy nhanh phiên tòa luận tội do tính nghiêm trọng của vụ án. Nhưng các luật sư của ông Yoon hôm 3/1 lại lập luận rằng tòa án phải sử dụng toàn bộ 180 ngày để tiến hành các phiên điều trần, đặc biệt là để xem xét "các tình tiết dẫn đến việc ban bố thiết quân luật".