Ảnh minh họa. Nguồn: Sputnik
Tờ New York Times (Mỹ) ngày 1/5 đưa tin rằng nhiều cuốn sách độc đáo của Nga với tổng giá trị hơn 2,6 triệu USD, trong đó có một số tác phẩm của đại thi hào Alexander Pushkin, đã “bốc hơi” khỏi các thư viện trên khắp châu Âu kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát năm 2022.
Một trong những vụ trộm đầu tiên được cho xảy ra vào tháng 4/2022 tại thư viện Đại học Tartu ở Estonia. Hai người đàn ông tự giới thiệu mình là nhà nghiên cứu Ukraine đã lấy một số cuốn sách thế kỷ 19 có chứa các tác phẩm của đại thi hào Pushkin (1799-1837) và nhà văn Nikolai Gogol (1809-1852).
Bốn tháng sau, cuộc kiểm kê định kỳ hàng năm tại thư viện cho thấy 8 cuốn sách mà chính những người đàn ông đó tra cứu, đã biến mất. New York Times lưu ý rằng chúng đã được thay thế bằng các bản sao có chất lượng cao đến mức chỉ các chuyên gia mới có thể nhận ra sự khác biệt.
Các vụ việc tương tự liên quan đến những cuốn sách quý hiếm của Nga trị giá hàng chục đến hàng trăm nghìn USD đã được ghi nhận tại các thư viện lớn trên khắp châu Âu, bao gồm Thư viện Quốc gia Latvia, Thư viện Berlin, Thư viện Quốc gia Phần Lan và Thư viện Quốc gia Pháp. Theo Europol, thư viện của Đại học Warsaw (Ba Lan) chịu thiệt hại nặng nề nhất với 78 cuốn sách mất tích.
Trong hầu hết các trường hợp, sách quý được thay thế bằng các bản nhái chất lượng cao bắt chước cả vẻ cũ kỹ do thời gian của bản gốc.
Ông Pierre-Yves Guillemet tại London (Anh) chuyên kinh doanh về sách quý hiếm của Nga, nói với New York Times rằng các thư viện là mục tiêu dễ dàng vì chúng thường thiếu kinh phí và an ninh lỏng lẻo.
New York Times lưu ý rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây cấm các nhà kinh doanh tại Liên minh châu Âu (EU) bán sách hiếm cho người Nga, dẫn đến các hoạt động ngầm khó theo dõi. Tuy nhiên, theo ông Guillemet, những cuốn sách Nga bị đánh cắp khó có thể xuất hiện tại các cuộc đấu giá chính thức của phương Tây.
Europol cho biết một đơn vị cảnh sát đặc biệt của Pháp chống trộm cắp văn hóa đang giám sát cuộc điều tra ở nước này và phối hợp với nhiều quốc gia trên khắp châu Âu. Có 9 người đã bị bắt vì liên quan đến các vụ trộm. New York Times dẫn nguồn thạo tin cho biết chính quyền Pháp nghi ngờ nỗ lực của Nga nhằm hồi hương các cuốn sách quý.