Nhóm phẫu thuật thuộc Viện Cấy ghép Langone của Đại học New York (Mỹ) thực hiện ca phẫu thuật cấy ghép thận lợn ở New York. Ảnh: AFP/TTXVN
Người phụ nữ này đã vượt qua cột mốc quan trọng trên vào ngày 26/1 khi trở thành người được ghép nội tạng lợn sống lâu nhất. Hiện nay, các nội tạng lợn trong cơ thể người này vẫn hoạt động bình thường sau hơn 2 tháng được cấy ghép. Đây được đánh giá là một mốc kỷ lục mới của ngành y học toàn cầu.
Cách đây khoảng 1 tháng, bệnh nhân Towana Looney, 53 tuổi, được đánh giá là đã có quá trình hồi phục tốt sau ca ghép thận lợn biến đổi gene tại Viện Cấy ghép Langone của Đại học New York vào ngày 25/11/2025, giúp bà thoát khỏi 8 năm chạy thận. Đây là nỗ lực mới nhất nhằm cứu sống người bằng nội tạng động vật. Looney là người Mỹ thứ 5 được ghép nội tạng lợn biến đổi gene.
"Tôi là siêu nhân. Đó là một góc nhìn mới về cuộc sống", bà Towana Looney đã trả lời phỏng vấn với vẻ mặt vui cười sau khi có thể đi nhanh hơn các thành viên trong gia đình mình trong những chuyến đi bộ quanh thành phố New York.
Sự hồi phục mạnh mẽ của bà Looney là động lực tinh thần cho nỗ lực của đội ngũ khoa học trong việc biến ca cấy ghép nội tạng từ động vật sang người thành hiện thực.
Tiến sĩ Robert Montgomery của Viện Cấy ghép Langone của Đại học New York, người chỉ đạo ca cấy ghép, cho biết: "Nếu bạn nhìn thấy cô ấy trên phố, bạn sẽ không biết rằng cô ấy là người duy nhất trên thế giới đi lại với một cơ quan nội tạng lợn bên trong người vẫn hoạt động".
Tiến sĩ Montgomery đánh giá chức năng thận của bà Looney là "hoàn toàn bình thường". Các bác sĩ hy vọng cô có thể rời New York để trở về nhà ở Gadsden, bang Alabama, trong khoảng một tháng tới.
Ông cho biết: "Chúng tôi khá lạc quan rằng giải pháp này sẽ tiếp tục có hiệu quả và phát huy tác dụng tốt trong một khoảng thời gian đáng kể".
Lý do các nhà khoa học sử dụng nội tạng lợn để cấy ghép
Các nhà khoa học đã tiến hành các biện pháp tác động nhằm biến đổi gene lợn để các cơ quan của chúng gần giống với trên cơ thể người, qua đó giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các cơ quan cấy ghép cho con người. Hiện nay tại Mỹ, ước tính có hơn 100.000 người nằm trong danh sách đợi được tiến hành cấy ghép. Hầu hết trong số này là những người này cần được ghép thận và hàng nghìn người đã chết trong quá trình chờ đợi.
Cho đến nay, việc cấy ghép nội tạng lợn trên cơ thể người vẫn được xác định là nhằm mục đích nhân đạo. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ chỉ cho phép thực hiện trong những trường hợp đặc biệt, dành cho những người không còn lựa chọn nào khác.
Tiến sĩ Tatsuo Kawai thuộc Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, người đã chỉ đạo ca ghép thận lợn đầu tiên trên thế giới vào năm ngoái cho biết: "Những gì bà Looney đạt được là một trải nghiệm vô cùng quý giá". Ông Kawai lưu ý rằng bà Looney khỏe mạnh hơn nhiều so với những bệnh nhân trước đó và đây sẽ mở ra những cơ hội mới cho những lần thử nghiệm cấy ghép tới đây.
Câu chuyện cấy ghép của bà Towana Looney
Bà Looney đã hiến tặng một quả thận cho mẹ của mình vào năm 1999. Tuy nhiên, sau đó các biến chứng trong quá trình mang thai gây ra tình trạng huyết áp cao, khiến quả thận còn lại của bà Looney bị hỏng. Điều này khiến bà phải chạy thận nhân tạo trong 8 năm. Sau đó, các bác sĩ đưa ra kết luận rằng bà sẽ có thể không bao giờ nhận được một quả thận của người khác do cơ thể của bà đã phát triển mức kháng thể cao bất thường và nó sẽ tấn công, đào thải một nội tạng bên ngoài được cấy ghép vào. Vì vậy, bà Looney đã tìm đến những thí nghiệm ghép nội tạng lợn đã chỉnh sửa gene lên cơ thể người.
Xuất viện chỉ 11 ngày sau ca phẫu thuật ngày 25/11, nhóm của Tiến sĩ Montgomery đã theo dõi chặt chẽ quá trình hồi phục của bà thông qua các xét nghiệm máu và các phép đo khác. Khoảng 3 tuần sau ca cấy ghép, họ phát hiện ra những dấu hiệu cho thấy sự đào thải đang bắt đầu. Tuy vậy, nhóm nghiên cứu đã tiến hành điều trị thành công đưa trên những nghiên cứu thất bại trước đó. Và từ thời điểm đó đến nay, cơ thể bà Looney đã không có dấu hiệu đào thải nào.
Về phần mình, bà Looney cũng đang cố gắng giúp đỡ những người đang liên lạc với bà qua mạng xã hội. Bà chia sẻ giúp họ với đi sự đau khổ khi đang tiếp tục phải chờ đợi để được ghép tạng cũng như giải đáp những thắc mắc về thận lợn biến đổi gene.
Qua trao đổi, bà Looney được biết có một người đang được xem xét để ghép tạng nội tạng động vật tại một bệnh viện khác nhưng lại tỏ ra khá băn khoăn, sợ hãi về việc liệu có nên tiến hành hay không. Bà đã nói: "Tôi không muốn thuyết phục anh ấy nên làm hay không làm điều đó". Thay vào đó, bà khuyên người này hay tin và đức tin và những gì trái tim mách bảo vì cho rằng đó là lời khuyên tốt nhất vào thời điểm này.
Hiện nay, khoa học không có cách nào để dự đoán chính xác quả thận mới của bà Looney sẽ hoạt động được trong bao lâu. Trong trường hợp quả thận này bị hỏng thì bà có thể lại phải quay lại việc chạy thận nhân tạo thêm lần nữa.
Tiến sĩ Montgomery cho biết: "Sự thật là chúng tôi không thực sự biết những rào cản tiếp theo là gì vì đây là lần đầu tiên chúng tôi đi xa đến vậy. Chúng tôi sẽ phải tiếp tục theo dõi chặt chẽ (sức khỏe) bà ấy".