Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye. Ảnh: AFP
Theo đài RT, phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong cuộc họp khẩn về nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye ở miền nam Ukraine, Đại sứ Nga Vassily Nebenzia cảnh báo các hành động của Ukraine đang đẩy thế giới đến gần hơn một thảm họa hạt nhân lớn. Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhye đã nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng Nga trong giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt của nước này tại Ukraine.
“Chúng tôi đã nhiều lần cảnh báo phương Tây rằng nếu họ không trao đổi với Ukraine, Kiev sẽ thực hiện những bước đi dẫn đến hậu quả vượt ra ngoài Ukraine. Đó chính xác là những gì đang xảy ra”, Đại sứ Nebenzia phát biểu hôm 11/8. Ông cho biết thêm rằng các nhà tài trợ phương Tây sẽ phải chịu trách nhiệm về thảm họa hạt nhân tiềm tàng đó.
Theo đặc phái viên Nga tại Liên hợp quốc, thảm họa xảy ra tại nhà máy điện Zaporozhye có thể dẫn đến ô nhiễm phóng xạ trên nhiều vùng lãnh thổ rộng lớn, ảnh hưởng đến ít nhất 8 khu vực của Ukraine, kể cả thủ đô Kiev, các thành phố lớn như Kharkov, Odessa, ngoài ra còn có thể ảnh hưởng tới một số vùng lãnh thổ của Nga và Belarus giáp Ukraine. Ông cảnh báo các nước Cộng hòa Nhân dân Lugansk và Donetsk tự xưng, cũng như Moldova, Romania và Bulgaria cũng có thể chịu ảnh hưởng nặng nề.
Tuy nhiên, Đại sứ Nga cho rằng kịch bản trên mới chỉ là dự báo lạc quan nhất và quy mô tiềm tàng của thảm họa hạt nhân lớn như vậy khó có thể tưởng tượng được.
Nhà máy Zaporozhye, nằm ở thành phố Energodar của Ukraine, đã đối mặt với hàng loạt vụ tấn công trong vài tuần qua. Moskva cáo buộc Kiev đã tiến hành các cuộc pháo kích và máy bay không người lái vào cơ sở này, gọi những động thái này là “khủng bố hạt nhân”. Trong khi đó, Kiev đã tuyên bố rằng Nga là bên nhắm mục tiêu vào nhà máy nhằm thực hiện âm mưu làm mất uy tín của Ukraine khi đóng quân tại cơ sở này.
Ông Rafael Grossi , Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cho biết tình hình tại nhà máy Zaporozhye đang được kiểm soát, hiện chưa có mối nguy hiểm tức thời nào đối với sự an toàn của nhà máy. Ông cho biết IAEA đã nhận được các báo cáo mâu thuẫn từ Nga và Ukraine và kêu gọi hai bên cung cấp cho cơ quan này quyền tiếp cận cơ sở càng sớm càng tốt. Ông nói: “Tôi yêu cầu cả hai bên hợp tác giúp IAEA thực hiện nhiệm vụ”.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cũng kêu gọi hai bên ngừng mọi hoạt động quân sự xung quanh nhà máy này trong thời gian Hội đồng Bảo an đang họp khẩn. Người đứng đầu Liên hợp quốc cho biết trong một tuyên bố: “Cơ sở này không được sử dụng trong bất kỳ hoạt động quân sự nào. Thay vào đó, cần có thỏa thuận khẩn cấp ở cấp độ kỹ thuật về quy mô phi quân sự hóa để đảm bảo an toàn cho khu vực”.
Trước đó, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Ivan Nechaev nói rằng Moskva ủng hộ IAEA thanh sát nhà máy Zaporozhye. Trung Quốc cũng kêu gọi tất cả các bên liên quan ngồi xuống đàm phán và tìm giải pháp cho vấn đề này.
Trong khi đó, Mỹ đã đặt toàn bộ trách nhiệm lên Nga. Thứ trưởng phụ trách các vấn đề an ninh quốc tế và kiểm soát vũ khí của Mỹ, Bonnie Jenkins, cho rằng Nga đã gây ra mọi rủi ro liên quan đến nhà máy này và yêu cầu Moskva rút quân. Đồng thời, bà cũng ủng hộ lời kêu gọi của ông Guterres về một khu phi quân sự ở nhà máy hạt nhân này.