Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Hishammuddin Hussein. Ảnh: Straits Times
Phát biểu tại Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN theo hình thức trực tuyến cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Hishammuddin Hussein cũng kêu gọi lập tức trả tự do cho Cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi và các nhà lãnh đạo khác trong chính phủ Myanmar, đồng thời ASEAN sẽ coi “tình hình tái diễn” ở Myanmar là một bước thục lùi đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực nếu còn xấu đi nữa.
Cuộc họp đặc biệt này có sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên Philippines, Indonesia, Lào, Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Brunei, Campuchia và ông Wunna Maung Lwin, Ngoại trưởng do chính quyền quân sự Myanmar bổ nhiệm.
Đây là cuộc họp đầu tiên của các quan chức ASEAN liên quan tới tình hình bất ổn ở Myanmar sau cuộc chính biến ngày 1/2. Cuộc họp cũng diễn ra 2 ngày sau khi Myanmar chứng kiến ngày biểu tình leo thang nhất kể từ đầu đầu tháng hai tới nay, khi có tới 18 người thiệt mạng trong các vụ đụng độ giữa lực lượng an ninh và người biểu tình tại các thành phố của nước này.
Tại cuộc họp, các quan chức ngoại giao hàng đầu của ASEAN đã kêu gọi các bên liên quan tại Myanmar xúc tiến đối thoại để giải quyết bất ổn chính trị hiện nay và trả tự do cho bà Aung San Suu Kyi, Cố vấn Nhà nước Myanmar và là lãnh đạo đảng Liên đoàn quốc gia vì dân chủ (NLD).
Ngày 2/3, Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi đã hối thúc Myanmar "mở cửa" với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) để giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị tại nước này sau cuộc chính biến ngày 1/2 vừa qua.
Phát biểu với báo giới tại Jakarta sau cuộc họp đặc biệt trực tuyến với ngoại trưởng các nước ASEAN về tình hình hình Myanmar, Ngoại trưởng Retno Marsudi cam kết các nước ASEAN sẽ không vi phạm "nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ” của nhau.
Bộ Ngoại giao Thái Lan cũng vừa ra thông cáo báo chí khẳng định là nước láng giềng gần gũi và thân thiện của Myanmar và là một phần của đại gia đình ASEAN, Thái Lan đã và đang theo dõi những diễn biến ở Myanmar với sự quan tâm.
Bộ Ngoại giao Thái Lan bày tỏ hy vọng tình hình ở Myanmar sẽ giảm căng thẳng. Thông cáo viết: “Chúng tôi hy vọng tất cả các bên ở Myanmar sẽ hết sức kiềm chế và tham gia đối thoại nhằm đạt được giải pháp hòa bình cho tình hình và trở lại bình thường vì lợi ích của người dân Myanmar”.
Bộ Ngoại giao Thái Lan cho rằng cuộc họp không chính thức của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN là cơ hội tốt để lắng nghe từ phía Myanmar và để thảo luận giữa các thành viên trong ASEAN về tình hình mới nhất cũng như cách ASEAN có thể đóng vai trò xây dựng trong việc đưa ra giải pháp hòa bình cho tình hình tại Myanmar.
Myanmar trở thành thành viên của ASEAN từ năm 1997. Quốc gia này rơi vào bế tắc chính trị kể từ ngày 1/2 sau khi quân đội bắt giữ các lãnh đạo chính phủ, các thủ hiến vùng và bang và các thành viên cấp cao của đảng Liên đoàn quốc gia vì dân chủ (NLD). Quân đội Myanmar cho rằng có nhiều gian lận trong cuộc bầu cử gần đây, cho dù Ủy ban Bầu cử liên bang Myanmar bác bỏ cáo buộc này. Quân đội Myanmar cam kết sẽ tổ chức bầu cử và chuyển giao quyền lực, đồng thời phủ nhận việc tiến hành đảo chính cũng như cáo buộc làn sóng biểu tình trong nước hiện nay có hành vi bạo lực.
ASEAN đã lên tiếng kêu gọi Myanmar theo đuổi "đối thoại, hòa giải và quay lại tình trạng bình thường" sau khi quân đội Myanmar tiến hành cuộc chính biến và lên nắm quyền ở nước này.