Chip bán dẫn trên một bản mạch máy tính. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Thứ trưởng Thương mại Liew Chin Tong cảnh báo trước Quốc hội rằng ngành bán dẫn của Malaysia có nguy cơ đánh mất lợi thế nếu không sớm đa dạng hóa đối tác, trong bối cảnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ nhiều khả năng sẽ bị thu hẹp.
Ông Liew cho biết Malaysia sắp ký biên bản ghi nhớ với Brazil nhằm hợp tác trong lĩnh vực phát triển chất bán dẫn, đồng thời đang xúc tiến một thỏa thuận tương tự với Ấn Độ. Ông nhấn mạnh rằng các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Malaysia, không thể tiếp tục phụ thuộc vào Mỹ như điểm đến xuất khẩu chính.
Theo ông, Washington hiện không còn nhập khẩu nhiều từ Malaysia và các nước ASEAN, do đó việc mở rộng sang các thị trường mới là điều cấp thiết. Tuyên bố này được đưa ra chỉ hai tuần trước khi Tổng thống Donald Trump dự kiến tới Kuala Lumpur dự hội nghị cấp cao ASEAN, nơi ông sẽ gặp trực tiếp lãnh đạo các nước trong nhiệm kỳ thứ hai.
Bối cảnh này diễn ra khi nhiều nền kinh tế Đông Nam Á phụ thuộc xuất khẩu đang chịu sức ép từ mức thuế 10-40% mà Mỹ áp lên hàng hóa trong khu vực. Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ASEAN năm 2024, với tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa trị giá 352,1 tỷ USD. Tuy nhiên, xu hướng bảo hộ mới đang khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn và buộc các nước tìm hướng đi khác.
Khối BRICS bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đang nổi lên như lựa chọn thay thế tiềm năng. Cũng giống như ASEAN, nhóm này đang tìm cách hình thành các liên minh thương mại mới để đối phó với các rào cản thương mại do Mỹ áp đặt. BRICS hiện chiếm khoảng 40% sản lượng kinh tế toàn cầu.
Giới chuyên gia nhận định việc Malaysia hợp tác với Ấn Độ và Brazil có thể giúp hình thành chuỗi giá trị chip mới bên ngoài phạm vi ảnh hưởng của Mỹ. Malaysia vốn có thế mạnh trong khâu lắp ráp, kiểm định và đóng gói bán dẫn, chiếm khoảng 60% giá trị xuất khẩu hàng hóa điện tử hàng năm của nước này. Trong khi đó, Ấn Độ sở hữu đội ngũ kỹ sư công nghệ lớn, có kinh nghiệm trong thiết kế vi mạch, còn Brazil đang nỗ lực phát triển năng lực sản xuất chip nội địa.
Thứ trưởng Liew cho biết định hướng này phù hợp với chủ trương của Thủ tướng Anwar Ibrahim, người đang thúc đẩy tăng cường quan hệ với các quốc gia thuộc BRICS và chuẩn bị chuyến công du tới châu Phi. Ông nhấn mạnh việc mở rộng mạng lưới đối tác thương mại sẽ giúp Malaysia giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ và thích ứng tốt hơn với môi trường thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.