Anh có độ che phủ vaccine cao hơn nhiều nước phương Tây, kể cả Mỹ. Ảnh: Zuma Press
Diễn biến mới nhất về số ca mắc COVID-19 mới tại Anh khiến giới bác sĩ và các nhà khoa học thêm tin tưởng rằng có thể kiểm soát biến thể Delta thông qua biện pháp đẩy mạnh tiêm chủng kết hợp với ý thức phòng bệnh của người dân.
Dữ liệu cập nhật trong đầu tháng 8 này cho thấy số ca nhiễm tại Anh đứng ở mức cao hơn so với ngày 19/7 - “Ngày tự do ở Anh”, thời điểm Thủ tướng Anh Boris Johnson công bố dỡ bỏ gần như tất cả các biện pháp hạn chế y tế. Tuy nhiên, số ca nhập viện vì bệnh nặng hay tử vong đều chỉ bằng một phần rất nhỏ so với giai đoạn đỉnh dịch trước đó.
Anh lún vào làn sóng lây nhiễm COVID-19 sớm hơn các nước phương Tây khác và cũng là nước đi đầu trong chiến dịch tiêm chủng, vượt trước cả Mỹ về độ che phủ vaccine. Vì thế, cả thế giới đang dõi theo diễn biến tại Anh, coi Anh là bài thử nghiệm quan trọng để trả lời câu hỏi tiêm chủng có thể đẩy lùi dịch bệnh và xem COVID-19 như một dạng bệnh hô hấp, cúm thông thường hay không. Chính phủ của Thủ tướng Johnson cũng thường xuyên công bố số liệu quan trọng để giám sát chặt chẽ diễn biến dịch bệnh.
Đến nay, có khoảng 90-94% người trưởng thành ở Anh đã đạt được cấp độ miễn dịch nhất định, có thể là nhờ tiêm vaccine đủ liều, một mũi hay đã từng nhiễm SARS-CoV-2. Các nhà khoa học đánh giá đây là con số có ý nghĩa lớn, giúp kiểm soát số ca mắc mới, bảo đảm tỉ lệ nhập viện, tử vong ở mức thấp, bên cạnh một số yếu tố bổ trợ khác như kỳ nghỉ hè, thời tiết nóng ấm giúp giảm lây nhiễm.
“Thuốc thử” sẽ đến vào mùa thu, khi trường học mở cửa trở lại đón học sinh, còn thời tiết chuyển sang mùa đông, khiến người dân có xu hướng ở trong môi trường kín nhiều nhiều hơn – là điều kiện thuận lợi để virus lây lan, phát tán. Theo Tom Wingfield, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Liverpool, số ca mắc sẽ tăng, vấn đề chỉ là tăng ở mức nào và tỉ lệ nhập viện có tăng theo hay không.
Tính đến ngày 10/8, số ca mắc mới trung bình tính theo tuần tại Anh là 28.007 ca/ngày, giảm khoảng 41% so với mức đỉnh 48.000 ca ba tuần trước đây. Nhưng trong năm ngày liên tiếp gần đây, số ca mắc tăng và vượt mức trung bình của 14 ngày gần đây – một tín hiệu cho thấy dịch tăng trở lại sau thời gian dài suy giảm.
Khoảng 70% người dân Anh vẫn đeo khẩu trang tại những nơi công cộng, như khi sử dụng dịch vụ tàu điện ngầm ở London. Ảnh: Getty Images.
Dữ liệu tại Anh cũng cho thấy thấy hiệu quả của vaccine trong ngặn chặn tình trạng nhiễm bệnh trở nặng hoặc tử vong. 59% dân số và 75% người trưởng thành tại Anh đã được tiêm đủ liều. Mức nhập viện tại Anh tại thời đỉnh dịch hồi tháng 1 vừa qua là 4.200 ca/ngày.
Nhưng đến tháng 7, thời cao điểm cũng chỉ vào khoảng 900 ca/ngày, trung bình rơi vào 760 ca/ngày ở thời điểm hiện nay và tiếp tục có xu hướng giảm. Số ca tử vong trung bình hiện là 90 ca/ngày, giảm mạnh so với mức 1.200 ca/ngày thời điểm tháng 1.
Dữ liệu do Google thu thập cũng cho thấy nhiều người dân Anh tán thành lời kêu gọi của Thủ tướng Johnson về việc cần tiếp tục thận trọng, cảnh giác trước COVID-19 kể cả khi mọi quy định hạn chế được dỡ bỏ. Đầu tháng 8, hoạt động ăn nhà hàng, mua sắm tại siêu thị hay thưởng thức dịch vụ giải trí (xem phim) vẫn thấp hơn 7% so với mức trước thời điểm bùng phát dịch. Hiệu suất sử dụng phương tiện công cộng giảm khoảng 1/3, hoạt động đi làm tại công sở giảm 40%.
Khảo sát do YouGov PLC thực hiện cho thấy khoảng 70% người Anh vẫn giữ thói quen đeo khẩu trang ở nơi công cộng, một tỉ lệ không thay đổi nhiều từ mùa xuân năm 2020. Trong khi đó, tỉ lệ này tại Mỹ hiện chưa đến 50%, giảm so với 80% hồi cuối năm 2020.
Theo Paul Hunter, chuyên gia dịch tễ và là giáo sư y khoa tại Đại học East Anglia, đến thời điểm này Anh đã quyết định ngả hẳn sang trạng thái sống chung với COVID-19. Trong hình thái đó, vaccine là nhân tố giúp ngăn chặn tái diễn làn sóng nhiễm bệnh nặng như trong quá khứ, nhưng vẫn có thể xuất hiện rải rác các ổ dịch. Tỉ lệ nhiễm mới cũng sẽ không đồng đều, khi dịch bệnh có xu hướng đi ngang hoặc giảm tại những vùng từng chịu ảnh hưởng nặng nề trước đó, vùng có tỉ lệ tiêm chủng cao và tăng ở những nơi dễ phơi nhiễm trước virus SARS-CoV-2.