Quang cảnh Đại sứ quán Mỹ ở Havana (Cuba) năm 2015. Ảnh: AFP/TTXVN
"Hội chứng Havana" là thuật ngữ để miêu tả tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, suy giảm trí nhớ... mà nhiều nhà ngoại giao Mỹ gặp phải tại Havana (Cuba) năm 2016, 2017 chưa rõ nguyên nhân. Trong nhiều năm qua, hàng trăm nhân viên công quyền Mỹ đã thông báo về nghi ngờ mắc "hội chứng Havana" tại hàng chục quốc gia.
Nhóm truyền thông Insider có trụ sở tại Riga (Latvia) đưa tin rằng các thành viên của đơn vị 29155 thuộc Cơ quan Tình báo quân đội Nga (GRU) đã được bố trí tại những địa điểm xảy ra “hội chứng Havana" với nhân viên ngoại giao Mỹ.
Cuộc điều tra kéo dài một năm của Insider hợp tác với CBS News (Mỹ) và tờ Der Spiegel (Đức) cáo buộc rằng các thành viên cấp cao của 29155 đã nhận được giải thưởng và thăng chức vì phát triển "vũ khí âm thanh không gây chết người".
Ngày 1/4, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh với truyền thông: “Đây hoàn toàn không phải chủ đề mới. Trong nhiều năm, báo chí đã phóng đại nội dung về 'Hội chứng Havana' và ngay từ đầu nó gắn liền với cáo buộc chống lại Nga. Tuy nhiên, chưa ai công bố hoặc đưa ra bất kỳ bằng chứng thuyết phục nào về cáo buộc vô căn cứ này. Do đó, tất cả những điều này là cáo buộc không cơ sở của truyền thông”.
Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Havana vào năm 2021, cho phép Bộ Ngoại giao, Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) và các cơ quan chính phủ khác thanh toán cho các nhân viên bị ảnh hưởng bởi “hội chứng Havana" trong quá trình làm việc và cả gia đình họ.
Trong một diễn biến khác, Viện Y tế Quốc gia Mỹ ngày 18/3 công bố kết quả của nghiên cứu thực hiện trong 5 năm, trên tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ. Theo đó, các nhà khoa học tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ không tìm được lời giải thích cho các vấn đề sức khỏe như đau đầu, mất thăng bằng và khó ngủ… mà các nhà ngoại giao Mỹ báo cáo. Viện Y tế Quốc gia Mỹ đã tiến hành một loạt xét nghiệm nâng cao nhưng không tìm thấy tổn thương hoặc thoái hóa não nào.
Qua hình ảnh chụp cộng hưởng từ MRI, họ cũng không phát hiện khác biệt đáng kể nào về thể tích, cấu trúc hoặc chất trắng của não - dấu hiệu chấn thương hoặc thoái hóa - khi so sánh nạn nhân của "hội chứng Havana" với các nhân viên chính phủ khỏe mạnh có công việc tương tự, bao gồm cả một số người làm cùng đại sứ quán.