Đằng sau việc Israel ra lệnh sơ tán lớn nhất ở Gaza

Sắc lệnh này được đưa ra trong bối cảnh giao tranh ác liệt vẫn đang diễn ra tại Rafah, phía nam Dải Gaza, và khu Shujayea ở thành phố Gaza ở phía bắc.

Người Palestine ở Khan Younis được yêu cầu sơ tán đến đâu?

Quân đội Israel ban đầu yêu cầu người Palestine “ngay lập tức sơ tán đến khu vực nhân đạo", nhưng không nêu rõ là ở đâu. Khoảng 13 giờ sau, một bài đăng trên mạng xã hội X kêu gọi người dân di dời đến khu vực nhân đạo al-Mawas - một dải bờ biển kéo dài về phía bắc tới Deir el-Balah, trong khi Israel vẫn tiến hành các cuộc tấn công ở đó.

Theo các quan chức Palestine, ít nhất 25 người đã thiệt mạng trong hai cuộc tấn công của Israel vào al-Mawasi hôm 21/6 và khoảng 21 người thiệt mạng trong cuộc tấn công khác hôm 28/5.

Ngày 29/6, Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine (PRCS) cũng buộc phải sơ tán cơ sở tại khu vực Khan Younis của al-Mawasi do lo ngại về an ninh.

Quân đội Israel tuyên bố lệnh sơ tán không áp dụng cho Bệnh viện châu Âu nằm trong khu vực này. Tuy nhiên, PRCS báo cáo bệnh nhân đang được chuyển đến các bệnh viện gần đó với lo ngại Israel có thể đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ.

Ông Jeremy Hickey, bác sĩ gây mê tại Fajr Scientific, người đang làm tình nguyện tại Bệnh viện châu Âu, nói với Al Jazeera rằng nhân viên của bệnh viện cũng đã được yêu cầu sơ tán.

Video của Al Jazeera xác minh cho thấy toàn bộ các khoa và khu vực của bệnh viện, nơi có nhiều người đang trú ẩn, đã bỏ trống. Ông Hickey cảnh báo lệnh sơ tán có thể khiến nhiều bệnh nhân gặp rủi ro lớn.

“Việc di chuyển bệnh nhân ra ngoài vô cùng khó khăn vì việc tiếp cận phương tiện giao thông cực kỳ tốn kém. Việc sơ tán gần như là không thể và việc vận chuyển những bệnh nhân này bằng xe cứu thương cũng gần như là không thể”, ông Hickey nói.

Chiến dịch quân sự tại Khan Younis

Trong báo cáo chiến trường mới nhất, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) và Dự án Mối đe dọa quan trọng (CTP) cho biết lệnh sơ tán có khả năng ám chỉ rằng “lực lượng Israel sẽ tiến vào khu vực này trong vòng 24 giờ”.

Lực lượng Israel đã rút khỏi thành phố Khan Younis vào ngày 7/4. Israel tuyên bố đã tiêu diệt các tiểu đoàn Hamas ở Khan Younis và khiến phần lớn thành phố này bị tàn phá. Nhưng gần đây, các tay súng của Phong trào Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã nã 20 quả rocket về phía Israel từ các khu vực phía đông của thành phố. Báo cáo cho biết một chiến dịch quân sự ở khu vực này sắp diễn ra.

Người dân ở Khan Younis đã được yêu cầu sơ tán nhiều lần trong suốt cuộc chiến vì thành phố này liên tiếp hứng chịu các cuộc tấn công của Israel.

Ngày 5/12/2023, lực lượng Israel bao vây Khan Younis, hàng nghìn người Palestine đã sơ tán đến khu vực Rafah lân cận.

Ngày 14/2, Israel ra lệnh sơ tán Bệnh viện Nasser ở Khan Younis, vì lính bắn tỉa Israel nhắm mục tiêu vào bất kỳ ai di chuyển trong hoặc xung quanh khuôn viên bệnh viện.

Ngày 8/4, Quân đội Israel rút khỏi Khan Younis để chuẩn bị cho cuộc tấn công trên bộ vào Rafah lân cận, thành phố này trở thành đống đổ nát.

Ngày 6/5/2024, các lều trại ở Khan Younis tăng lên sau khi Israel yêu cầu 1,4 triệu người Palestine đang tìm nơi trú ẩn ở Rafah lân cận phải sơ tán.

Ngày 23/6/2024, xe tăng Israel tiến đến khu vực an toàn al-Mawasi giữa Rafah và Khan Younis, vài ngày sau một cuộc tấn công của Israel khiến 25 người thiệt mạng, buộc hàng nghìn người Palestine khác phải chạy trốn đến Khan Younis.

Phản ứng của người Palestine

Tình trạng thiếu nhiên liệu ở Gaza khiến hàng nghìn người phải đi bộ nhiều km hoặc sử dụng xe kéo để sơ tán. Việc phải sơ tán liên tục suốt 9 tháng qua cũng đang gây khó khăn cho nhiều người bị thương.

Anh Ahmed al-Bairam cho biết gia đình anh không thể mang theo bất kỳ đồ đạc nào sau lệnh sơ tán của Israel.

“Chẳng ai biết ngày mai chúng tôi sẽ đi đâu. Chúng tôi đến từ khu vực phía đông rồi lại chuyển đến Bệnh viện châu Âu. Sau đó, chúng tôi đến Rafah, sau đó chúng tôi quay về Bani Suheila, sau đó chúng tôi đến Bệnh viện Nasser và bây giờ chúng tôi chỉ đi lên trại Somood. Lần này chúng tôi không mang theo bất cứ thứ gì. Không có phương tiện đi lại. Tôi có con nhỏ đi cùng và tất cả chúng đều đi bộ”, anh al-Bairam nói.

Tại sao Israel lại ban hành lệnh sơ tán đối với các “khu vực an toàn”?

Theo ông Luciano Zaccara, giáo sư chính trị Vùng Vịnh tại Trung tâm Nghiên cứu Vùng Vịnh của Đại học Qatar, động thái của Israel cho thấy họ không thể đạt được mục tiêu loại bỏ Hamas.

"Điều này chứng tỏ rằng họ không thể giành chiến thắng trong cuộc chiến vì họ muốn loại bỏ Hamas về mặt thực tế và chính trị, nhưng cho đến nay Hamas vẫn hiện diện ở đó... Lệnh sơ tán gây ra nhiều rắc rối và rủi ro hơn cho người Palestine, những người không thể ở lại một nơi quá 1 tháng hoặc 15 ngày”, ông Zaccara nói.