Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell trên đường về văn phòng của mình tại Đồi Capitol. Ảnh: AP
Giới quan sát chính trị Mỹ đã có những chia sẻ về sự chia rẽ ngay trong chính đảng Cộng hòa và tương lai chính trị của Tổng thống Trump sau khi hết nhiệm kỳ.
Theo đài Sputnik, ngày 13/1, Hạ viện Mỹ đã thông qua nghị quyết luận tội Tổng thống Trump với kết quả bỏ phiếu 232-197, trong đó có 10 phiếu của các nhà lập pháp đảng Cộng hòa ủng hộ luận tội.
Rõ ràng động thái này đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ một số nghị sĩ đảng Cộng hòa còn lại. Nghị sĩ Jim Jordan bang Ohio thậm chí còn kêu gọi loại bỏ nghị sĩ Liz Cheney ra khỏi ban lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện vì việc bà ủng hộ hành vi chống Trump.
Tại sao 10 nghị sĩ Cộng hòa lại bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump?
Theo Giáo sư khoa học chính trị John A. Tures tại Đại học LaGrange, những nhà lập pháp bỏ phiếu luận tội Trump lo ngại có thể xảy ra thêm tình huống bạo lực nếu như họ không bày tỏ lập trường trực tiếp hơn. Giáo sư Tures nói rõ nước Mỹ “chưa bao giờ chứng kiến sự việc như thế này”.
Chuyên gia Tures lưu ý có thể có nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ đợt luận tội Trump lần này song họ “lo sợ chuyện không hay sẽ xảy ra nếu họ bỏ phiếu”.
“Rất nhiều thành viên đảng Cộng hòa tỏ ra khá e ngại. Tôi nghĩ họ chịu sức ép từ những người biểu tình”, nhà học giả kết luận.
Trái ngược quan điểm với Giáo sư Tures - Tiến sĩ Nicholas Waddy, Phó Giáo sư ngành sử tại SUNY Alfred - cho rằng cuộc luận tội thứ hai là không hợp pháp, thiếu tư vấn, vội vàng và không phù hợp. Tiến sĩ Waddy khẳng định Tổng thống Trump không kêu gọi những người ủng hộ tấn công Điện Capitol và tình hình bất ổn xảy ra một phần là do trách nhiệm của cảnh sát Capitol.
Đối với ông Waddy, việc 10 thành viên Đảng Cộng hòa trong số 211 nghị sĩ tại Hạ viện bỏ phiếu để luận tội Trump là một sự kiện đáng thất vọng.
"Nhưng tôi không quá ngạc nhiên vì tôi nghĩ rằng có họ đã quá mệt mỏi với Tổng thống Trump. Đám đông tấn công Điện Capitol cũng là một mối đe dọa đối với chính bản thân các nghị sĩ”.
Trong khi đó, Mike Felton – một người ủng hộ Tổng thống Trump và theo đảng Cộng hòa – ám chỉ kết quả luận tội tại Hạ viện ám chỉ rằng “chỉ còn một đảng duy nhất ở Mỹ”.
“Không còn đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ. Họ là hai cánh của một chú chim”, ông Mike phủ nhận các cáo buộc nhằm vào Tổng thống Trump, cho rằng những nghị sĩ “quay lưng” với ông chủ Nhà Trắng nằm trong bộ phận muốn Tổng thống Trump biến mất.
Nếu Thượng viện thông qua việc luận tội của Hạ viện, Tổng thống Trump có thể sẽ không thể tranh cử vào năm 2024. Tuy nhiên, trước đó, Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell bác bỏ lời kêu gọi của nghị sĩ đảng Dân chủ tổ chức bỏ phiếu luận tội, tiết lộ sẽ không có cuộc họp nào cho đến ngày 19/1.
"Đơn giản là không có cơ hội nào để diễn ra một phiên tòa xét xử trước khi Tổng thống đắc cử Biden tuyên thệ nhậm chức", Lãnh đạo McConnell nói trong một tuyên bố sau cuộc bỏ phiếu luận tội của Hạ viện. Một khi Tổng thống Trump rời khỏi Phòng Bầu dục, Thượng viện Mỹ sẽ không thể tiếp tục cuộc luận tội vì ông không còn tại vị.
Vai trò của ông Trump tại đảng Cộng hòa sau khi hết nhiệm kỳ?
Giáo sư Tures tin rằng dù Thượng viện có luận tội Tổng thống hay không, ông đã mất đi phần lớn sự ủng hộ. “Chỉ trong một năm, tỷ lệ ủng hộ của đảng Cộng hòa dành cho Tổng thống Trump giảm từ 90% xuống còn 40%. Đó là một tổn thất lớn”.
Trong khi đó, Tiến sĩ Waddy dự đoán: “Tổng thống Trump vẫn có tiếng nói quan trọng tại đảng trong tương lai, và ông vẫn rất được người bỏ phiếu yêu thích. Ông ấy đã chứng minh vào năm 2016, ông ấy là một người đàn ông khó đánh bại, là một nhân vật đáng gờm. Ông ấy rất nổi tiếng với hàng triệu người Mỹ. Những nghị sĩ bỏ phiếu luận tội ông hoặc công khai lên tiếng phản đối sẽ phải đối mặt với sự hoài nghi từ những thành viên khác”.