Một người lính Ukraine trong con mương cạn ở tiền tuyến Bakhmut, vùng Donetsk. Ảnh: Anadolu Agency/Getty Images
Khi Nazar và những người lính của anh đến ngôi làng ở ngoại ô thành phố trọng điểm Bakhmut mà họ được lệnh tấn công, họ chỉ nghĩ sẽ ở đó trong một ngày. Họ đến mà không có túi ngủ hay khẩu phần ăn thêm trong lúc tuyết đã phủ đầy mặt đất.
Nhưng thay vì đối đầu với 15 người Nga như được cảnh báo trước, họ gặp phải 50 người, nấp dưới những chiến hào sau hàng cây, gây ra một cuộc giao chiến kéo dài vài ngày. Nazar nhớ lại: "Có những nơi chúng tôi chỉ cách nhau 100 mét. Chúng tôi ở trên một ngọn đồi thấp và họ ở trên một ngọn đồi khác. Đôi khi, chúng tôi thậm chí có thể nghe thấy tiếng cười của họ".
Với xạ thủ súng máy 19 tuổi thuộc Lữ đoàn Cơ giới 24, đây là trận chiến đầu tiên của anh kể từ khi kết thúc khóa huấn luyện. Tuy nhiên, đối với nhiều binh sĩ khác cùng tiểu đoàn, đây chỉ là trận mới nhất trong một loạt trận mà họ đã chiến đấu ở Popasna (Donbas), ở Kherson và sau đó là xung quanh Bakhmut, thành phố đang bị Nga bao vây ở phía đông, hiện là mặt trận ác liệt nhất.
Trên tiền tuyến Bakhmut, âm thanh của rocket hạng nặng và pháo liên tục gầm rít trong một khung cảnh băng giá, nơi tất cả các con đường đã bao phủ trong lớp băng.
Một người lính Ukraine trong con mương cạn ở tiền tuyến Bakhmut, vùng Donetsk. Ảnh: Anadolu Agency/Getty Images
Chính tại đây, trên tuyến đầu này, người Nga đã mất gần 6 tháng tìm mọi cách tấn công để mở đường tiếp cận các thành phố Sloviansk, Kramatorsk và Konstantinovka. Cuộc giao tranh đang diễn ra từ các chiến hào lầy lội lạnh giá, nơi các tay súng chật vật cất bước trên những cánh đồng và cánh rừng rậm rạp ở miền Đông Ukraine.
Hôm 9/12, trận giao tranh ác liệt nhất trên lãnh thổ Ukraine lại diễn ra gần Bakhmut và Avdiivka, trong bối cảnh có các báo cáo về việc Nga pháo kích dọc theo chiến tuyến ở khu vực Donetsk. “Toàn bộ chiến tuyến đang bị pháo kích", Thống đốc Donetsk của Ukraine, Pavlo Kyrylenko cho biết, đồng thời thông tin thêm rằng 5 thường dân đã thiệt mạng và 2 người bị thương.
Trong khi vẫn còn dân thường ở các thị trấn và làng mạc xung quanh Bakhmut, thành phố từng là nơi sinh sống của 72.000 người, đang bị tấn công từ hai hướng này là bằng chứng về quy mô của cuộc xung đột đang tiếp diễn ở khắp mọi nơi.
Xe tăng ẩn nấp giữa những tán cây. Trong những con đường hẹp, một dòng xe thiết giáp và ô tô chở binh lính qua lại giữa “khu vực 0" - cách gọi của tiền tuyến – và các vị trí phía sau.
Xa hơn nữa tại các điểm tập kết thương vong, xe cứu thương và tổ lái run rẩy chờ bên cạnh các đường hào để sơ tán người bị thương. Khi pháo binh và tên lửa của Ukraine được khai hỏa trong tiếng rít lớn, pháo của Nga sẽ bắn trả trong vòng vài phút.
Nhưng những người lính nói rằng, khi các khẩu súng của Nga nã hỏa lực trong một trận địa pháo kéo dài và dừng lại đột ngột, thì đó mới là lúc phải lo lắng. Nó có nghĩa là bộ binh Nga sẽ đến nhanh, dường như chỉ trong vòng một phút.
Lời kể của Nazar và binh lính dưới quyền anh sẽ vô cùng quen thuộc với nhiều người chiến đấu trên mặt trận tàn khốc này, nơi hai bên giành giật từng centimet lãnh thổ để đạt được lợi ích gần như không thể nhận thấy.
Đồ họa của Viện Nghiên cứu Chiến tranh: màu vàng là nơi Ukraine đã giành kiểm soát, màu hồng là khu vực Nga kiểm soát; vùng khoanh tròn là nơi giao tranh dữ dội vào ngày 8/12.
Trong khi đối với Moskva, giành được Bakhmut, sau một loạt thất bại trên chiến trường, là rất quan trọng, thì đối với người Ukraine, việc họ chỉ đơn giản là chịu đựng sức ép tấn công của Nga đã có ý nghĩa.
Một sự may mắn, nếu có thể được gọi như vậy, là khoảng cách quá gần giữa người Nga và người Ukraine, khiến các lực lượng Nga - chủ yếu là những tân binh mới động viên - đã không thể gọi trợ giúp pháo binh.
“Chúng tôi có thể nhìn thấy họ trong hàng cây bắn mù mịt, giống như họ ở Somalia, không muốn ló đầu ra", Nazar kể lại.
Sau khi một số người Nga trong nhóm đối đầu với Nazar thiệt mạng ở trận giao tranh đầu, trận chiến đã ổn định sau nỗ lực của người Nga nhằm đẩy lùi đội Nazar khỏi ngọn đồi của họ. Phía Nga đến thành từng nhóm nhỏ vào ban đêm, chuyển động của họ bị người Ukraine phát hiện bằng hình ảnh nhiệt.
Trong những đêm đầu tiên, những người lính Ukraine xoay xở không có túi ngủ, nằm trên mặt đất đóng băng và đốt lửa để sưởi ấm. Những đôi ủng và quần áo cháy sém là bằng chứng cho thấy họ đã co ro gần ngọn lửa đến mức nào.
Đồ họa của Viện Nghiên cứu Chiến tranh: màu vàng là nơi Ukraine đã giành kiểm soát, màu hồng là khu vực Nga kiểm soát; vùng khoanh tròn là nơi giao tranh dữ dội vào ngày 8/12.
“Sau đó, tôi tìm thấy một chiếc túi ngủ của ai đó và một người khác tìm thấy một tấm thảm ngủ. Cái lạnh rất khắc nghiệt. Ban đầu chúng tôi không có thức ăn nóng và nước chúng tôi có thì bị đóng băng", Nazar kể.
Vasyl, phó chỉ huy tiểu đoàn 29 tuổi, đã chiến đấu tại khu vực này vào mùa hè ở Popasna đúng lúc cao điểm của cuộc tấn công của quân Nga nhằm chiếm các thành phố Lysychansk và Sievierodonetsk. Anh nói, trận pháo kích hồi đó nặng nề hơn so với các trận chiến hiện tại: “Họ pháo kích mọi thứ. Giống như tạo ra một bức tường lửa. Bây giờ họ dường như có ít đạn dược hơn và sử dụng một cách tiết kiệm hơn.”
Những người lính lưu ý rằng khi quân Nga tấn công thì thường có rất ít xe tăng hỗ trợ, với bộ binh được thả xuống và được yêu cầu tấn công theo một hướng nhất định.
Bakhmut đã trở thành một mục tiêu quan trọng đối với cả hai bên, với việc cả người Nga và người Ukraine chuyển quân từ tỉnh Kherson và các nơi khác đến để củng cố cho nỗ lực của họ. Đối với nhiều binh sĩ ở mặt trận này, quyết tâm chiếm Bakhmut của Nga là khó hiểu, bất chấp thực tế đây là một giao lộ đường sắt. Ngay cả khi quân Nga chiếm được thành phố, những người lính Ukraine chỉ ra rằng địa hình bên ngoài thậm chí còn khó tấn công hơn và được phòng thủ tốt hơn.
Khi Nazar chờ đợi nhiệm vụ tiếp theo, anh suy nghĩ về thực tế là ở ngôi làng mà họ đã rời đi gần đây, người Nga đã không tấn công trong ba ngày qua. Ba ngày nữa là sinh nhật Nazar. “Tôi sẽ tròn 20 tuổi. Nhiệm vụ tiếp theo của chúng tôi có thể đến vào ngày sinh nhật tôi", anh dừng lại một lúc, “Hoặc nó có thể đến ngay hôm nay.”