Hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot của Mỹ. Ảnh: AP
Hãng tin Reuters dẫn nguồn tin từ đại diện Bộ Ngoại giao Mỹ giấu tên cho hay chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức rút lời mời Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot của Mỹ.
"Chúng tôi đã liên tục thông báo với Thổ Nhĩ Kỳ rằng đề xuất của chúng tôi về Patriot sẽ mất hiệu lực nếu họ tiếp nhận hệ thống phòng không S-400 của Nga. Thời hạn hiệu lực của đề xuất đã hết", vị quan chức khẳng định. Washington đã phê duyệt dự thảo bán tổ hợp tên lửa Patriot cho Ankara với giá 3,5 tỷ USD hồi tháng 12/2018.
Công ty Raytheon – chịu trách nhiệm sản xuất hệ thống Patriot – vẫn chưa đưa ra bất kỳ lời bình luận nào về thông tin trên.
Tuyên bố của quan chức Mỹ được đưa ra sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan xác nhận việc tuân thủ thỏa thuận S-400. Không chỉ vậy, nhà lãnh đạo còn cho biết thêm đề nghị từ phía Mỹ bán hệ thống tên lửa phòng không Patriot PAC-3 cho Thổ Nhĩ Kỳ không lợi như đề nghị của Nga. Việc chuyển giao lô thiết bị của hệ thống tên lửa phòng không S-400 đầu tiên của Nga cho Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn ra hồi tháng 7.
Tuy nhiên, Tổng thống Erdogan khẳng định các cuộc thảo luận giữa Ankara và Washington về việc cung cấp Patriot vẫn đang tiếp diễn và Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng cử chuyên gia hợp tác với Mỹ để giải quyết lo ngại của quốc gia phương Tây này về những mối đe dọa mà S-400 có thể gây ra đối với máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 F-35.
Mỹ và các nước thành viên khác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) luôn lo ngại nếu trong tay Ankara có cả S-400 và chiến đấu cơ F-35 thế hệ 5 của Mỹ, thì các hệ thống radar của Nga sẽ mau chóng học được cách tính toán và theo dõi những máy bay này.
Để loại bỏ nguy cơ trên, Mỹ thông báo loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình phát triển F-35. Ankara gọi bước đi này là sai lầm vì nó sẽ gây nguy hại cho mối quan hệ giữa hai đồng minh NATO.
Thứ trưởng Công nghiệp Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Ismail Demir cho rằng Washington “không có cơ sở pháp lý” để loại Ankara ra khởi chương trình phát triển máy bay F-35 vì Thổ Nhĩ Kỳ đã tuân thủ mọi quy định theo dự án này. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cảnh báo Ankara có kế hoạch trả đũa các lệnh trừng phạt mà Washington dự định áp đặt.