Binh sĩ Ukraine trên tiền tuyến ở vùng Donetsk, Ukraine ngày 1/2. Ảnh: Reuters
Loại vũ khí mới có tên là "bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất" (GLSDB), sẽ giúp quân đội Ukraine tấn công các mục tiêu ở khoảng cách xa gấp đôi so với tên lửa được phóng từ hệ thống tên lửa phóng loạt cơ động cao (HIMARS).
Nếu được đưa vào gói viện trợ vũ khí sắp tới như dự kiến, với tầm hoạt động 151 km, GLSDB sẽ vươn tới tuyến tiếp tế của Nga ở phía Đông, cũng như một phần của Crimea.
Điều này sẽ buộc Nga phải di chuyển tài sản ra xa tiền tuyến hơn nữa, khiến binh lính Nga dễ bị tổn thương hơn và làm phức tạp thêm các kế hoạch tấn công mới nào.
Ông Andriy Zagorodnyuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, nhận định: “Vũ khí này có thể làm chậm đáng kể cuộc tấn công của Nga. Giống như HIMARS ảnh hưởng đáng kể đến tiến trình của các sự kiện, những vũ khí này có thể ảnh hưởng đến tiến trình của các sự kiện nhiều hơn nữa”.
GLSDB là loại bom lượn dẫn đường bằng GPS, có thể cơ động để tấn công các mục tiêu khó tiếp cận như trung tâm chỉ huy. GLSDB do SAAB AB và Boeing sản xuất, kết hợp bom đường kính nhỏ GBU-39 (SDB) và động cơ tên lửa M26.
GLSDB chưa tương thích với HIMARS, nhưng Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine các bệ phóng mới cho GLSDB. GLSDB có thể được giao sớm nhất là vào mùa xuân năm 2023.
Khi Mỹ gửi bệ phóng HIMARS lần đầu tiên vào tháng 6/2022, họ đã cung cấp tên lửa có tầm bắn 77 km. Đây là một động thái tăng cường lớn cho quân đội Ukraine, giúp họ phá hủy các bãi chứa đạn dược và cơ sở lưu trữ vũ khí của Nga.
Các chuyên gia quân sự cho rằng khi Ukraine có GLSDB, Nga sẽ cần đẩy các tài sản ra xa hơn nữa.
Nhà phân tích quân sự Ukraine Oleksandr Musiyenko cho biết: “Chúng tôi hiện không thể tiếp cận các cơ sở quân sự của Nga cách đó hơn 80 km. Nếu chúng ta có thể tiếp cận đến tận biên giới Nga, hoặc ở Crimea, thì tất nhiên điều này sẽ làm giảm tiềm năng tấn công của các lực lượng Nga”.
Điều quan trọng là Ukraine sẽ sớm có thể tiếp cận mọi điểm trên tuyến đường bộ bị chiếm đóng tới Crimea qua Berdiansk và Melitopol. Điều đó sẽ buộc Nga phải chuyển hướng các xe tải tiếp tế tới cây cầu Crimea, vốn đã bị hư hỏng nặng trong một cuộc tấn công hồi tháng 10/2022.
Bom GLSDB. Ảnh: The Drive
Ông Musiyenko nói: “Nga đang sử dụng Crimea làm căn cứ quân sự lớn để gửi quân tiếp viện cho quân đội ở mặt trận phía Bam. Nếu chúng tôi có vũ khí tầm hoạt động 150 km, chúng tôi có thể tiếp cận nơi đó và phá vỡ kết nối hậu cần với Crimea”.
Ngoài tác động về mặt hậu cần, việc Ukraine có thêm vũ khí tầm xa hơn trong kho vũ khí sẽ khiến Nga phải suy đoán nhiều hơn.
Ông Tom Karako, chuyên gia vũ khí và an ninh tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, phát biểu: “GLSDB là một bước thực sự quan trọng để giúp Ukraine tiếp cận xa hơn và khiến người Nga phải đoán già đoán non”.
Đối với chính quyền Mỹ, quyết định gửi GLSDB tới Ukraine thể hiện một bước nhằm đáp ứng nhu cầu của Ukraine đối với tên lửa Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS) có tầm bắn 297 km, mà chính quyền Mỹ cho đến nay vẫn từ chối cung cấp vì lo ngại leo thang xung đột.
Bom GLSDB, mặc dù không mạnh bằng, nhưng rẻ hơn, nhỏ hơn và dễ triển khai hơn nhiều so với ATACMS, khiến chúng rất phù hợp với phần lớn những gì Ukraine hy vọng đạt được: làm gián đoạn các hoạt động của Nga và tạo ra lợi thế chiến thuật.
Ông Karako nói có khả năng Ukraine sẽ nhận được một vũ khí tầm xa hơn nữa trong tương lai: “Hết lần này đến lần khác, chúng ta đã thấy chính quyền Mỹ nói rằng họ sẽ đi đến một điểm nhất định, nhưng không vượt quá. Sau đó, khi tình hình trở nên xấu đi, trên thực tế, họ thấy cần phải tiến xa hơn”.
Đây là điều đã xảy ra với HIMARS, hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot và mới đây là xe tăng Abrams. Tất cả ban đầu đều nằm ngoài tầm với của Ukraine.
Nhưng hiện tại, trọng tâm sẽ là tốc độ chuyển các quả bom GLSDB đến Ukraine. Ông Zagorodnyuk nói: “Nếu họ đẩy nhanh tốc độ... điều này có thể thay đổi rất nhiều tình hình trên chiến trường”.
Về phần mình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova phát biểu với các phóng viên báo chí ở Moskva: “Tất cả các quốc gia cung cấp vũ khí cho Ukraine nên hiểu rằng chúng tôi sẽ coi những vũ khí này là mục tiêu hợp pháp của các lực lượng vũ trang Nga”.
Bà Zakharova nhấn mạnh: “Bất kỳ nỗ lực nào – đã được thực hiện hoặc thậm chí chưa được thực hiện nhưng đã được công bố, nhằm cung cấp thêm vũ khí, cung cấp vũ khí mới hoặc cung cấp một số loại vũ khí khác – sẽ dẫn đến leo thang của cuộc khủng hoảng này. Và mọi người nên nhận thức rõ điều đó”.