Chiến tranh thuế quan – đòn bẩy đẩy giá vàng tăng
Trang sức vàng được bày bán tại tiệm kim hoàn ở Yangon, Myanmar. Ảnh: THX/TTXVN
“Trước bối cảnh cuộc chiến thương mại do Mỹ khởi xướng ngày càng leo thang, Trung Quốc muốn tách mình khỏi đồng USD, bởi đồng tiền này đang bị sử dụng như một công cụ chính trị”, ông Grass – chuyên gia về lịch sử tiền tệ, kinh tế và cố vấn độc lập về kim loại quý – chia sẻ với đài Sputnik (Nga).
Theo ông Grass, cuộc chiến thuế quan do Chính quyền Tổng thống Donald Trump khởi xướng thực chất là một biểu hiện của tâm lý bất an và động thái “quốc hữu hóa” gián tiếp.
“Họ tạo ra sự bất an – một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy giá vàng tăng trên thị trường tài chính”, ông giải thích.
Xu hướng tích trữ vàng đang diễn ra nhanh chóng khi các ngân hàng trung ương, ngoại trừ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ngày càng nắm giữ nhiều vàng hơn cả trái phiếu chính phủ Mỹ.
“Vàng vật chất đang trở thành loại tiền tệ dự trữ mới của thế giới”, ông Grass khẳng định.
BRICS và kế hoạch xây dựng hệ thống tài chính mới
Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đang tích cực né tránh sự thống trị của Mỹ, phát triển các trung tâm thương mại riêng và có thể trong tương lai tạo ra đồng tiền chung riêng, theo dự đoán của ông Grass.
“Họ rất có thể sẽ dùng vàng làm nền tảng đảm bảo cho đồng tiền mới, nhằm tăng cường niềm tin. Do đó, cần một hệ thống cho phép giao nhận vàng vật chất giữa các quốc gia thành viên, tạo thành một thị trường vàng thanh khoản”, ông nhấn mạnh.
Mặc dù việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ vẫn còn là một dấu hỏi, ông Grass cho rằng các nước BRICS có thể sẽ giao dịch bằng đồng nhân dân tệ trong tương lai, với vàng đóng vai trò then chốt để củng cố niềm tin và sự ổn định cho hệ thống này.
Trung Quốc – nhân tố thúc đẩy giá vàng tăng cao
Theo trang Yahoo Finance, ông Torsten Slok, kinh tế trưởng của Apollo Global Management, cho rằng Trung Quốc đã trở thành lực lượng chủ chốt đẩy giá vàng lên mức kỷ lục trong năm 2025. Theo ông, tác động của Trung Quốc không chỉ đến từ việc Ngân hàng Trung ương tăng cường tích trữ vàng mà còn thể hiện qua hoạt động giao dịch chênh lệch giá, nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ của các hộ gia đình và hành vi đầu tư trú ẩn an toàn.
Trước bối cảnh kinh tế vĩ mô đầy biến động, ông dự báo nếu xu hướng này tiếp diễn, các ngân hàng trung ương trên thế giới sẽ sớm nắm giữ nhiều vàng hơn cả đồng USD – hiện vẫn là đồng tiền dự trữ toàn cầu.
“Trung Quốc đang đóng vai trò quan trọng trong đà tăng giá vàng nhờ mua vào từ ngân hàng trung ương, giao dịch chênh lệch giá và nhu cầu ngày càng tăng từ các nhà đầu tư cá nhân tìm đến kênh trú ẩn an toàn”, ông viết ngày 21/10.
Ông cũng chỉ ra rằng “bất ổn kinh doanh gia tăng tại Mỹ” là một yếu tố thúc đẩy giá vàng lên cao.
Nhận định của ông Slok xuất hiện ngay trong thời điểm thị trường chứng kiến một đợt bán tháo khi đồng USD mạnh lên, kéo giá vàng giảm mạnh nhất trong 12 năm, tụt khoảng 6,3% sau khi đạt đỉnh 4.381,52 USD/ounce.
Ông Ole Hansen, chiến lược gia hàng hóa tại Saxo Bank, nhận định với Bloomberg: “Các đợt điều chỉnh là lúc sức mạnh thật sự của thị trường được bộc lộ, và lần này không phải ngoại lệ”.
Vào giữa phiên giao dịch, giá vàng giảm 4,78% xuống 4.151,20 USD/ounce, nhưng vẫn tăng hơn 55% so với đầu năm.
Việc vàng tăng hơn 50% trong năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng: giá vàng vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce sau khi Tổng thống Donald Trump áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, làm gián đoạn thương mại toàn cầu và giảm sút lòng tin vào đồng USD. Khi đồng bạc xanh mất giá và thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc, vàng càng được săn đón như tài sản trú ẩn an toàn.
Chuyên gia Ed Yarden dự báo giá vàng có thể đạt 5.000 USD vào năm 2026 và lên tới 10.000 USD vào năm 2028 nếu xu hướng hiện tại tiếp tục. Ông gọi đây là xu hướng tìm tới tài sản trú ẩn an toàn – nơi vàng và Bitcoin được ưu tiên khi tiền pháp định đối mặt với rủi ro lạm phát và bất ổn hệ thống.
Nhu cầu vàng tăng mạnh
Vàng miếng được bày bán tại sàn giao dịch ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã liên tục gom vàng trong 11 tháng liên tiếp đến tháng 9/2025, theo trang tin Kitco. Dù chính thức công bố dự trữ vàng đạt 2.264 tấn vào giữa năm, các chuyên gia cho rằng con số thực tế có thể còn lớn hơn – một chiến lược thường được sử dụng nhằm tạo lợi thế chiến lược.
Hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương không chỉ là con số thống kê mà còn tạo ra mức giá sàn, thu hút các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân theo chân, từ đó củng cố chu kỳ cầu. Ngoài dự trữ chính thức, nhu cầu tiêu dùng vàng của người dân Trung Quốc cũng tăng nhanh. Lượng vàng rút ra từ Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải trong tháng 9 đạt 118 tấn, tăng so với tháng trước và cùng kỳ năm ngoái.
Các quỹ ETF vàng (quỹ hoán đổi danh mục được thiết kế để theo dõi giá vàng) tại Trung Quốc cũng ghi nhận dòng vốn ròng đổ vào trong tháng 9, cùng với khối lượng giao dịch hợp đồng tương lai vàng tăng đột biến. Điều này cho thấy sự kết hợp mạnh mẽ giữa nhu cầu trú ẩn an toàn và đầu cơ trong nước, đồng thời sự tham gia ngày càng nhiều của nhà đầu tư cá nhân càng làm gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc đến giá vàng toàn cầu.
Dữ liệu từ Sàn Giao dịch Hàng hóa Tương lai Trung Quốc cho thấy lượng vàng lưu kho trong nước đã tăng mạnh suốt năm 2025, đồng thời số liệu của Bloomberg cũng phản ánh nhu cầu mạnh mẽ từ các quỹ ETF vàng. Ngoài các hoạt động của PBOC, các hộ gia đình Trung Quốc đang đóng vai trò quan trọng, nhất là trong bối cảnh chiến tranh thương mại Trung – Mỹ vẫn tiếp diễn. Cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Tập Cận Bình và Donald Trump diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh áp thêm hạn chế với nguồn cung đất hiếm và Mỹ đe dọa áp thuế mới 100%, trước khi có dấu hiệu tạm lắng.
Dự đoán của giới chuyên gia
Phân tích của ông Slok đã nhận được sự đồng thuận từ các chuyên gia như Lina Thomas – chiến lược gia hàng hóa tại Goldman Sachs – và Pierre Lassonde – nhà đầu tư vàng huyền thoại Canada. Họ đều cho rằng đà tăng giá vàng hiện nay dựa trên các yếu tố nền tảng, không phải hiện tượng đầu cơ nhất thời.
Ông Thomas nhấn mạnh sự bất ổn kinh tế, đặc biệt do chiến tranh thuế quan và sự mất giá của đồng USD, đã thúc đẩy giá vàng tăng 65% trong năm 2025, lên mức 4.242 USD/ounce. Căng thẳng thương mại Mỹ – Trung khiến ngân hàng trung ương và nhà đầu tư cá nhân đồng loạt đa dạng hóa khỏi đồng USD, góp phần đẩy mạnh nhu cầu vàng.
Ngay cả những nhà quản lý quỹ từng nghi ngờ giá trị của vàng cũng bắt đầu thay đổi quan điểm. Ông Jamie Dimon – CEO JPMorgan Chase – thừa nhận: “Đây là một trong số ít lần trong đời, tôi thấy việc giữ một ít vàng trong danh mục đầu tư là hợp lý”. Điều này phản ánh sự thay đổi quan trọng do những bất ổn toàn cầu và thị trường.
Ông Ken Griffin – nhà sáng lập quỹ đầu cơ Citadel – cũng chia sẻ quan điểm tương tự: “Tôi giờ xem vàng như một nơi trú ẩn an toàn tương tự như đồng USD trước đây”.
Một tỷ phú quỹ đầu cơ khác, ông Ray Dalio – người sáng lập Bridgewater Associates – khuyên nhà đầu tư nên dành 15% danh mục vào vàng. Ông gọi đây là “một công cụ phân tán rủi ro rất tuyệt vời”. Rõ ràng, Trung Quốc cũng đang đồng tình với quan điểm này.