Giáo sư Muhittin Ataman tại Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Khoa học Xã hội Ankara, Tổng biên tập của tờ "Insight Turkey" mới đây nhận định, trong nhiều thập kỷ qua, phương Tây đã duy trì một mối quan hệ hỗ trợ vô điều kiện đối với Israel, bất chấp các hành động gây tranh cãi của quốc gia này trong xung đột với người Palestine. Sự ủng hộ này không chỉ thể hiện qua các hỗ trợ về mặt kinh tế và quân sự mà còn thông qua việc bảo vệ Israel trên trường quốc tế. Vậy tại sao các chính phủ phương Tây lại duy trì lập trường này? Sau đây là những lý do chính của ủng hộ này.
Thứ nhất, di sản thuộc địa: Một trong những lý do quan trọng khiến phương Tây ủng hộ Israel liên quan đến di sản thuộc địa. Các quốc gia phương Tây, đặc biệt là những nước có lịch sử thuộc địa sâu rộng lớn như Anh và Pháp, đã đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhà nước Israel vào đầu thế kỷ 20. Israel được coi là một dự án thuộc địa phương Tây và sự hình thành của nước này là kết quả của các chính sách thực dân và khai thác tài nguyên ở khu vực Trung Đông. Sự liên kết này đã tạo ra một động lực lớn để các nước phương Tây tiếp tục hỗ trợ Israel, vì điều này liên quan đến lợi ích và ảnh hưởng của chính họ trong khu vực.
Thứ hai, sự kiểm soát tài chính và quyền lực: Sự kiểm soát của các nhóm quyền lực ủng hộ Israel trong lĩnh vực tài chính là một yếu tố không thể bỏ qua. Các nhóm vận động hành lang ủng hộ Israel đã có ảnh hưởng sâu rộng đến các chính trị gia và quyết định chính trị ở nhiều nước phương Tây, đặc biệt là ở Mỹ. Các chính trị gia phương Tây thường phải cân nhắc đến sự ủng hộ của các nhóm này vì lợi ích bầu cử và sự tái đắc cử của họ. Ví dụ, hệ thống bầu cử tại Mỹ cho thấy ảnh hưởng mạnh mẽ của các nhóm vận động hành lang ủng hộ Israel, khiến nhiều chính trị gia phải ủng hộ chính sách của Israel để duy trì sự hỗ trợ từ các nhóm này.
Thứ ba, sự tiếp nối của chủ nghĩa thực dân: Một lý do khác là sự tiếp nối của chủ nghĩa thực dân phương Tây. Nhiều người phương Tây, mặc dù không trực tiếp liên quan đến các hoạt động thực dân trong quá khứ, vẫn được hưởng lợi từ sự khai thác tài nguyên của các quốc gia không phải phương Tây. Sự hỗ trợ vô điều kiện đối với Israel có thể được coi là một phần của sự tiếp nối chính sách khai thác này, nơi các lợi ích kinh tế và chính trị của phương Tây được ưu tiên hơn các quyền cơ bản và lợi ích của các cộng đồng bị ảnh hưởng.
Thứ tư, sự kiểm soát chính trị: Sự kiểm soát của các nhóm ủng hộ Israel không chỉ giới hạn ở lĩnh vực tài chính mà còn ảnh hưởng đến chính trị. Nhiều quốc gia phương Tây, bao gồm cả Vương quốc Anh và Mỹ, đang phải đối mặt với tình trạng bất ổn chính trị và phân cực. Sự phụ thuộc vào các nhóm vận động hành lang ủng hộ Israel có thể khiến các chính trị gia không dám thực hiện các chính sách trái ngược với lợi ích của những nhóm này, dẫn đến sự ủng hộ liên tục đối với Chính phủ Israel, bất chấp những hành động gây tranh cãi của họ.
Thứ năm, kiểm soát truyền thông: Sự kiểm soát của các nhóm ủng hộ Israel đối với các nền tảng truyền thông cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ủng hộ của phương Tây đối với Israel. Các phương tiện truyền thông chính thống thường trình bày sự kiện theo quan điểm của Israel và làm giảm hoặc bỏ qua những hành động của quốc gia này. Điều này tạo ra một hình ảnh khác và đôi khi có lợi cho Israel.
Tóm lại, Giáo sư Ataman cho rằng sự ủng hộ vô điều kiện của phương Tây đối với Israel là kết quả của một sự kết hợp phức tạp giữa các lý do lịch sử, chính trị, tài chính và truyền thông. Mặc dù có nhiều lý do khác nhau để giải thích tại sao các quốc gia phương Tây tiếp tục hỗ trợ Israel, điều quan trọng là phải xem xét các yếu tố này trong bối cảnh toàn cầu và các giá trị đạo đức mà phương Tây tuyên bố ủng hộ.