Báo New York Times đưa tin ông Boris Johnson đã trở lại Anh hôm 22/10, làm dấy lên những đồn đoán rằng ông sẽ tham gia cuộc đua tranh cử để thay thế bà Liz Truss vừa từ chức vào tuần trước. Ông Rishi Sunak, cựu Bộ trưởng Tài chính Anh dưới thời ông Johsnon, cũng đã sẵn sàng tham gia cuộc tranh cử.
Vừa trở về nước Anh sau kỳ nghỉ ở Cộng hòa Dominica, chính trị gia 58 tuổi này đã giành được sự ủng hộ của cựu Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel. Bà là một nhân vật nổi tiếng thuộc cánh hữu của Đảng Bảo thủ.
Ông Boris Johnson tại sân bay Gatwick, London, ngày 22/10. Ảnh: Reuters
Tập hợp đủ sự ủng hộ từ ít nhất 100 nghị sĩ trên tổng số 357 nhà lập pháp của đảng Bảo thủ tại Hạ viện Anh là điều kiện để được tham gia tranh cử ghế Chủ tịch đảng Bảo thủ cùng chức Thủ tướng Anh. Các đồng minh của cựu Thủ tướng Boris Johnson ngày 22/10 tuyên bố rằng ông này đã nhận được sự ủng hộ của trên 100 nhà lập pháp.
Đó là con số lớn hơn đáng kể so với tỷ lệ ủng hộ được công bố trước đây. Nhưng nếu ông thực sự vượt qua được ngưỡng cửa cần thiết này, khả năng ông quay trở lại số 10 Phố Downing sẽ tăng lên đáng kể. Theo số liệu không chính thức của hãng BBC, ông Sunak đã nhận được 128 phiếu bầu từ các nhà lập pháp.
"Ông Boris Johnson đã có trên 100 người ủng hộ", nghị sĩ James Duddridge, thành viên đảng Bảo thủ viết trên mạng xã hội Twitter. Các ứng cử viên sẽ được phép tập hợp đề cử để tham gia vòng bỏ phiếu thứ hai đến 14h ngày 24/10 theo giờ địa phương. Ngày hôm đó, đảng cầm quyền của nước Anh sẽ tổ chức hai vòng bỏ phiếu để chọn ra một hoặc hai ứng cử viên. Nếu kết quả là hai ứng cử viên, các đảng viên Bảo thủ sẽ tổ chức vòng bỏ phiếu cuối cùng vào cuối tuần tới.
Ông Johnson - người bị buộc phải rời nhiệm sở vào tháng 7 sau một loạt vụ bê bối khiến các nhà lập pháp và bộ trưởng trong đảng Bảo thủ phản đối - đang xếp sau ông Sunak trong danh sách các nhà lập pháp tiềm năng của cuộc tranh cử Thủ tướng Anh lần này. BBC cho biết ông Johnson có 53 phiếu bầu, trong khi Penny Mordaunt, lãnh đạo Hạ viện, nhận được 23 phiếu.
Một số nguồn dữ liệu khác lại cho thấy số phiếu ủng hộ của ông Johnson cao hơn. Các phóng viên của BBC và The Times of London, trích dẫn những nguồn thân cận cho biết ông Johnson có thể đủ điều kiện để tham gia vòng bỏ phiếu tiếp theo.
Vượt qua ngưỡng 100 phiếu bầu sẽ giúp ông Boris Johnson được dư luận yêu thích. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy khả năng ông sẽ đánh bại ông Rishi Sunak trong vòng bỏ phiếu giữa các đảng viên Bảo thủ. Đối với ông Sunak, kịch bản đó tương tự như điều ông vừa trải qua vào mùa hè này, khi ông giành được nhiều phiếu bầu nhất trong số các nhà lập pháp, nhưng lại thua bà Truss trong phần bỏ phiếu giữa các thành viên.
Phần lớn cuộc đua hiện nay phụ thuộc vào việc liệu những nhân vật khác từ phe cánh hữu, như Suella Braverman hay Kemi Badenoch, có quyết định tranh cử hay không. Và nếu không, ai sẽ nhận được số phiếu bầu của họ.
Dù vậy, không ít người đã nỗ lực để ngăn cản cựu Thủ tướng Anh đạt đủ điều kiện để tranh cử. Ông David Frost - nhà đàm phán về thỏa thuận thương mại hậu Brexit với Liên minh châu Âu (EU) cho chính phủ của ông Johnson - đã kêu gọi các nhà lập pháp bỏ phiếu cho ông Sunak.
Một số nhà phân tích lại cảnh báo việc lựa chọn ông Johnson sẽ tăng thêm bất ổn cho nước Anh, vốn đã bị khuấy động bởi các kế hoạch cắt giảm thuế của bà Truss. Cơ quan xếp hạng Moody’s đã hạ triển vọng kinh tế của nước Anh xuống mức “tiêu cực”, với lý do bất ổn chính trị và lạm phát cao.
Tuy nhiên, những người ủng hộ ông Johnson coi việc ứng cử của ông là cơ hội để xây dựng lại đảng Bảo thủ sau những hỗn loạn trong 6 tuần tại vị của bà Truss. Một số nhà lập pháp đang đặt cược vào ông vì họ hy vọng rằng ông có thể giữ được ghế của họ trong cuộc tổng tuyển cử.
“Tôi đang ủng hộ ông Boris Johnson trở lại làm thủ tướng, nhằm tập hợp một đội thống nhất để dẫn dắt nước Anh đến một tương lai mạnh mẽ và thịnh vượng hơn”, bà Priti Patel phát biểu trên Twitter ngày 22/10.