Bức ảnh gần đây nhất về Mohammed Deif (phải) được Lực lượng Phòng vệ Israel công bố vào tháng 1/2024. Ảnh: IDF
Theo báo Anh Sky News, Mohammed Deif là một trong những chủ mưu đứng đằng sau vụ tập kích xuyên biên giới vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023, khiến hơn 1.200 người thiệt mạng và 250 người khác bị bắt giữ làm con tin.
Rất ít khi phát ngôn và xuất hiện công khai, cuộc đời có phần bí ẩn đã giúp Deif sống sót sau 7 âm mưu ám sát.
Hiếm khi lộ diện
Deif sinh ra vào những năm 1960 tại một trại tị nạn ở Khan Younis. Quá trình lớn lên của Deif cũng rất ít được biết đến. Ông từng nghiên cứu khoa học tại Đại học Hồi giáo Gaza và là thành viên của nhóm kịch có tên The Returnees.
Deif gia nhập Hamas vào khoảng năm 1990 và học kỹ năng chế tạo bom dưới sự hướng dẫn của Yehya Ayyash, một kỹ sư chế tạo bom nổi tiếng của Hamas.
Deif bị buộc tội chủ mưu loạt vụ đánh bom liều chết từ năm 1995 và gây ra cái chết của hàng chục người Israel. Deif cũng là “kiến trúc sư” mạng lưới đường hầm phức tạp dưới Dải Gaza và thiết kế tên lửa Qassam trong hơn 30 năm hoạt động trong Hamas.
Năm 2002, Deif trở thành người đứng đầu Lữ đoàn Qassam – một nhánh quân sự của Hamas - sau khi Israel ám sát cựu thủ lĩnh của nhánh quân sự này.
Imad Falouji - một cựu lãnh đạo cấp cao của Hamas – tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với tờ Washington Post vào năm 2014 rằng thành công mà Deif có được là nhờ lối sống ẩn dật, khép kín. Thậm chí việc tìm được một bức ảnh Deif trên mạng xã hội cũng rất khó khăn.
“Deif giữ kín danh tính và sống ẩn mình. Ông ta di chuyển và sử dụng các hộ chiếu khác nhau, cùng các danh tính khác nhau. Vòng quan hệ của Deif cũng rất nhỏ. Đó là lý do tại sao Deif còn sống sót tới tận bây giờ”, ông Imad lý giải.
Theo ông Imad, Deif là người thực tế và có thái độ cứng rắn đối với Israel.
“Một con mèo có 9 mạng”
Deif trở thành nhân vật bị truy nã gắt gao nhất ở Israel kể từ năm 1995. Trong các lần bị truy đuổi và ám sát, cơ thể của Deif cũng không còn lành lặn. Deif được cho là đã bị liệt một phần cơ thể và phải ngồi xe lăn. Deif cũng bị mất một mắt và một cánh tay trong một vụ tấn công.
Một cuộc không kích của Israel nhắm vào Deif năm 2014 đã khiến vợ và hai con của người này thiệt mạng. Deif bị Bộ Ngoại giao Mỹ liệt vào danh sách khủng bố toàn cầu được chỉ định đặc biệt (SDGT).
Liên quan đến vụ tập kích vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023, Deif cùng hai thủ lĩnh Hamas khác ở Gaza đã thành lập một hội đồng quân sự gồm ba người để lên kế hoạch cho cuộc tấn công đẫm máu nhất trong lịch sử 75 năm của Israel.
Theo một nguồn tin thân cận với Hamas, Deif trực tiếp tham gia vào việc lập kế hoạch và điều hành cuộc tấn công.
Kế hoạch của Deif bao gồm một nỗ lực đánh lừa kéo dài, khiến Israel tin rằng Hamas không quan tâm đến việc phát động xung đột mà thay vào đó tập trung vào phát triển kinh tế ở Gaza.
Chỉ vài giờ sau cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Israel, Deif xuất hiện trong một đoạn video, thông báo về "Chiến dịch Bão Al Aqsa". Trong đoạn video, Deif tuyên bố mọi thứ đã là quá đủ, đồng thời kêu gọi người Palestine tham gia cuộc chiến. Deif cho biết cuộc tấn công nhằm đáp trả việc Israel phong tỏa Gaza suốt 16 năm và tấn công vào các thành phố ở Bờ Tây.