Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Tây Ban Nha, Cảnh sát đảo Mallorca (Tây Ban Nha) thông báo đã bắt giữ 2 công dân Việt Nam với cáo buộc “Xâm hại tình dục đối với trẻ vị thành niên 17 tuổi” và “Xâm phạm quyền riêng tư”. Vậy tình huống công dân Việt Nam vi phạm pháp luật ở nước ngoài sẽ bị xử lý ra sao?
Thông tin về vụ việc được báo chí Anh đưa tin. Ảnh: Chụp màn hình.
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) đang xác minh vụ việc 2 nghệ sỹ Việt bị bắt ở Tây Ban Nha. Đề cập tới vấn đề này, Tiến sỹ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: “Hành vi phạm tội ở nước ngoài của công dân Việt Nam vẫn có thể bị xử lý theo pháp luật hình sự của Việt Nam”.
Theo Luật sư Đặng Văn Cường, Điều 6, Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015 quy định, công dân Việt Nam phạm tội ở ngoài lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam theo Bộ luật này. “Tuy nhiên, việc xử lý tội phạm diễn ra tại ngoài lãnh thổ Việt Nam còn cần đến sự hỗ trợ của nước sở tại thông qua các Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự giữa Việt Nam và nước sở tại về việc dẫn độ tội phạm”, Luật sư Đặng Văn Cường cho biết.
Cụ thể: Dẫn độ là việc một nước chuyển giao cho nước khác người có hành vi phạm tội hoặc người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ nước mình để nước được chuyển giao truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành án đối với người đó.
Theo đó, việc dẫn độ tội phạm giữa hai nước phải bảo đảm phù hợp với những quy định đã ghi trong Hiệp định tương trợ tư pháp mà hai nước đã ký kết. Đặc biệt, việc dẫn độ phải đáp ứng điều kiện dẫn độ và không thuộc các trường hợp từ chối dẫn độ theo quy định trong Hiệp định tương trợ tư pháp hoặc theo quy định của nước sở tại.
Trong trường hợp, không có Hiệp định tương trợ tư pháp việc tương trợ trong việc dẫn độ, hỗ trợ điều tra… sẽ phụ thuộc vào sự hợp tác của các quốc gia trên nguyên tắc có đi có lại trong từng trường hợp cụ thể. Nếu nước sở tại không dẫn độ người phạm tội, thì người này có thể bị xử lý theo quy định và trình tự tố tụng tại nước sở tại. Khi đó, các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam có thể xem xét để truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ.
Hiện nay, Việt Nam và Tây Ban Nha có ký Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, theo đó Hiệp định nêu: "Thông qua cơ quan Trung ương, các Bên có thể chuyển giao việc truy cứu trách nhiệm hình sự cho các cơ quan tư pháp của Bên kia khi xét thấy Bên đó có điều kiện thuận lợi hơn để tiến hành việc điều tra, truy tố và xét xử tội phạm. Bên được yêu cầu phải thông báo cho Bên yêu cầu thủ tục tố tụng áp dụng đối với vụ án được chuyển giao và nếu thấy phù hợp, gửi cho Bên yêu cầu bản sao quyết định được ban hành".
Ngay sau khi báo nước ngoài đưa tin hai nghệ sỹ nổi tiếng của Việt Nam hiếp dâm một cô gái tại Tây Ban Nha, cộng đồng mạng đã bàn tán dữ dội về danh tính của hai nghệ sỹ này. Cư dân mạng Việt Nam lập tức đưa ra những đồn đoán về hai nghệ sỹ Việt đi du lịch Tây Ban Nha trùng vào thời điểm diễn ra vụ việc. Hai nghệ sỹ kể trên được cho là diễn viên H.Đ và nhạc sỹ H.H.A. Về độ tuổi của hai nghệ ỹ là 37 và 42 cũng trùng khớp như trong các bài báo.
Pháp luật Tây Ban Nha quy định mức án ra sao đối với hành vi tấn công tình dục?
Theo Điều 178 của BLHS Tây Ban Nha hiện hành, bất cứ ai xâm phạm quyền tự do tình dục của người khác, bằng bạo lực hoặc đe dọa, sẽ bị trừng phạt theo tội tấn công tình dục với mức án tù từ 1 tới 5 năm.
Điều 179 của Bộ luật này quy định cụ thể hơn rằng nếu hành vi tấn công tình dục có bao gồm hành vi giao cấu, thủ phạm sẽ bị kết tội cưỡng dâm với mức án tù từ 6 tới 12 năm.
Trong khi đó, Điều 181 của Bộ luật trên quy định, dù không có hành vi bạo lực hoặc đe dọa nhưng không nhận được sự đồng ý, bất cứ ai thực hiện các hành vi chống lại quyền tự do tình dục của người khác sẽ bị kết tội lạm dụng tình dục, với mức án tù từ 1 tới 3 năm hoặc phạt tiền từ 18 đến 24 tháng. Tây Ban Nha áp dụng hình thức phạt tiền tính theo ngày, tối thiểu là 2 euro và tối đa là 400 euro mỗi ngày, quy định tại điều 50 của BLHS.
Cuối tháng 5/2022, Hạ viện Tây Ban Nha đã thông qua một dự luật coi sự đồng ý là yếu tố quyết định chính trong các vụ tấn công tình dục, giúp nạn nhân không phải chứng minh rằng mình bị bạo hành hoặc đe dọa.