Chủ động chiếm lĩnh thị trường trong nước về dịch vụ điện toán đám mây

Doanh nghiệp trong nước mới chiếm gần 20% thị phần

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, hiện có 4 mô hình cung cấp dịch vụ ĐTĐM gồm: đám mây công cộng (public cloud), đám mây riêng (private cloud), đám mây lai (hybrid cloud) và đám mây cộng đồng (community cloud).

Theo các số liệu trong và ngoài nước, Việt Nam hiện có 39 nhà cung cấp dịch vụ đám mây, 27 trung tâm dữ liệu của 11 DN, các DN Việt chiếm thị phần 19,68%, các DN nước ngoài chiếm khoảng 80,32%. Tổng giá trị thị trường ĐTĐM năm 2020 là 196,11 triệu USD và dự báo năm 2026 là 603,34 triệu USD với tốc độ tăng trưởng là 18,8%/năm.

Ông Trần Minh Tuấn, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược TT&TT cho biết, Phát triển hệ thống trung tâm dữ liệu (DC) được dự kiến chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 2021 – 2026 đầu tư hệ thống DC theo cách tập trung về địa điểm, đó là quy hoạch một số địa điểm trọng yếu để đảm bảo nguồn điện tốt, an ninh thông tin; giai đoạn sau năm 2030 tập trung các siêu (hyper) DC vừa đảm bảo tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn an ninh thông tin.

Định hướng xây dựng hệ thống DC đáp ứng phát triển kinh tế số, xã hội số sẽ khuyến khích các DN viễn thông đầu tư. Bộ TT&TT không quy hoạch cứng và các Bộ sẽ ban hành các tiêu chí về DC. Đặc biệt, Bộ TT&TT sẽ xây dựng tiêu chí về DC xanh nhằm đảm bảo tiết kiệm năng lượng, tăng trưởng xanh.

Bà Tô Thị Thu Hương, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ CNTT cho biết hiện có một số chính sách ưu đãi như các cơ quan nhà nước (CQNN) mua sắm, thuê dịch vụ CNTT, trong đó có dịch vụ ĐTĐM thì phải dùng sản phẩm, dịch vụ trong nước. Bộ TT&TT đang trình 2 bộ luật là Luật Viễn thông sửa đổi và Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó dự kiến có 1 chương về phát triển DC với các chính sách ưu đãi đầu tư xây dựng và 1 chương phát triển dữ liệu, nguồn dữ liệu như thế nào thì được lưu trữ, kinh doanh… Mục tiêu của Luật Công nghiệp công nghệ số là hướng tới phát triển ngành công nghiệp dữ liệu.

Theo đánh giá của Cục Viễn thông, lợi thế của các DN ĐTĐM Việt là thương hiệu, giá cả phù hợp. Trong báo cáo xây dựng chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) có đặt ra mục tiêu 70% thị phần dịch vụ ĐTĐM tại Việt Nam thuộc các nhà cung cấp dịch vụ trong nước. Để làm được điều này, Bộ TT&TT đã ban hành một số văn bản để thúc đẩy sự phát triển của ĐTĐM, như: Bộ tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật, để đánh giá và lựa chọn giải pháp ĐTĐM phục vụ Chính phủ điện tử; Hướng dẫn dịch chuyển các hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) hiện có lên ĐTĐM. Đây cũng là định hướng để DN Việt Nam làm chủ công nghệ nền tảng ĐTĐM Việt Nam, bảo đảm an toàn thông tin cho ĐTĐM, để áp dụng, triển khai cho mỗi cơ quan, tổ chức, DN.

Để thúc đẩy thị phần ĐTĐM, ông Phan Hồng Tâm, Giám đốc khối Hạ tầng, FPT Smart Cloud cho rằng, cần định nghĩa lại hạ tầng số, tập trung vào phần ĐTĐM… Chính sách phát triển công nghiệp - CNTT hiện đang xếp chung công nghiệp phần cứng, phần mềm. Do đó, Bộ TT&TT cần tách 2 mảng này và có cơ chế hợp tác giữa các nhà cung cấp trong nước. Một DN làm nghiên cứu và phát triển một sản phẩm rất lâu và chậm, theo đó, các DN có thể hợp tác cùng nhau nghiên cứu, phát triển để tập trung đưa ra các sản phẩm, giải pháp để "đấu" với nhà cung cấp quốc tế tốt hơn.

Theo ông Ngô Diên Hy, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam- VNPT, thế giới đang tập trung vào một số nhà cung cấp ĐTĐM lớn. Các DN Việt Nam hợp tác thúc đẩy dùng chung càng nhiều thì chi phí sẽ rẻ hơn. Lĩnh vực ĐTĐM hiện nay không chỉ nói về 3 lĩnh vực là hạ tầng như là dịch vụ (IaaS), nền tảng như dịch vụ (PaaS), phần mềm như là dịch vụ (SaaS) mà xu hướng đang đi vào AI, dữ liệu lớn. Do đó, việc xây dựng chính sách, quy hoạch thúc đẩy phát triển ĐTĐM phải xem xét kỹ lưỡng. ĐTĐM chính phủ (G-Cloud), hồ dữ liệu, dữ liệu lớn là những cái mới, là cơ hội cho Việt Nam.

Đại diện CMC cho rằng cần có những có tiêu chí riêng cho ĐTĐM trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, fintech… Bộ TT&TT có thể phối hợp với các bộ/ngành để đưa ra tiêu chí ĐTĐM của các ngành để DN cung cấp dịch vụ ĐTĐM Việt Nam làm chuyên sâu hơn và phát huy được các lợi thế riêng của DN trong nước để xây dựng thị trường. Cơ quan quản lý cũng cần xây dựng tiêu chí và luật rõ ràng về quyền riêng tư và dữ liệu người dùng. Đồng thời khó khăn lớn nhất với lĩnh vực này là nhân lực. CMC đã làm việc với các cơ sở đào tạo nhưng nhân lực vẫn rất thiếu và chưa đáp ứng chất lượng. Nếu đầu tư nhân lực, Việt Nam sẽ trở trung tâm về hạ tầng số.

Theo các chuyên gia, để phát triển dịch vụ ĐTĐM, cần có quy hoạch hạ tầng ĐTĐM, định hướng của Bộ ban ngành về sử dụng chung DC để tiết kiệm; hành lang pháp lý về quản lý dữ liệu cá nhân.

Hợp tác và chia thành nhóm làm nền tảng

Ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ TT&TT cho biết Việt Nam đặt mục tiêu kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025 và chiếm 30% vào năm 2030. Để kinh tế số chiếm 20% GDP, kinh tế của ngành ICT (công nghêj thông tin, truyền thông) dự kiến chiếm khoảng 6 - 6,5%, trong đó DN ĐTĐM dự kiến đóng góp 1% GDP.

Để phát triển kinh tế số, hạ tầng số phải đi trước một bước để đảm bảo sẵn sàng và tạo động lực cho chính phủ số, kinh tế số, xã hội số phát triển.

Vừa qua, Bộ TT&TT đã có định hướng Việt Nam nỗ lực đạt được 70% thị trường ĐTĐM trong nước. Chính phủ đang quyết liệt đẩy chuyển đổi số để phát triển kinh tế số, xã hội số.

Theo Thứ trưởng Phạm Đức Long, muốn phát triển kinh tế số hay thúc đẩy ứng dụng dữ liệu lớn (big data), Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) thì dữ liệu là quan trọng nhất. Muốn có dữ liệu thì phải có chỗ lưu trữ và xử lý dữ liệu. Ai sở hữu nền tảng lưu trữ dữ liệu thì chắc chắn thắng cuộc trong công cuộc chuyển đổi số đất nước.

Nếu các DN cung cấp dịch vụ ĐTĐM làm như cách các DN CNTT làm trước đây về cung cấp dịch vụ CNTT thì không bao giờ đạt được kỳ vọng 1% GDP, đóng góp 20% vào kinh tế số. Các DN xem xét các lợi thế, chất lượng, dịch vụ, thị trường, đường truyền… và đề xuất nhà nước hỗ trợ để thúc đẩy thị phần.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Phạm Đức Long đề nghị các doanh nghiệp (DN) cung cấp dịch vụ ĐTĐM trong nước chủ động hợp tác, đề xuất các chính sách để chiếm lĩnh thị trường trong nước.Các DN ĐTĐM phải hợp tác mạnh mẽ, chia theo nhóm làm nền tảng, hạ tầng, dịch vụ ĐTĐM để hợp tác, phát triển. Làm việc theo nhóm để ĐTĐM của Việt Nam mạnh lên, được tập trung đầu tư để phát triển.

"ĐTĐM là hội tụ của CNTT - viễn thông nếu làm một mình thì không thể mạnh được. Bộ TT&TT sẽ đề xuất các chính sách hỗ trợ mở rộng thị trường nhưng DN phải chứng minh đảm bảo về công nghệ, kỹ thuật để cùng tiến tới hệ sinh thái toàn diện, liên kết. Muốn đi xa thì phải đi cùng nhau", Thứ trưởng Phạm Đức Long khẳng định.