Ô nhiễm không khí gây hại cho thai nhi. Ảnh minh họa: Getty Images
Theo trang The Guardian (Anh), nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Lancet Planetary Health, cho biết một nhóm nhà nghiên cứu đã kiểm tra và phát hiện hàng nghìn hạt carbon đen siêu nhỏ trong các mẫu phổi, gan và mô não, cũng như trong máu ở cuống rốn và nhau thai.
Theo kết quả nghiên cứu, các hạt này do người mẹ hít vào khi mang thai, rồi truyền qua đường máu vào nhau thai đến bào thai. Nồng độ hạt cao hơn nếu người mẹ sống ở môi trường có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn.
Nghiên cứu được thực hiện ở các bà mẹ không hút thuốc tại Scotland và Bỉ, những quốc gia có mức độ ô nhiễm không khí tương đối thấp. Cụ thể, các nhà khoa học đã nghiên cứu 36 thai nhi ở Scotland đến từ thai phụ đang mang thai bình thường ở tuần thứ 7 đến tuần 20. Tại Bỉ, các mẫu máu ở cuống rốn được lấy sau 60 ca sinh nở khỏe mạnh.
Các nhà khoa học giải thích những hạt không khí ô nhiễm này được tạo ra từ muội than trong quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch từ xe cộ, nhà cửa và các nhà máy sản xuất. Chúng có thể gây ra chứng viêm cũng như mang theo các hóa chất độc hại vào cơ thể.
Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện mang tính đột phá này rất đáng lo ngại, vì thời kỳ mang thai là giai đoạn dễ bị tổn thương nhất trong sự phát triển của con người.
Giáo sư Paul Fowler, tại Đại học Aberdeen ở Scotland, chia sẻ: “Lần đầu tiên chúng tôi đã chứng minh rằng các hạt nano carbon đen không chỉ xâm nhập vào nhau thai trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa của thai kỳ, mà các hạt này còn tìm đường vào các cơ quan của bào thai đang phát triển”.
Các hạt ô nhiễm không khí soeei nhỏ, chẳng hạn như khói bụi ở London, có thể xâm nhập vào máu não. Ảnh: PA
Không khí độc hại có mối liên đới chặt chẽ đến việc gia tăng tình trạng sảy thai, sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân và rối loạn phát triển não bộ. Nghiên cứu mới đã cung cấp bằng chứng xác thực nhất về tác hại đó. Các nhà khoa học nhận định không khí ô nhiễm có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người trong suốt cuộc đời.
Theo Giáo sư Fowler, điều đáng lo ngại hơn nữa là những hạt nano độc hại còn xâm nhập vào não người đang phát triển. Điều này có nghĩa là các hạt này có thể tương tác trực tiếp với các hệ thống bên trong các cơ quan và tế bào của bào thai người.
Giáo sư Tim Nawrot tại Đại học Hasselt (Bỉ), người đồng dẫn đầu nghiên cứu, cho rằng giới chức nên đưa tiêu chí có thể ảnh hưởng đến thai nhi vào thước đo đánh giá chất lượng không khí, hành động để bảo vệ các giai đoạn phát triển dễ tổn thương nhất của con người. Theo ông, các chính phủ cần có trách nhiệm đưa ra các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí và khuyến cáo thai phụ nên tránh đi vào những con đường đông đúc nếu có thể.
Các hạt carbon đen lần đầu được phát hiện trong nhau thai vào năm 2018 bởi nhóm của gGáo sư Jonathan Grigg tại Đại học Queen Mary ở London. Ông cho biết việc các hạt carbon đen xâm nhập vào não của thai nhi có thể gây ra hậu quả suốt đời cho đứa trẻ.
“Điều đó rất đáng lo ngại, nhưng chúng tôi vẫn chưa biết điều gì sẽ xảy ra khi các hạt này bám vào vị trí khác nhau trong cơ thể”, ông nói và cho hay vấn đề cần được nghiên cứu thêm.
Vào năm 2019, một đánh giá toàn cầu toàn cầu cũng đã kết luận rằng ô nhiễm không khí có thể gây hại cho mọi cơ quan và hầu như mọi tế bào trong cơ thể con người. Các hạt nhỏ li ti cũng được phát hiện có thể vượt qua “hàng rào” mạch máu não và hàng tỷ hạt đã được tìm thấy trong tim của người trẻ sống ở vùng đô thị. Trên 90% dân số thế giới sống ở những nơi ô nhiễm không khí vượt mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gây ra hàng triệu ca tử vong sớm mỗi năm.