Những miệng hố được phát hiện trên Mặt Trăng được cho là lối dẫn vào ống dung nham. Ảnh: NASA
Phát hiện mới này còn mang đến một tia hy vọng rằng sẽ còn có hàng trăm hang động khác trên vệ tinh tự nhiên của Trái Đất có thể trở thành nơi trú ngụ của các phi hành gia khám phá trong tương lai.
Theo hãng tin AP, một nhóm các nhà khoa học người Italy ngày 15/7 cho biết có bằng chứng cho thấy một hang động tương đối lớn nằm ở Sea of Tranquility (Biển Thanh bình), cách địa điểm hạ cánh của tàu vũ trụ Apollo 400 km.
Phần hang này nằm trong một hố sâu tương tự như hơn 200 lỗ hố khác được phát hiện xung quanh, được tạo ra do hiện tượng phun trào của ống dung nham. Theo các nhà khoa học, dữ liệu radar đã chỉ ra một phần đầu của hang động ngầm. Họ ước tính nó rộng ít nhất 40 mét và sâu hàng chục mét.
Đây không phải là lần đầu tiên các nhà khoa học tìm cách tiếp cận ống dung nham trên Mặt Trăng. Giới khoa học tin tưởng rằng những ống dung nham có thể là một nơi trú ẩn an toàn trước môi trường khắc nghiệt như tia vũ trụ và bức xạ Mặt Trời cũng như từ các cuộc tấn công của thiên thạch vì nó nằm sâu dưới lòng đất.
Trong một nghiên cứu công bố vào tháng 3/2015, các nhà khoa học Mỹ đã giới thiệu thiết kế tự nhiên bên trong của một ống dung nham. Ống dung nham là những đường hầm được hình thành từ dòng dung nham của các vụ phun trào núi lửa. Phần ngoài của dòng dung nham chảy qua khi nguội đi tạo thành một lớp vỏ dạng ống. Theo ông Jay Melosh, giáo sư nổi tiếng về khoa học trái đất, khí quyển và hành tinh tại Đại học Purdue (Mỹ) - người tham gia nghiên cứu, khi những vụ phun trào kết thúc, dòng dung nham thoát ra và các đường ống trở thành một đường ống rỗng.
Theo các nhà nghiên cứu, những đường ống này co thể có kích thước lên tới 5.000 m, và vì lực hấp dẫn trên Mặt Trăng thấp hơn nhiều so với lực hút Trái Đất nên về lý thuyết, các ống dung nham khổng lồ - đủ lớn để chứa hẳn cả một thành phố - có thể có cấu trúc vững chắc trên Mặt Trăng.
Tuy nhiên, việc xây dựng một nơi trú ẩn trong những ống dung nham đòi hỏi mất nhiều thời gian, tiền bạc và thách thức, đặc biệt là công nghệ gia cố sao ngăn chặn các bức tường trong hang động khỏi bị sập.
Cuối năm 2023, nhóm nghiên cứu Trung Quốc dẫn đầu là ông Zhang Chongfeng – một trong những nhà thiết kế cho dòng tàu đổ bộ Thần Châu - tuyên bố đang khám phá khả năng thiết lập một nơi trú ẩn lâu dài, an toàn và ổn định trên Mặt Trăng trong các ống dung nham. Theo kênh truyền hình CGTN, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã chọn các ống dung nham tại vùng Mare Tranquillitatis và Mare Fecunditatis làm mục tiêu thăm dò chính. Tàu thăm dò sẽ sử dụng hệ thống robot di động để điều hướng các địa hình phức tạp và mang theo các máy dò phụ để hỗ trợ liên lạc chuyển tiếp và năng lượng.