Chip vi mạch được ứng dụng trong thiết bị bay không người lái của doanh nghiệp khởi nghiệp tại Đà Nẵng.
Để trở thành mắt xích quan trọng trong lĩnh vực bán dẫn toàn cầu và phát huy những lợi thế sẵn có, Đà Nẵng đang đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái bán dẫn vững mạnh, xác định chính sách nhất quán về phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn quốc gia theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Điểm đến chiến lược của các nhà đầu tư
Theo Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chiến lược phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, ban hành theo Quyết định số 1018/QĐ-TTg ngày 21/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ, Trung ương đã xác định lộ trình phát triển từ đào tạo nhân lực đến nghiên cứu, thiết kế, đóng gói, kiểm thử và tiến tới sản xuất vi mạch, xác định phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam phải đi cùng với phát triển công nghiệp điện tử, công nghiệp chuyển đổi số để tạo đầu ra cho chip bán dẫn.
Thực hiện Nghị quyết số 57, thành phố đã ban hành Đề án phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, qua đó xác định mục tiêu đến năm 2030, đưa Đà Nẵng trở thành một trong 3 trung tâm hàng đầu cả nước về thiết kế vi mạch và ứng dụng trí tuệ nhân tạo; hình thành mạng lưới đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong ngành Bán dẫn, Trí tuệ nhân tạo. Trong đó, Đà Nẵng tập trung phát triển ít nhất 5.000 nhân lực chất lượng cao; hình thành ít nhất 30 doanh nghiệp thiết kế, 2 doanh nghiệp đóng gói, ít nhất 5 startup trong lĩnh vực bán dẫn. Khẳng định khát vọng và tầm nhìn phát triển trong lĩnh vực này, thành phố đã có những bước tiến mạnh mẽ trên 4 khía cạnh: Chính sách, hạ tầng, nhân lực và thu hút đầu tư. Với nhiệm vụ thúc đẩy hệ sinh thái bán dẫn quốc gia, Đà Nẵng đang trở thành điểm đến chiến lược của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Là đối tác chiến lược của Đà Nẵng trong lĩnh vực bán dẫn, Văn phòng Marvell Technology Việt Nam tại Khu Công nghệ thông tin tập trung Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 hiện có 60 kỹ sư đang nghiên cứu, triển khai các dự án tiên tiến nhất, trong đó có các dự án liên quan đến chip quang tử. Thời gian tới, doanh nghiệp này sẽ phát triển khoảng 20% nguồn nhân lực mỗi năm, với khoảng 100 kỹ sư là sinh viên mới ra trường, để bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao làm nền tảng thúc đẩy lĩnh vực vi mạch bán dẫn tại Đà Nẵng.
Ông Lê Quang Đạm, Tổng Giám đốc Tập đoàn Marvell Technology Việt Nam chia sẻ, Đà Nẵng có nhiều lợi thế, tiềm năng để phát triển ngành Bán dẫn, không chỉ phát triển nội lực, mở rộng hợp tác với các trung tâm công nghệ khác trong nước, mà còn kết nối sâu rộng với các quốc gia trên thế giới. Theo ông Đạm, sự hỗ trợ đồng hành của chính quyền thành phố là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp yên tâm phát triển lâu dài. Đà Nẵng đã thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn như Mawell, FPT, Synopsys đặt văn phòng và mở rộng quy mô để phát triển; nhiều tập đoàn bán dẫn lớn trên thế giới đầu tư.
Chia sẻ về lộ trình toàn diện từ đào tạo đến sản xuất của hệ sinh thái bán dẫn, hướng đến mục tiêu xây dựng thương hiệu chip Việt Nam trên thị trường thế giới, ông Trần Đăng Hòa, Chủ tịch FPT IS (đơn vị thành viên của Tập đoàn FPT) cho biết, đầu năm 2025, FPT đã khai trương Trung tâm R&D (Nghiên cứu và Phát triển) công nghệ cao và bán dẫn tại Đà Nẵng, hướng tới khát vọng đưa Đà Nẵng trở thành “thung lũng silicon” tại Việt Nam và khu vực. Trong vài năm tới, FPT mong muốn đưa hoàn toàn công đoạn thiết kế và kiểm thử chip về Đà Nẵng.
Theo Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ (SIA), một con chip phải trải qua 3 khâu sản xuất chính gồm thiết kế, sản xuất và đóng gói. Trong đó, khâu thiết kế đóng góp khoảng 53% tổng giá trị, khâu chế tạo chiếm 24%, đóng gói chiếm 6%. Số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam hiện có khoảng 170 dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao. Gần đây, những “ông lớn” của ngành Bán dẫn thế giới như Nvidia, Qualcomm cũng đã đến Việt Nam, trong đó có thành phố Đà Nẵng, để tìm hiểu đầu tư.
Tiến sỹ Nguyễn Thị Bích Yến, chuyên gia Viện Kỹ thuật Điện và Điện tử Hoa Kỳ nhận định, bán dẫn chính là xương sống của công nghệ điện tử, là nền tảng không thể thiếu của ngành trí tuệ nhân tạo. Thành phố Đà Nẵng đang có nhiều lợi thế để phát triển, đặc biệt trong khâu thiết kế chip và đóng gói tiên tiến. Với nguồn nhân lực trẻ cùng sự đầu tư của các doanh nghiệp hàng đầu thế giới, sự hỗ trợ về chính sách từ phía chính quyền, trong tương lai gần, Đà Nẵng sẽ trở thành trung tâm lớn của ngành Bán dẫn.
Phát triển hệ sinh thái bán dẫn toàn diện
Sản phẩm vi mạch bán dẫn sản xuất tại Việt Nam được trưng bày tại Ngày hội Vi mạch bán dẫn Đà Nẵng 2025.
Sở hữu vị trí chiến lược trong chuỗi vận chuyển cung ứng toàn cầu và là điểm đến lý tưởng cho các nhà sản xuất muốn gia nhập thị trường bán dẫn đang phát triển nhanh trong khu vực, Đà Nẵng có lực lượng lao động trẻ dồi dào trong lĩnh vực kỹ thuật công nghệ phù hợp với ngành Bán dẫn. Hệ sinh thái bán dẫn của thành phố đang nhận được sự quan tâm của các tổ chức tài chính và doanh nghiệp lớn tầm quốc tế.
Bà Lê Thái Hà, Giám đốc điều hành Quỹ Vinfuture (Tập đoàn Vingroup) nhận định, chỉ trong một năm, hệ sinh thái vi mạch bán dẫn của Đà Nẵng đã phát triển từ 8 công ty thiết kế ban đầu lên 25 doanh nghiệp, thu hút nhiều tập đoàn công nghệ lớn trong nước và quốc tế đầu tư. Bên cạnh đó, phòng thí nghiệm tiên tiến Fab-Lab trị giá hơn 1.800 tỷ đồng cũng đang được xây dựng. Điều này thể hiện tầm nhìn và quyết tâm của thành phố để phát triển hệ sinh thái trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Thông qua chương trình kết nối nhà khoa học InnovaConnect tại Đà Nẵng, Quỹ VinFuture sẽ cung cấp nền tảng giá trị, kết nối các chuyên gia hàng đầu thế giới với các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng để thúc đẩy phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn.
Đà Nẵng đang kết nối hệ sinh thái bán dẫn thông qua việc thúc đẩy hợp tác giữa 3 nhà: Chính quyền, trường đại học, doanh nghiệp; trong đó chú trọng đến các giải pháp công nghệ mới, đào tạo, phát triển, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao trong các trường đại học và ngay tại doanh nghiệp.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Tấn Hưng, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học Công nghệ tiên tiến, Đại học Đà Nẵng cho rằng, sự hiện diện của nhiều tập đoàn công nghệ lớn đã khẳng định sức hút cũng như vị thế của Đà Nẵng trên bản đồ vi mạch của khu vực. Riêng về hoạt động đào tạo, đến nay, đã có 8 trường đại học, cao đẳng trên địa bàn chính thức tuyển sinh ngành Vi mạch bán dẫn với quy mô 600 sinh viên trong năm 2024, dự kiến đạt 1.000 sinh viên trong năm 2025, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển đội ngũ 5.000 nhân lực chất lượng cao vào năm 2030. Bên cạnh đó, Trung tâm nghiên cứu, đào tạo thiết kế vi mạch và trí tuệ nhân tạo Đà Nẵng cũng đã triển khai 6 khóa bồi dưỡng cho hơn 255 giảng viên, sinh viên đang giảng dạy và theo học ngành Thiết kế vi mạch tại thành phố. Đây là những bước đi nhằm phát triển bền vững nguồn nhân lực cho hệ sinh thái bán dẫn của thành phố thời gian tới.
Sinh viên ngành Vi mạch bán dẫn trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng thực hành trên phần mềm thiết kế chip.
Để Đà Nẵng có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành Công nghiệp bán dẫn, bên cạnh nguồn nhân lực, thành phố cũng đang đầu tư phát triển hạ tầng sản xuất, đặc biệt là hệ thống phòng sạch đạt chuẩn quốc tế, phục vụ nghiên cứu, đóng gói và kiểm thử chip tiên tiến, từ đó hình thành hệ sinh thái toàn diện, nâng cao vị thế của Đà Nẵng trên bản đồ bán dẫn toàn cầu.
Theo Tiến sĩ Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC, Bộ Tài Chính), để phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn, có 3 trụ cột chính cần tập trung phát triển gồm: Nguồn nhân lực chất lượng cao, cơ chế chính sách đặc thù và hạ tầng. Đà Nẵng đã ban hành các nghị quyết đặc thù với nhiều cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn thời gian qua. Thời gian tới, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tiếp tục đồng hành với Đà Nẵng để phát triển ngành Công nghiệp bán dẫn, nhất là phát triển hạ tầng cho lĩnh vực này. Việt Nam có thể trở thành trung tâm lớn của ngành Công nghiệp bán dẫn. Đến năm 2030 thị trường bán dẫn toàn cầu có thể sẽ thiếu khoảng 500.000 kỹ sư làm chip. Đây chính là cơ hội cho Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng tận dụng để bứt phá trong ngành bán dẫn, với quy mô thị trường chip toàn cầu đã đạt hơn 520 tỷ USD năm 2023, dự báo tăng lên tới 1.400 tỷ USD vào năm 2029.
Để xây dựng hệ sinh thái bán dẫn vững mạnh, Đà Nẵng tiếp tục thu hút các doanh nghiệp FDI đến đầu tư. Với sự đồng hành từ các doanh nghiệp, chuyển giao công nghệ trong nước và quốc tế, Đà Nẵng sẽ tận dụng được cơ hội để xây dựng thành công ngành Công nghiệp bán dẫn vững mạnh, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước.