Hình minh họa về một hành tinh chứa nước trong vũ trụ sơ khai. Ảnh: NASA
Theo trang Livescience, nước là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với sự sống như chúng ta biết. Tuy nhiên, thời điểm nước xuất hiện lần đầu trong vũ trụ vẫn là một câu hỏi lớn đối với giới khoa học.
Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Nature Astronomy, cho thấy nước có thể đã tồn tại từ khoảng 100 triệu đến 200 triệu năm sau Vụ nổ lớn, sớm hơn hàng tỷ năm so với những dự đoán trước đó.
Thời kỳ đầu, vũ trụ khô cằn vì chỉ chứa các nguyên tố đơn giản như hydro, heli và liti. Những nguyên tố nặng hơn chưa xuất hiện cho đến khi các ngôi sao đầu tiên hình thành, cháy hết nhiên liệu rồi phát nổ trong những vụ siêu tân tinh (supernova). Những vụ nổ này giống như một “nồi áp suất” khổng lồ, nơi các nguyên tố nhẹ kết hợp lại tạo thành những nguyên tố nặng hơn.
“Oxy, được tạo ra trong lõi của các siêu tân tinh này, kết hợp với hydro để tạo ra nước, mở đường cho sự hình thành các nguyên tố thiết yếu cần thiết cho sự sống”, đồng tác giả nghiên cứu Daniel Whalen, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Portsmouth (Anh), cho biết trong một tuyên bố.
Để xác định thời điểm nước xuất hiện, các nhà khoa học đã nghiên cứu những siêu tân tinh cổ nhất – còn gọi là Population III supernovae. Nhóm nghiên cứu đã mô phỏng hai loại tàn tích của những ngôi sao đầu tiên này: Siêu tân tinh sụp lõi, xảy ra khi một ngôi sao khổng lồ sụp đổ do chính khối lượng của nó. Siêu tân tinh bất ổn cặp đôi, xảy ra khi áp suất bên trong ngôi sao bất ngờ giảm mạnh, khiến nó sụp đổ một phần.
Kết quả mô phỏng cho thấy, không lâu sau Vụ nổ lớn, cả hai loại siêu tân tinh này đều tạo ra những đám khí đặc chứa nước. Mặc dù lượng nước trong những đám mây khí này không lớn, nhưng nó lại tập trung ở những khu vực có nhiều khả năng hình thành sao và hành tinh nhất. Những thiên hà đầu tiên có thể đã được sinh ra từ những khu vực này, đồng nghĩa với việc nước có thể đã tồn tại ngay từ khi các thiên hà hình thành.
Khám phá này mở ra một góc nhìn hoàn toàn mới về điều kiện cần thiết cho sự sống trong vũ trụ. “Điều này ngụ ý rằng các điều kiện cần thiết cho sự sống có thể đã có mặt sớm hơn rất nhiều so với những gì chúng ta từng tưởng tượng, đây là một bước tiến lớn trong việc hiểu về vũ trụ sơ khai”, ông Whalen nhấn mạnh.
Trong thời gian tới, Kính viễn vọng Không gian James Webb, công cụ chuyên quan sát những ngôi sao cổ nhất trong vũ trụ, có thể giúp xác nhận thêm những phát hiện này, mở ra những hiểu biết sâu sắc hơn về nguồn gốc của nước và sự sống trong vũ trụ.