Chính phủ sẽ tăng chi tiêu công cho trí tuệ nhân tạo

Ngày 9/10, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) tổ chức Diễn đàn Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam – AI360 2025 với chủ đề “Xây dựng Doanh nghiệp và Xã hội thông minh cùng AI”.

Diễn đàn Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam – AI360 được định vị là diễn đàn thường niên quốc gia về trí tuệ nhân tạo (AI), nơi hội tụ các nhà quản lý, chuyên gia, viện nghiên cứu và doanh nghiệp cùng thảo luận, chia sẻ, hợp tác để đưa AI trở thành động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế số Việt Nam.

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ số, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: Những năm gần đây, Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế ngày càng cao trên bản đồ AI thế giới. Theo Báo cáo Chỉ số Sẵn sàng AI toàn cầu 2024 của Oxford Insights, Việt Nam xếp thứ 59/193 quốc gia, thuộc Top 5 ASEAN, và ba năm liên tiếp vượt ngưỡng trung bình toàn cầu.

Dòng vốn đầu tư và ứng dụng AI cũng đang tăng tốc mạnh mẽ. Chỉ trong một năm, vốn đầu tư vào doanh nghiệp AI trong nước đã tăng từ 10 triệu USD (2023) lên 80 triệu USD (2024) – tăng gấp 8 lần. AI đang hiện diện trong mọi lĩnh vực: tài chính, y tế, thương mại điện tử, sản xuất, đô thị thông minh, góp phần giải quyết các bài toán thực tế của quốc gia.

“Chính phủ Việt Nam xác định trí tuệ nhân tạo là một trong những trụ cột của công nghiệp công nghệ số quốc gia. Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang cập nhật Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030, đồng thời chuẩn bị trình dự thảo Luật AI, một bước tiến quan trọng để hoàn thiện thể chế, đảm bảo AI được phát triển minh bạch, an toàn và có trách nhiệm. Phát triển AI không chỉ là bài toán công nghệ – đó còn là bài toán về thị trường, về con người và về niềm tin. Chúng ta sẽ xây dựng Trung tâm Siêu tính toán AI Quốc gia, phát triển dữ liệu AI mở dùng chung, và thúc đẩy mạnh mẽ việc “AI hóa” trong doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước và đời sống xã hội”, ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết.

“Muốn phát triển AI, phải tạo ra thị trường cho AI. Do đó, Chính phủ sẽ tăng chi tiêu công cho AI. Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia (NATIF) sẽ dành phần ngân sách không nhỏ cho hỗ trợ ứng dụng AI, đồng thời triển khai cơ chế mua sắm công ưu tiên giải pháp công nghệ số trong nước. Chúng ta cần biến thị trường trong nước thành bệ phóng, để nuôi dưỡng và nâng tầm doanh nghiệp AI Việt Nam, giúp họ vươn ra khu vực và thế giới”, ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA nhận định: Chưa bao giờ trí tuệ nhân tạo lại phát triển nhanh, mạnh và sâu rộng như hiện nay. Nếu năm 2023 là "The Year of POCs" (năm của các dự án thử nghiệm), thì năm 2025 đã là "The Year of business value" (năm của giá trị kinh doanh thực tế). Làn sóng Generative AI và đặc biệt là AI Agents, những hệ thống có khả năng tự chủ vận hành, đang thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh và quản lý. AI đã trở thành năng lượng mới cho nền kinh tế toàn cầu, tương tự như điện năng hay Internet trong thế kỷ trước.

Với Việt Nam, đây không chỉ là xu hướng, mà là cơ hội vàng để tăng tốc phát triển. Google dự báo: Thị trường AI Việt Nam được dự kiến sẽ đạt 1,52 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng ổn định khoảng 16% mỗi năm.

Theo ông Trần Huy Tùng, Giám đốc R&D ELCOM Corporation, chuyển đổi AI góp phần nâng cao hiệu quả của mô hình chính quyền 2 cấp. Mô hình chính quyền 2 cấp và xu hướng tinh gọn bộ máy đang gây áp lực trực tiếp lên đội ngũ nhân sự cơ sở như: tình trạng thiếu người nhưng khối lượng công việc tăng đột biến, có tới 1.065 nhiệm vụ đã được phân cấp, dồn xuống cấp xã.

Một thống kê khi triển khai đúc kết: Mỗi cán bộ cơ sở, nếu có AI Assistant 24/7 hướng dẫn nghiệp vụ theo quy định, giảm 60% thời gian tra cứu, nâng chất lượng hồ sơ. Chatbot dịch vụ công, phân loại, chuyển hướng hồ sơ tự động, kỳ vọng xử lý 70% thường gặp với người dân. 

Tại buổi toạ đàm, các chuyên gia, đại diện cơ quan quản lý đều thống nhất, có 2 đầu việc đang chiếm hầu hết khối lượng của công chức là xử lý hồ sơ và báo cáo. Với xử lý hồ sơ, sẽ có các trợ lý, các chatbot AI hỗ trợ đa kênh trên ứng dụng, trên web hay tại các kios. Với hệ thống quản trị và báo cáo, cần những giải pháp AI hoàn toàn với khả năng tuỳ chỉnh và linh hoạt theo nhu cầu một cách đơn giản với các cán bộ không có chuyên môn công nghệ thông tin, thay thế hoàn toàn hệ thống phần mềm cũ.

AI sẽ giúp chính quyền 2 cấp dự báo tình hình, tự động hóa các quy trình, nghiệp vụ, dịch vụ công, giúp các chính quyền nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực của cán bộ, qua đó đem lại những hiệu ứng tích cực và sự hài lòng công dân.