Bộ trưởng Trần Hồng Minh: Sớm hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Bộ Xây dựng

Từ đó, triển khai, thúc đẩy việc kết nối giữa kết quả nghiên cứu với các doanh nghiệp trong ngành để áp dụng vào thực tiễn.

Đây là một trong những chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Hồng Minh tại Hội nghị triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ và thúc đẩy hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngành xây dựng và giao thông vận tải tổ chức ngày 8/9 tại Hà Nội. Hội nghị thể hiện sự quan tâm, đồng hành cùng sự phát triển của ngành xây dựng và giao thông vận tải trong giai đoạn bứt phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hiện nay.

Đồng thời, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cũng giao các đơn vị thuộc bộ phải lập sàn giao dịch thương mại của ngành xây dựng và giao thông vận tải để thực hiện mua bán các kết quả nghiên cứu khoa học trong ngành. Điều này sẽ góp phần nâng chất các kết quả nghiên cứu khoa học trong ngành, khắc phục tình trạng kết quả nghiên cứu xếp ngăn bàn, không phát huy hiệu quả trong thực tế.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, Nghị quyết 57 NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cùng với Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 57, được ban hành trong một thời điểm đặc biệt – khi khoa học công nghệ và chuyển đổi số đã trở thành xu thế toàn cầu, là yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững của mỗi quốc gia.

Đối với ngành xây dựng và giao thông vận tải, Nghị quyết càng có ý nghĩa khi Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn như hạ tầng kỹ thuật cần hiện đại hóa mạnh mẽ hơn, tốc độ đô thị hóa ngày càng cao, yêu cầu phát triển xanh – thông minh – bền vững ngày càng cấp thiết. Rõ ràng, mô hình quản lý truyền thống và cách làm thủ công không còn phù hợp. Muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập sâu rộng thì phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Căn cứ năng lực hiện trạng cũng như tiềm năng của Việt Nam thì lĩnh vực xây dựng và giao thông có thể bước vào giai đoạn công nghiệp hóa thuận lợi hơn, hiệu quả hơn so với các lĩnh vực sản xuất khác. Thành công của các doanh nghiệp Việt Nam trong sản xuất vật liệu xây dựng (xi măng, bê tông đúc sẵn, thép, vật liệu ốp lát, kính xây dựng,…), làm chủ công nghệ thi công các công trình dân dụng và công trình giao thông quy mô lớn, làm chủ công nghệ đóng tàu... là nền tảng cho công nghiệp hóa ngành xây dựng.

Công nghiệp hóa trong lĩnh vực xây dựng sẽ giúp thúc đẩy đô thị hóa nhanh; giải quyết nhu cầu nhà ở, khu công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật, xã hội, giáo dục,... Công nghiệp hóa trong lĩnh vực giao thông sẽ giúp thúc đẩy phát triển hạ tầng vận tải (đường bộ, cảng biển, sân bay, đường sắt...) để luân chuyển nguyên liệu và hàng hóa. Từ đó, hiệu ứng lan tỏa tăng lên vì đầu tư hạ tầng giao thông sẽ kéo theo phát triển đô thị, thương mại, công nghiệp phụ trợ.

Thuận lợi hơn nữa về công nghiệp hoá xây dựng và giao thông, đó là Việt Nam có lợi thế vị trí địa chiến lược, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế, có thể trở thành trung tâm logistics khu vực nếu phát triển cảng biển, đường sắt liên kết ASEAN – Trung Quốc.

Triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 71/NQ-CP, Đảng bộ Bộ Xây dựng đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/ĐU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy Bộ trong việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng đã ban hành Quyết định số 462/QĐ-BXD về Kế hoạch hành động của Bộ. Các văn bản này đã cụ thể hóa, đồng thời đẩy mạnh triển khai 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn theo tinh thần Nghị quyết 57, tạo sự chuyển biến thực chất trong hoạt động khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia của Ngành.

Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng cho biết, sau khi triển khai 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn, đến nay các hoạt động đã tạo được những chuyển biến thực chất trong toàn ngành. Bộ Xây dựng đã chú trọng nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, qua đó tạo ra xung lực mới trong xã hội về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cùng đó, Bộ cũng khẩn trương rà soát, sửa đổi văn bản pháp luật, hoàn thiện thể chế, loại bỏ những rào cản kìm hãm sự phát triển, biến thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng, phát triển và trọng dụng nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong hoạt động quản lý, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, quản lý nhà nước, đồng thời bảo đảm quốc phòng - an ninh.

Nhiều kết quả cụ thể đã được ghi nhận như: xây dựng sàn giao dịch bất động sản; triển khai định danh tàu thuyền; áp dụng thu phí không dừng tại bến xe, bãi đỗ trong đô thị để cải thiện quản lý giao thông và thúc đẩy văn minh đô thị; Nghiên cứu đề án đầu tư Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh quốc gia, trước mắt tập trung cho lĩnh vực đường bộ … - ông Thành dẫn chứng.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng còn khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp nhận, chuyển giao và làm chủ công nghệ mới.

Theo ông Lê Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ Xây dựng), giai đoạn 2021 - 2025, ngành tập trung vào hai nhóm nhiệm vụ then chốt là cung cấp dịch vụ công trực tuyến và xây dựng cơ sở dữ liệu. Trong đó, mảng dịch vụ công trực tuyến, Bộ Xây dựng liên tục nằm trong nhóm ba bộ, ngành dẫn đầu, đặc biệt vươn lên vị trí số một trong hai năm liên tiếp 2023 - 2024.

Việc xây dựng bốn bộ cơ sở dữ liệu nền tảng dùng chung về hạ tầng giao thông, phương tiện, người điều khiển phương tiện và doanh nghiệp vận tải cũng được đẩy mạnh. Đến nay, 12/18 cơ sở dữ liệu đã hoàn thành và dự kiến toàn bộ sẽ hoàn tất vào năm 2025.

Ứng dụng công nghệ thông tin cũng được triển khai rộng khắp trong quản lý chuyên ngành từ đăng kiểm, hàng hải, đường bộ, quy hoạch đến quản lý nhà ở. Nổi bật là hệ thống bán vé điện tử đường sắt, thu phí không dừng, giao thông thông minh trên đường bộ, hệ thống một cửa quốc gia và giám sát tàu thuyền trong hàng hải.

Trong khuôn khổ Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử để chuyển đổi số quốc gia, ngành tiếp tục ứng dụng sinh trắc học cho hành khách đi tàu bay, đường sắt; đồng thời tích hợp dữ liệu đăng kiểm, giấy phép, nhà ở và thị trường bất động sản với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cho phép hiển thị trực tiếp trên ứng dụng VNeID.

Tại hội nghị, các đại biểu tham luận về một số nội dung đáng chú ý như: ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giao thông thông minh và quản lý pháp luật; triển khai mô hình BIM phục vụ chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh; thúc đẩy chuyển đổi xanh trong phương tiện giao thông; cũng như đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong công tác tư vấn thiết kế công trình giao thông, xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp...