Dẫn chứng từ báo cáo Tình hình ứng dụng AI tạo sinh trong doanh nghiệp 2024, ông Lee Yun Han, Giám đốc Khối công nghệ và chuyển đổi, Bộ phận nguồn vốn nhân lực Deloitte Đông Nam Á đã nhấn mạnh những thách thức cốt lõi trong quá trình chuyển đổi nhân sự dưới tác động của AI.
Ông Lee cho biết, có sáu xu hướng nổi bật: Tốc độ ứng dụng AI ngày càng gia tăng; rào cản triển khai liên tục thay đổi; mức độ ứng dụng chênh lệch giữa các ngành; nhu cầu tái tập trung vào giá trị cốt lõi; sự dịch chuyển trong tầm nhìn của lãnh đạo cấp cao và sự xuất hiện của Agentic AI - hệ thống trí tuệ nhân tạo độc lập, có khả năng hoạt động như một cộng sự. Sáu xu hướng này vừa mở ra nhiều cơ hội, vừa tạo sức ép lớn đối với công tác quản trị nhân sự.
Ông Lee chia sẻ về vai trò của AI trong môi trường làm việc. Ảnh: R.M.T
Theo ông Lee, vấn đề lớn nhất nằm ở khoảng cách giữa tiềm năng công nghệ và khả năng triển khai thực tế. Phần lớn công ty đang vận hành theo tốc độ của chính mình, chứ không phải tốc độ công nghệ. Đây là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp chưa khai thác được giá trị thật sự từ AI.
Một khái niệm quan trọng khác được ông Lee nhấn mạnh là “tác động thầm lặng” của AI, những hệ quả ít được chú ý nhưng có sức ảnh hưởng lớn đến con người. Đó là sự kiệt sức do khối lượng công việc tăng, cảm giác cô đơn khi quá phụ thuộc vào công cụ hay sự xói mòn năng lực phán đoán khi con người dần quen với việc chấp nhận kết quả AI đưa ra.
Ông Lee thừa nhận từng kỳ vọng nhân viên có thể hoàn thành công việc vốn cần ba ngày chỉ trong một giờ nhờ AI, nhưng chính điều đó đã gây ra căng thẳng. “Giờ đây, chúng tôi cùng nhau rà soát kết quả do AI tạo ra. Đó là một quá trình cộng tác, không phải bài kiểm tra năng suất”, ông Lee chia sẻ.
Tọa đàm “Giá trị con người và AI - Khám phá tác động ngầm và thúc đẩy tăng trưởng và khả năng phục hồi”, do Đại học RMIT phối hợp cùng Deloitte tổ chức tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: R.M.T
Những phân tích của ông Lee cho thấy AI không chỉ mang lại lợi ích về hiệu quả, mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách phải thiết kế lại mô hình công việc. Vấn đề không còn là “AI thay thế con người” mà là “con người hợp tác với AI thế nào để phát triển bền vững”.
Bàn thêm vấn đề này, bà Võ Thị Minh An, Đối tác sáng lập và Giám đốc điều hành khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Janus Executive Search & Talent Advisory cho biết, trong tuyển dụng cấp cao hiện nay, chỉ 2/10 vị trí yêu cầu kỹ năng AI. “AI mang lại sự hào hứng, nhưng sự thấu cảm mới là kỹ năng quan trọng nhất ở mọi cấp độ và đây là điều khó có thể thay thế”, bà An nhấn mạnh. Ngoài ra, AI thường không thừa nhận sự thiếu chắc chắn, vì vậy cần những con người có tư duy phản biện và khả năng xác thực thông tin.
Từ góc độ triển khai thực tế, bà Phạm Thị Quý Hiền, Giám đốc Nhân sự Masan Consumer Holdings cho biết, công ty đã ứng dụng hệ thống Copilot nội bộ cho hơn 5.000 nhân viên, đồng thời tổ chức các khóa huấn luyện AI. Tuy nhiên, AI sẽ không lấy đi công việc, trừ khi mọi người không biết cách sử dụng nó. Vì thế, chiến lược của Masan đặt trọng tâm vào việc tạo cảm giác an toàn cho nhân viên, giúp họ coi AI như công cụ hỗ trợ thay vì mối đe dọa.
Còn theo bà Hồ Thị Bạch Quyên, Giám đốc Văn hóa và Con người STADA Pymepharco, ở lĩnh vực dược phẩm, phòng nhân sự đang chuyển từ quản lý vận hành sang định hình văn hóa và phát triển con người. Các sáng kiến như mô hình cố vấn đảo chiều, khuyến khích đóng góp ý kiến và xây dựng văn hóa biết ơn được đưa ra nhằm tạo môi trường gắn kết.
Các phiên thảo luận nhóm tìm hiểu cách biến AI thành công cụ tiết kiệm thời gian thay vì tạo
thêm căng thẳng. Ảnh: R.M.T
“Hành vi lãnh đạo, từ đào tạo nhân viên mới đến sự đồng cảm giữa các thế hệ chính là yếu tố tạo niềm tin trong quá trình chuyển đổi với AI”, bà Quyên nói.
Đại diện Deloitte, bà Võ Kim Thoa, Quản lý cấp cao phụ trách chuyển đổi tổ chức cũng nhấn mạnh, AI có thể đảm nhận một số nhiệm vụ, nhưng khi cần chọn lọc, xác thực và ra quyết định, con người vẫn giữ vai trò then chốt. Công việc đang thay đổi nhanh chóng, nhưng năng lực phán đoán của con người vẫn là mắt xích không thể thiếu.
Các diễn giả cũng cho rằng, dù AI ngày càng chiếm lĩnh nhiều khâu trong hoạt động doanh nghiệp, nhưng kỹ năng mềm như thấu cảm, tư duy phản biện, văn hóa tổ chức và hành vi lãnh đạo vẫn là nền tảng để con người giữ vai trò trung tâm. Đây không chỉ là yếu tố giúp nhân sự thích ứng trong kỷ nguyên mới mà còn là chìa khóa để AI phát huy đúng giá trị, đó là công cụ hỗ trợ cho sự phát triển bền vững.