Lịch sử hòn đảo có người sinh sống xa xôi nhất trên Trái Đất

Theo trang allthatsinteresting.com, khi băng qua vùng biển bao la của Nam Đại Tây Dương, ở vị trí cách hòn đảo có người sinh sống gần nhất 2.414 km và cách đất liền gần nhất là Nam Phi 2.575 km, bạn sẽ bắt gặp đỉnh của một hòn đảo núi lửa nhỏ: Tristan da Cunha.

Khung cảnh xanh ngọc lục bảo của hòn đảo rải rác những ngôi nhà và công trình, mang đến hình ảnh bất ngờ về một cộng đồng giữa vùng đất hoang vu. Tristan da Cunha chỉ có một khu dân cư duy nhất, Edinburgh of the Seven Seas – thị trấn cô lập nhất thế giới. Đây cũng là hòn đảo lớn nhất trong quần đảo cùng tên và là nơi duy nhất có người sinh sống.

Tristan da Cunha là minh chứng cho khả năng sinh tồn kiên cường của con người. Thuộc Lãnh thổ Hải ngoại của Anh, hòn đảo này lần đầu có người ở lâu dài vào đầu thế kỷ 19 và nhiều cư dân hiện tại là hậu duệ của những người đầu tiên quyết định gắn bó với vùng đất biệt lập này.

Ngày nay, có trên 230 người sinh sống trên Tristan da Cunha. Những “hàng xóm” của họ là cá mập xanh, hải cẩu lông, chim cánh cụt rockhopper và nhiều loài chim quý hiếm không tồn tại ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.

Làm thế nào để đến được khu dân cư cô lập nhất thế giới?

Khi nghe về Tristan da Cunha, câu hỏi đầu tiên của hầu hết mọi người là: Làm thế nào để đến được đó?

Hòn đảo này nằm cách phía Tây Nam Phi 2.575 km và cách phía Đông Uruguay khoảng 3.700 km. Hòn đảo có người sinh sống gần nhất là Saint Helena, cách Tristan da Cunha khoảng 2.414 km về phía Bắc.

Do đó, cách duy nhất để đến Tristan da Cunha là đi tàu biển trong sáu ngày. Không có tuyến phà chở khách nào đến Edinburgh of the Seven Seas, nhưng những ai muốn ghé thăm có thể lên các tàu đánh cá, tàu chở thư, tàu thám hiểm hoặc tàu nghiên cứu thường xuyên ghé qua đảo này.

Trang web chính thức của Tristan da Cunha viết: “Các chuyến đi đến cộng đồng cô lập nhất thế giới cần được lên kế hoạch kỹ lưỡng. Nhiều du khách đã ra khơi đến Tristan nhưng không thể đặt chân lên đảo”.

Ngay cả khi có phương tiện di chuyển, du khách vẫn phải xin phép chính quyền địa phương mới được ghé thăm hòn đảo. Do các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ động vật hoang dã, hoạt động du lịch tại đây được kiểm soát chặt chẽ.

Vậy, ai là người đầu tiên phát hiện ra quần đảo hẻo lánh này? Và vì sao vẫn có người quyết định sinh sống ở đó?

Người châu Âu phát hiện Tristan da Cunha

Nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha Tristão da Cunha là người đầu tiên phát hiện ra quần đảo núi lửa gồm Tristan da Cunha và năm đảo nhỏ không có người ở vào năm 1506. Ông đặt tên quần đảo này theo tên mình.

Quần đảo sau đó được các thủy thủ Hà Lan thám hiểm nhiều lần trong thế kỷ 17 và đến năm 1767, một đoàn thủy thủ Pháp đã tiến hành khảo sát toàn diện khu vực này. Tuy nhiên, phải đến đầu những năm 1800, tàu săn cá voi Mỹ mới bắt đầu quan tâm đến Tristan da Cunha. Ba người đàn ông Mỹ đã tìm cách lập một khu dân cư và trạm giao thương trên đảo, nhưng kế hoạch thất bại khi một vụ tai nạn đánh cá khiến hai người thiệt mạng.

Năm 1816, Anh chiếm đóng Tristan da Cunha vì lo ngại Pháp có thể sử dụng hòn đảo để giải cứu Hoàng đế Napoleon, khi ông đang bị giam cầm tại Saint Helena. Đến tháng 11/1817, lực lượng đồn trú rời đi, nhưng một số người quyết định ở lại.

Từ đó, dân số trên đảo dần tăng lên, các tàu săn cá voi lập cơ sở hoạt động và Tristan da Cunha dần mang dáng dấp của một cộng đồng thực sự.

Tuy nhiên, cuộc sống trên Tristan da Cunha không phải lúc nào cũng dễ dàng. Dân số trên đảo biến động theo thời gian, khi có người đến rồi lại đi theo dòng chảy của thủy triều. Có thời điểm, chỉ còn bốn gia đình sinh sống trên đảo. Khi ngành săn bắt cá voi suy tàn và kênh đào Suez được khánh thành vào năm 1869, số lượng tàu thuyền đi qua khu vực này ngày càng giảm, khiến sự cô lập của đảo càng trở nên nặng nề hơn.

Chiến tranh thế giới và những thời kỳ khó khăn

Cuối thế kỷ 19, Tristan da Cunha phải đối mặt với nhiều thử thách. Một số thủy thủ cố tình cho mắc cạn tàu để lừa lấy bảo hiểm và rồi lũ chuột đen từ những con tàu này đã tràn lên đảo, gây thiệt hại lớn cho nông nghiệp và đời sống hoang dã.

Năm 1867, Hoàng tử Alfred – con trai Nữ hoàng Victoria – đã ghé thăm khu dân cư nhỏ trên đảo và đặt tên nó là Edinburgh of the Seven Seas, nhưng phần lớn người dân không chấp nhận cái tên này.

Dù cuộc sống cô lập nhưng dân đảo không đầu hàng số phận. Người dân Tristan da Cunha phát triển kỹ năng săn bắt và hái lượm, tận dụng nguồn thực phẩm từ các loài chim bản địa như hải âu, chim cánh cụt để bù đắp cho nông sản.

Tình trạng cô lập trên Tristan da Cunha đạt đỉnh điểm trong Thế chiến I, khi trong gần 10 năm, hòn đảo không nhận được bất kỳ bức thư nào từ thế giới bên ngoài. Họ chỉ biết chiến tranh đã bắt đầu và kết thúc vào năm 1919.

Trong Thế chiến II, Hải quân Hoàng gia Anh thiết lập một trạm bí mật trên đảo để giám sát tàu ngầm U-boat của Đức. Nhờ đó, cơ sở hạ tầng trên đảo phát triển đáng kể với trường học, bệnh viện, cửa hàng và nhà máy đóng hộp tôm hùm.

Tháng 10/1961, núi lửa Queen Mary’s Peak trên Tristan da Cunha bất ngờ phun trào. 264 cư dân sơ tán bằng tàu đến đảo Nightingale gần đó rồi được một tàu Hà Lan đưa đến Cape Town. May mắn thay, khu dân cư Edinburgh of the Seven Seas vẫn an toàn và hầu hết cư dân trở về vào năm 1963. Ngày nay, Tristan da Cunha là mái nhà của hơn 230 người cùng vô số loài động vật hoang dã đặc biệt.

Bảo tồn động vật hoang dã trên Tristan da Cunha

Tristan da Cunha là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật độc đáo, không tìm thấy ở bất kỳ đâu khác trên thế giới. Loài chim hải âu Tristan, có sải cánh dài tới 3 mét, dành phần lớn cuộc đời bay lượn trên Đại Tây Dương và chỉ quay về đảo để sinh sản.

Ngoài ra, quần đảo còn có loài gà nước Inaccessible, loài chim không biết bay nhỏ nhất thế giới, cùng sáu loài chim đặc hữu khác và hàng trăm nghìn con chim cánh cụt rockhopper.

Cá mập xanh, vốn bị săn bắt nhiều vì vây có giá trị cao, dường như đã tìm thấy nơi trú ẩn an toàn trong vùng biển xung quanh Tristan da Cunha. Năm 2017, sáng kiến National Geographic Pristine Seas đã hợp tác với Hiệp hội Hoàng gia Bảo vệ Chim để thực hiện một chuyến thám hiểm đến quần đảo này. Theo National Geographic Society, nhóm nghiên cứu đã quan sát thấy số lượng cá mập xanh ở đây nhiều hơn bất kỳ địa điểm nào khác mà họ từng khảo sát.

Mức độ đa dạng sinh học này có được nhờ sự biệt lập của Tristan da Cunha với thế giới bên ngoài và cư dân trên đảo hy vọng sẽ giữ nguyên hiện trạng đó.