Lãnh đạo chính trị Phong trào Hồi giáo Hamas Ismail Haniyeh. Ảnh: IRNA/TTXVN
Vụ ám sát lãnh đạo chính trị của phong trào Hồi giáo Hamas, Ismail Haniyeh, tại Tehran (Iran) vào tháng 7 vừa qua đã hé lộ nhiều chi tiết gây sốc, cho thấy sự chuẩn bị tỉ mỉ, sự tham gia của kẻ nội gián và cả những tình huống suýt thất bại vào phút cuối.
Theo thông tin độc quyền của N12 đưa ra hôm 28/12 (giờ địa phương), vụ ám sát ông Haniyeh diễn ra tại khu phức hợp Neshat ở khu Saadat Abad của Tehran, nơi được bảo vệ nghiêm ngặt bởi các hệ thống an ninh tiên tiến nhất thế giới.
Khu vực này thường là nơi ở của các quan chức cấp cao Iran và thành viên Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC)
Đột nhập vào pháo đài an ninh
Khu phức hợp Neshat, nơi thủ lĩnh Haniyeh bị ám sát ở Tehran. Ảnh: jpost
Beni Sabti, một chuyên gia về Iran tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, nhận định: "Vụ ám sát ông Haniyeh còn ở cấp độ cao hơn cả các chiến dịch trước đây. Israel đã xâm nhập cả bên trong và bên ngoài cơ sở được bảo vệ nghiêm ngặt nhất của Iran".
Thủ lĩnh Haniyeh, người sống ở Doha (Qatar), thường xuyên di chuyển đến ba thành phố lớn: Istanbul, Moskva và Tehran. Tuy nhiên, theo nhà báo Ronen Bergman, chuyên gia về các vụ ám sát có chủ đích của Israel, việc ám sát Haniyeh ở Qatar sẽ gây ảnh hưởng đến các nỗ lực hòa giải con tin.
Bên cạnh đó, việc ám sát tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) có thể khiến Tổng thống Tayyip Erdogan tức giận, còn Moskva thì "chắc chắn sẽ không vui". Vì thế, Tehran trở thành địa điểm được lựa chọn.
Các đặc vụ Israel đã xác định được quy luật di chuyển của ông Haniyeh đến khu phức hợp Neshat. Ông thường xuyên ở lại đó từ 7 đến 9 lần.
"Điều này cho phép những người lên kế hoạch ám sát xác định được hai điều kiện cần thiết: một là ông thường xuyên đến đó, và hai là ông ở một vị trí cố định, trong một phòng cụ thể", Bergman cho biết.
Đơn vị tinh nhuệ Ansar al-Mahdi thuộc IRGC chịu trách nhiệm bảo vệ ông Haniyeh. Theo Sabti, những lính canh này được tuyển chọn rất kỹ lưỡng, trải qua nhiều bài kiểm tra và điều tra an ninh. Họ được đào tạo bài bản về chiến đấu tay đôi và sử dụng vũ khí.
Quả bom trong chiếc gối và sự cố điều hòa
Kế hoạch ám sát ông Haniyeh được chuẩn bị tỉ mỉ. Một quả bom đã được đặt sẵn trong chiếc gối trong phòng của ông Haniyeh. Tuy nhiên, quả bom lại lớn hơn dự kiến "vì không có loại bom nào có kích thước phù hợp".
Sự cố suýt xảy ra khi chiếc điều hòa trong phòng ông Haniyeh bị hỏng và ông phải rời phòng.
"Chiến dịch như đang có nguy cơ đổ bể", một nguồn tin của N12 cho biết. "Có lo ngại rằng phòng của ông này sẽ bị thay thế. Tuy nhiên, họ đã sửa được điều hòa và ông trở lại phòng".
Vào 1 giờ 30 phút sáng 31/7, một tiếng nổ lớn vang lên trong khu phức hợp. "Khoảng một phút sau, đội ngũ y tế tuyên bố ông Haniyeh đã chết. Lãnh đạo Hamas hiện tại là Khalil al-Hayya bước vào và thấy ông Haniyeh nằm chết và bê bết máu trên sàn. Người này đã quỳ xuống và bật khóc", Bergman kể lại.
Làn sóng chấn động ở Iran
Tính chính xác và thành công của chiến dịch đã gây ra hoảng loạn trong giới lãnh đạo Iran. Tư lệnh Lực lượng Quds, Ismail Qaani, đã biến mất trong ba tuần.
Đến nay, câu hỏi ai đã hỗ trợ Cơ quan Tình báo Isarel (Mossad) trong chiến dịch phức tạp này vẫn còn bỏ ngỏ.
Ông Ronen Bergman cho rằng có ba nhóm đối tượng có thể liên quan gồm công dân Iran sống trong khu vực, thành viên của IRGC và các thành viên Hamas. Có khả năng người Iran và Hamas cũng đang điều tra các nhóm này.
Bergman nói: "Việc sử dụng điệp viên như Eli Cohen ở Damascus thì khó hơn cho loại chiến dịch này. Cuối cùng, một quả bom đã được đặt trong phòng. Ai đó đã đặt nó vào, ai đó đã giấu nó đi. Iran chắc chắn sẽ cố gắng làm sáng tỏ việc này".
Đồng quan điểm, ông Tamir Heyman, cựu giám đốc Cục Tình báo Quân sự Israel, khẳng định rằng một chiến dịch quy mô như vậy không thể thực hiện được nếu không có sự hỗ trợ đáng kể từ bên trong Iran.
"Điều này đòi hỏi cả một mạng lưới các khả năng thực thi", ông Heyman nhấn mạnh. "Có lẽ nó liên quan đến một số người đã phản bội đất nước hoặc phản bội nhiệm vụ của mình và hợp tác để chuyện này xảy ra".
Vụ ám sát thủ lĩnh Haniyeh không chỉ là một chiến thắng chiến thuật, mà còn là một đòn giáng mạnh vào hệ thống an ninh của Iran và cho thấy khả năng xâm nhập sâu rộng của các cơ quan tình báo Mossad.
Trước đó, ngày 23/12, người đứng đầu Bộ Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, đã nhận thực hiện vụ ám sát thủ lĩnh Hamas; đồng thời cảnh báo rằng Quân đội Israel cũng sẽ tiêu diệt các nhà lãnh đạo của Houthi ở Yemen.
“Tôi muốn gửi một thông điệp đến lực lượng Houthi đang phóng tên lửa vào Israel. Chúng tôi đã đánh bại Hamas, Hezbollah, qua mặt hệ thống phòng thủ Iran, lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad ở Syria. Chúng tôi đã giáng đòn mạnh mẽ vào họ và cũng sẽ làm vậy với Houthi ở Yemen”, ông Katz tuyên bố.
“Chúng tôi sẽ tấn công mạnh vào Houthi và tiêu diệt các nhà lãnh đạo - giống như những gì chúng tôi đã làm với thủ lĩnh Haniyeh, Yahya Sinwar và Hassan Nasrallah ở Tehran, Gaza và Liban. Chúng tôi sẽ hành động ở Hodeihah và Sanaa”, ông nói thêm.
Những phát biểu của ông Katz tại một sự kiện của Bộ Quốc phòng đánh dấu lần thừa nhận công khai đầu tiên rằng Israel đứng sau vụ ám sát thủ lĩnh Hamas vào cuối tháng 7 tại thủ đô Iran.
Iran và Hamas trước đó đều cáo buộc Israel đứng sau sự việc và tuyên bố sẽ trả thù. Tuy nhiên, Tel Aviv khi đó không xác nhận hay phủ nhận thông tin.