Ngày càng có nhiều tiếng nổ như vậy. Và chúng đến thường xuyên hơn, cùng với bước tiến của quân đội Nga.
“Bạn có thể xem pháo hoa ở đây, giống như Năm mới", người phụ nữ 61 tuổi nói khi tiếng pháo rền khắp xung quanh.
Quân đội Nga được cho là đang chuẩn bị phát động một chiến dịch tấn công mới nhằm vào ngôi làng của bà Degtyaryova, và có lẽ nhiều hơn nữa ở khu vực Donbas, miền Đông Ukraine. Nhưng lúc này, tác động từ cuộc tấn công tăng cường của Nga đã được cảm nhận ở các thị trấn và làng mạc dọc theo hàng trăm kilomet của mặt trận phía Đông.
Quân đội Ukraine phàn nàn rằng họ đã bị áp đảo về quân số và trang bị vũ khí, ngay cả trước khi Nga triển khai phần lớn trong số khoảng 200.000 binh sĩ mới được huy động. Và các bác sĩ tại các bệnh viện nói về những tổn thất ngày càng lớn khi họ phải vật lộn để chăm sóc cho quân nhân chịu những vết thương khủng khiếp.
Nhân viên cấp cứu dập lửa vài phút sau vụ tấn công bằng tên lửa ở trung tâm Kramatorsk, miền Đông Ukraine vào tháng 2/2023.
“Thành thật mà nói, tôi đã bắt đầu thu dọn đồ đạc của mình”, bà Lyudmila Degtyaryova nói về khả năng Nga sẽ tấn công ngôi làng tiền tuyến Nevske của bà.
Những thường dân còn cư ngụ trên đường tiến đã được lên kế hoạch của Nga một lần nữa phải đối mặt với quyết định nên rời đi hay ở lại, đối mặt với thảm họa sắp tới. Khu vực này ở phía Bắc Donbas là một trong những vùng cuối cùng mà lực lượng Ukraine giành lại được trong một cuộc tấn công chớp nhoáng vào mùa thu năm ngoái, khiến người dân địa phương từng hy vọng rằng những tháng đau thương của họ đã qua.
Xác một con bò vùi trong tuyết ở làng Makiivka, gần Nevske, hôm 4/2/2023. Ảnh: New York Times
Nhưng chiến sự đã quay trở lại. Hai tuần trước, một quả đạn pháo của Nga đã đáp xuống sân nhà bà Degtyaryova, và khi bà suy nghĩ về tương lai của mình, thì căn bếp của bà vẫn còn âm ỉ cháy.
Bà Degtyaryova còn mấy con thỏ, vịt và ba con bò đang mang thai cần chăm sóc. Một con gà, lông bị cháy xém do một cuộc tấn công gần đây, đang nằm hồi phục trong ổ bằng cỏ khô, bàn chân bị thương của nó được bà chủ bó bột tự chế.
Degtyaryova than thở, nếu người Nga quay lại, bà sẽ phải rời đi. “Thành thật mà nói, tôi đã bắt đầu thu dọn đồ đạc của mình. Tôi đành phải thả mấy con bò và sẽ đi".
Khi nào và ở đâu cuộc tấn công mới tiềm tàng của Nga sẽ bắt đầu thì vẫn chưa rõ ràng, nhưng các quan chức Ukraine đã nhiều lần báo động điều này. Hiện nay, lực lượng mới được điều động của Nga đang hoàn thành huấn luyện và bước vào thực địa; các lực lượng bao gồm số lượng binh sĩ tương tự như đợt tấn công đầu tiên vào tháng 2 năm ngoái.
Serhiy Haidai, Thống đốc Luhansk - khu vực có làng Nevske - do Kiev bổ nhiệm, cho biết họ có thể sẵn sàng chiến đấu trong ít nhất hai tuần, sớm hơn nhiều so với thời điểm các vũ khí mới của phương Tây, bao gồm xe tăng và xe chiến đấu bọc thép hạng nặng, dự kiến sẽ đến Ukraine.
Ông Haidai nói Nga có rất nhiều tân binh. “Đây không phải là những người lính chuyên nghiệp, nhưng có tới 200.000 người đang bắn về phía chúng tôi.”
Cú đấm "hình móng vuốt"
Nga được cho là sẽ có một cú đấm mạnh nhằm đảo ngược thế trận từ mùa thu năm 2022. Mặc dù một cuộc tấn công mới vào Kiev hiện được coi là không thể xảy ra, các lực lượng Nga có thể sẽ cố gắng giành lại các vùng lãnh thổ mà họ đã để mất kiểm soát vào mùa thu năm ngoái, cũng như giành quyền kiểm soát hoàn toàn Donbas, mục tiêu chính của Tổng thống Vladimir Putin.
Các nhà phân tích quân sự cho rằng một kịch bản có thể xảy ra là các lực lượng Nga sẽ tràn xuống từ phía Bắc và tiến lên từ phía Nam theo hình vòng cung, tạo ra một móng vuốt lớn có thể cắt đứt các tuyến tiếp tế của Ukraine chạy từ phía Đông sang phía Tây. Điều đó sẽ đặt những ngôi làng như Nevske vào con đường trực tiếp mà lực lượng Nga có thể tiến tới.
Đối với người dân địa phương đó sẽ là một thảm họa. Ở đây, phía rìa xa gần tiền tuyến, mọi người chưa được trải nghiệm thành quả tự do như những người Ukraine xa hơn về phía Tây đã trải qua. Vẫn không có điện, nước và cuộc chiến chưa bao giờ lắng xuống. Những cánh đồng hướng dương đen chưa thu hoạch lỗ chỗ những miệng hố đạn pháo phủ đầy tuyết. Khu vực này còn rải rác những chiếc xe tăng bị đốt cháy; bom mìn và vật liệu chưa nổ thỉnh thoảng lại giết chết gia súc. Người đi đường thường bắt gặp những thi thể hoặc bộ xương đông cứng của những con vật đáng thương.
Binh sĩ Ukraine nấu ăn trong một tầng hầm ở miền Đông. Ảnh: NYT
Ở Makiivka, ngay phía Bắc Nevske, 5 con bò của ông Ruslan Vasilchenko đã bị giết, và những con còn lại thì túm tụm trong một chuồng nhỏ găm đầy mảnh đạn. Một chiếc xe tăng bị đốt cháy trong vườn của ông và hai chiếc ô tô bị phá hủy trong sân. Vasilchenko dự báo tình hình sẽ nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn nhiều.
“Trong vài ngày qua, những người lính đã đến bảo chúng tôi không được rời khỏi nhà của mình", ông nói.
Cán cân lực lượng chênh lệch
Trên thực tế, giai đoạn đầu tiên trong cuộc tấn công của Nga đã bắt đầu. Quân đội Ukraine nói rằng Bakhmut, thành phố chiến lược phía Đông Ukraine mà các lực lượng Nga đã bao vây kể từ mùa hè năm ngoái, có khả năng sẽ sớm thất thủ. Ở những nơi khác, các lực lượng Nga đang tiến quân theo từng nhóm nhỏ và thăm dò tiền tuyến để tìm kiếm những điểm yếu của Ukraine.
Lực lượng cứu hỏa dập lửa sau đám cháy do pháo kích ở miền Đông Ukraine. Ảnh: NYT
Những nỗ lực này đã gây căng thẳng cho binh sĩ Ukraine, vốn đã kiệt sức sau gần 12 tháng giao tranh ác liệt.
Quân đội nói rằng họ có xe tăng và pháo, nhưng cả hai đều không đủ, chưa kể họ có ít đạn dược hơn nhiều so với đối thủ. Các lực lượng Nga cũng đã bắt đầu trang bị vũ khí tinh vi hơn, như xe tăng T-90, được trang bị công nghệ có khả năng phát hiện hệ thống nhắm mục tiêu vào vũ khí chống tăng như Javelin do Mỹ sản xuất, hạn chế hiệu quả của chúng.
Tuy nhiên, về cơ bản thì thách thức bắt nguồn từ những con số - cán cân lực lượng.
"Tình hình đặc biệt khó khăn khi bạn có 50 người và họ có 300 người”, một người lính bộ binh 35 tuổi tên là Pavlo, từng bị mảnh lựu đạn găm vào mắt gần Bakhmut, cho biết.
Tổn thất bên phía các lực lượng Ukraine là nghiêm trọng. Các binh sĩ trong đội tình nguyện có tên Carpathian Sich, đóng gần Nevske, nói rằng khoảng 30 chiến binh trong nhóm của họ đã thiệt mạng trong những tuần gần đây, và hầu hết mọi người đều bị chấn động.
“Đang là mùa đông và các vị trí đều trống; không có nơi nào để ẩn nấp”, một người lính thuộc đơn vị trên cho biết.
Tại một bệnh viện tuyến đầu ở Donbas, nhà xác chất đầy thi thể binh lính Ukraine trong những chiếc túi ni lông màu trắng. Tại một bệnh viện khác, những chiếc cáng chở thương binh phủ chăn giữ nhiệt màu vàng chen chúc ở các hành lang, và một dòng xe cứu thương đều đặn đến từ mặt trận gần như suốt cả ngày.
Myroslav Dubenko, 36 tuổi, một bác sĩ phẫu thuật quân y tại bệnh viện đó, lướt qua những bức ảnh chụp những người lính với những vết thương khủng khiếp: hàm dưới bị nổ tung, một nửa khuôn mặt bị mất. Một người lính được đưa vội tới với cổ họng bị cắt. Bác sĩ Dubenko đã nhanh chóng phẫu thuật cấp cứu và người lính đã sống sót.
“Lúc bình thường, bạn biết rằng dù ca trực của bạn khủng khiếp đến đâu thì sớm muộn gì nó cũng sẽ kết thúc. Còn ở đây, bạn không bao giờ biết khi nào nó sẽ kết thúc", bác sĩ Dubenko đau đớn nói.
Không chỉ dòng thương binh đổ tới bệnh viện, dân thường cũng là nạn nhân thường xuyên của xung đột.
Binh sĩ Ukraine đào hào ở gần Bakhmut. Ảnh: Getty Images
Andriy Drobnytsky, một bác sĩ quân y 27 tuổi, cho biết các bệnh viện quân y của Ukraine đang bị quá tải.
Liệu Nga có thể tận dụng sức mạnh quân số áp đảo của mình hay không vẫn là một câu hỏi mở. Binh lính Nga, theo đánh giá của Ukraine và phương Tây, đang thiệt mạng với số lượng lớn hơn. Các quan chức Mỹ hiện ước tính số binh sĩ Nga bị thương và thiệt mạng lên tới gần 200.000 người, trong khi Moskva bác bỏ bất cứ số liệu nào mà Kiev và phương Tây đưa ra.
Trong chỗ ngủ tại một căn cứ gần Bakhmut, một người lính có biệt hiệu là Badger lôi ra một chiếc túi vải và đổ những thứ bên trong lên một chiếc giường cũi. Bên trong có nửa tá dao - một con có chuôi làm từ móng hươu - chiến lợi phẩm mà Badger nói rằng anh đã lấy được từ xác những người lính Nga. “Chúng tôi cũng tổn thất, nhưng họ tổn thất rất lớn", Badger nói.
Trở lại gần Nevske, những người lính từ Carpathian Sich cho biết họ có đủ đạn dược để bám trụ vào lúc này. Một người lính, với biệt hiệu là Diesel, nói, kể từ khi bắt đầu xung đột, người Nga đã phạm nhiều sai lầm. Diesel cho biết, anh đã lấy được một chiếc máy tính bảng không có khóa mã từ xác một người lính Nga, và nắm được tọa độ của tất cả các quả mìn và tay súng bắn tỉa của họ.