Ngày 3/10, Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội tổ chức Hội nghị giao ban trực tuyến quý III/2025 với lãnh đạo 126 xã, phường nhằm tháo gỡ vướng mắc trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đáng chú ý, Hội nghị được tổ chức trực tuyến từ điểm cầu Thành ủy Hà Nội kết nối tới các điểm cầu xã, phường toàn thành phố.
Hội nghị nghe báo cáo và thảo luận về 3 nhóm nội dung: Vướng mắc trong phân cấp quản lý, duy tu, duy trì kết cấu hạ tầng giao thông, kết cầu hạ tầng kỹ thuật, các nhóm dịch vụ công ích (cây xanh, chiếu sáng, thoát nước, công viên, giao thông...); Quy mô đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật theo tuyến giao cấp xã làm chủ đầu tư; phân định về thẩm quyền thẩm định, phê duyệt quy hoạch của UBND cấp xã; Tình hình công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại cấp xã từ ngày 1/7/2025 đến nay.
Hà Nội giao ban với lãnh đạo xã, phường, tháo gỡ vướng mắc trong vận hành chính quyền 2 cấp.
Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ khẩn trương
Về vướng mắc trong phân cấp quản lý, duy tu, duy trì, kết cấu hạ tầng giao thông, kết cấu hạ tầng kỹ thuật, các nhóm dịch vụ công ích, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường cho biết, để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND thành phố thống nhất giao toàn bộ công tác quản lý dịch vụ công ích từ cấp huyện về Sở Xây dựng từ 1/7 đến 31/12/2025; đồng thời giao Sở Tài chính phối hợp thực hiện thanh quyết toán. Quá trình chuyển giao suôn sẻ, nhưng bộc lộ nhiều vướng mắc.
Cụ thể, trong lĩnh vực công viên, cây xanh, đơn vị đã hoàn thành việc ký 37 phụ lục hợp đồng với các nhà thầu tiếp nhận từ quận, huyện (cũ). Ngoài khối lượng tiếp nhận theo các hợp đồng nêu trên còn khối lượng của các quận (cũ) chưa tổ chức đấu thầu nên không có hợp đồng bàn giao khi thực hiện chính quyền hai cấp. Trong trường hợp này, cây xanh không được duy trì, chăm sóc, cắt tỉa liên tục sẽ bị hư hỏng gây lãng phí nguồn vốn đã đầu tư đồng thời ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị, vệ sinh môi trường. Cây bóng mát không được cắt tỉa để đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão.
Đồng thời, thủ tục cấp giấy phép chặt hạ, dịch chuyển cây xanh hiện đang được Sở Xây dựng thực hiện, tuy nhiên phát sinh khó khăn khi khối lượng tăng nhiều và phạm vi thực hiện rộng, trong khi nhân lực của Sở Xây dựng mỏng...
Trong lĩnh vực thoát nước, Sở Xây dựng đã tiếp nhận 26 hợp đồng giá trị 801,885 tỷ đồng, trong đó 8 hợp đồng kéo dài sau 31/12/2025, 11 hợp đồng hết hạn năm 2025 và 7 quận, huyện cũ chưa đấu thầu lại. Khó khăn lớn là địa bàn gói thầu bị chia nhỏ theo địa giới mới, hợp đồng không đồng bộ về giá cả, quy cách, dẫn đến giám sát nghiệm thu phức tạp. Phần chưa có hợp đồng (hết hạn năm 2024 và trách nhiệm quận, huyện) vẫn duy trì tối thiểu nhưng thiếu cơ sở pháp lý thanh toán. Việc chuẩn bị đấu thầu mới bị đình trệ do chưa có quy định phân cấp rõ ràng…
Trong lĩnh vực chiếu sáng công cộng, hiện thành phố đang quản lý 2.233 trạm đèn, tổng chiều dài tuyến đèn là 4.660 km, tổng công suất là 23.493 kW; tổng số đèn chiếu sáng là 233.063 bộ đèn. Hiện khó khăn gặp phải là trong công tác thanh toán chi phí điện năng và quản lý vận hành đối với các trạm đèn chung lưới đường phố và ngõ ngách.
Ngoài ra, thành phố đã bàn giao 277 trạm đèn cho các quận, huyện, thị xã Sơn Tây (cũ) quản lý. Tuy nhiên, các trạm vẫn đang được kết nối, điều khiển, giám sát từ Trung tâm quản lý giám sát hệ thống chiếu sáng công cộng của Thành phố thông qua thiết bị điều khiển ngoại vi lắp trong các tủ điều khiển chiếu sáng dẫn đến việc chồng chéo trong công tác quản lý vận hành, bất cập trong công tác duy tu, duy trì, bảo dưỡng, sửa chữa trạm đèn…
Từ những vướng mắc trên, Giám đốc Sở Xây dựng đề xuất, HĐND thành phố sớm ban hành quyết định phân cấp quản lý Nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn TP Hà Nội đảm bảo cơ sở pháp lý để tổ chức thực hiện các gói thầu dịch vụ công ích thuộc lĩnh vực: Cây xanh, chiếu sáng, thoát nước, công viên, giao thông đang được Sở Tài chính tổng hợp, báo cáo UBND thành phố trình HĐND thành phố phê duyệt để có cơ sở hoàn thành các thủ tục lựa chọn nhà thầu và tổ chức thực hiện từ 1/1/2026 đảm bảo công tác duy trì không bị gián đoạn.
Về việc giao cấp xã làm chủ đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật theo tuyến, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Lưu cho biết, trong tổng số 26.978 dự án, nhiệm vụ do cấp huyện trước sắp xếp thực hiện có khoảng 14.000 dự án thuộc công trình hạ tầng kỹ thuật theo tuyến (các lĩnh vực giao thông, chiếu sáng, cấp, thoát nước, thủy lợi, đê điều, viễn thông...) chiếm khoảng 51,8% tổng số dự án, nhiệm vụ đã được HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết số 423/NQ-HĐND, UBND thành phố ban hành Quyết định số 3339/QĐ-UBND giao cho UBND cấp xã làm chủ đầu tư.
Đối với các dự án mới triển khai từ năm 2026 (bao gồm các dự án thuộc công trình hạ tầng kỹ thuật theo tuyến - thuộc phân cấp đầu tư của cấp xã), UBND các xã, phường làm chủ đầu tư.
Đối với các dự án thuộc phân cấp đầu tư của thành phố, sẽ giao chủ đầu tư sẽ trên cơ sở đánh giá năng lực, nhân lực, nguồn lực... và các quy định hiện hành để giao chủ đầu tư (Ban dự án chuyên ngành hoặc UBND các xã phường) theo nguyên tắc phân cấp tối đa cho cấp xã làm chủ đầu tư (đơn vị thụ hưởng lợi ích từ đầu tư công). Cụ thể, trường hợp dự án trọn vẹn trên địa giới chính 01 xã, phường, thành phố sẽ giao UBND xã, phường có đủ năng lực, nhân lực, nguồn lực... để triển khai thực hiện làm chủ đầu tư.
Trường hợp dự án trên địa bàn 2 xã, phường trở lên, trên cơ sở đánh giá năng lực, nhân lực, nguồn lực... và các quy định hiện hành, thành phố sẽ xem xét, quyết định giao cho 01 UBND xã ,phường có đủ năng lực làm chủ đầu tư. Trường hợp xã, phường có nguồn năng lực, nhân lực, nguồn lực... tốt, sử dụng ngân sách cấp xã để đầu tư các dự án cấp thành phố, thì thành phố thống nhất giao UBND xã, phường làm chủ đầu tư (bao gồm cả các dự án trên địa bàn 2 xã, phường trở lên).
Ngoài ra, thành phố hiện đã giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực của UBND cấp xã trong việc thực hiện các nhiệm vụ theo phân cấp đảm bảo khách quan, công khai, minh bạch; Tham mưu UBND thành phố phương án phân loại, đồng thời đề xuất cơ chế phân cấp mạnh hơn cho UBND cấp xã có năng lực trong giai đoạn tiếp theo. Trên cơ sở Bộ tiêu chí đánh giá năng lực của UBND cấp xã, thành phố xem xét giao chủ đầu tư trong trường hợp xã, phường được đánh giá năng lực tốt.
Về việc phân định thẩm quyền thẩm định, phê duyệt quy hoạch của UBND cấp xã, Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, theo các luật và nghị định mới ban hành; trong đó nêu rõ, với hệ thống pháp luật mới, UBND cấp xã đã có đủ cơ sở để chủ động lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch trên địa bàn.
Cụ thể, UBND xã được giao trách nhiệm tổ chức lập và phê duyệt một số loại quy hoạch, gồm: Quy hoạch chung xã; quy hoạch chi tiết điểm dân cư đô thị hóa, dân cư nông thôn, trung tâm xã; quy hoạch phân khu, khu đất đấu giá; cũng như các dự án hạ tầng xã hội, kỹ thuật do xã làm chủ đầu tư. Các phòng kinh tế hạ tầng và đô thị hoặc phòng kinh tế xã sẽ thẩm định dự toán chi phí, hồ sơ quy hoạch trước khi UBND xã phê duyệt.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn để cấp xã thực hiện, trong đó có nội dung triển khai Quy hoạch chung Thủ đô điều chỉnh đến năm 2045, tầm nhìn 2065. Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh đề nghị các xã kiện toàn nhân sự và quy trình nội bộ để đảm bảo triển khai các nhiệm vụ quy hoạch đúng luật.
Về tình hình công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại cấp xã từ ngày 1/7/2025 đến nay, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ hành chính công thành phố Hà Nội Cù Ngọc Trang cho biết, số lượng hồ sơ được tiếp nhận tăng dần đều từ đầu tháng 7 cho đến nay. Gần 3 tháng qua, các Điểm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội đã tiếp nhận tổng số 531.269 hồ sơ (trung bình mỗi tháng khoảng 177.000 hồ sơ, mỗi ngày khoảng trên 8.000 hồ sơ) được tiếp nhận. Khối lượng công việc là rất lớn trong khi nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị thời gian đầu tháng 7 hết sức khó khăn.
Mặc dù vậy, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn, trước hạn gần như tuyệt đối (99,37%) là minh chứng cho sự nỗ lực, tinh thần trách nhiệm và khả năng thích ứng linh hoạt, nhanh của đội ngũ công chức cấp xã dưới sự hỗ trợ sát sao từ Trung tâm Dịch vụ hành chính công thành phố. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến đạt 63,06%. Người dân ngày càng quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến, kỹ năng số của người dân cũng được nâng cao.
Tuy nhiên, quá trình vận hành bộ máy giải quyết hồ sơ hành chính còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Trung tâm kiến nghị UBND Thành phố quan tâm cấp kinh phí đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị; đồng thời kiện toàn mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố một cấp.
Tiếp đó, Hội nghị cũng được nghe các đồng chí lãnh đạo UBND xã, phường báo cáo tham luận, trình bày kết quả đạt được và các vướng mắc thực tế còn tồn tại, các kiến nghị, đề xuất Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố và các cấp có thẩm quyền quan tâm, tập trung chỉ đạo, giải quyết để đảm bảo hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp được thông suốt.
Bên cạnh một số ý kiến của các đồng chí lãnh đạo UBND xã, phường đã được các đồng chí lãnh đạo sở, ngành giải đáp thấu đáo ngay tại Hội nghị; vẫn còn một số ý kiến cần được nghiên cứu trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành và việc chủ động, vận dụng sáng tạo của Thành phố để tiếp tục hướng dẫn UBND các xã, phường thực hiện.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu tại hội nghị.
Kiên quyết thực hiện phân cấp, ủy quyền nhưng không máy móc
Trước các diễn biến mới phát sinh khi vận hành chính quyền hai cấp, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết, triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Quốc hội đã chỉ đạo sâu sát, quyết liệt; hàng tuần đều đánh giá tình hình, kết quả. Thành phố cũng theo sát diễn biến tình hình, chỉ đạo sâu sát kịp thời.
Thời gian qua, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết tâm, chủ động, trách nhiệm, nhất là ở cấp xã, để bảo đảm vận hành bộ máy, cán bộ, công chức đã làm việc rất vất vả, làm ngày, làm đêm. “Lãnh đạo Thành phố rất trân trọng công sức, sự cố gắng của các đồng chí. Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm khi tiếp xúc cử tri đã biểu dương kết quả sắp xếp bộ máy, vận hành của Thành phố và tinh thần cố gắng đó của các đồng chí”, đồng chí Trần Sỹ Thanh cho biết.
Chủ tịch TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, Thủ đô có đặc thù là khối lượng công việc rất lớn, tiêu biểu là khối lượng thủ tục hành chính. Kết quả thực hiện nhiệm vụ mà Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố, các chi nhánh và các điểm phục vụ ở phường, xã đạt được là rất lớn. Tuy nhiên, chúng ta đã cố gắng rồi, cần cố gắng hơn nữa, tiếp rà soát cắt giảm thủ tục hành chính, tổ chức lại quy trình bảo đảm hiệu quả cao để phục vụ tốt nhất người dân và doanh nghiệp.
Theo ông Trần Sỹ Thanh, quan điểm xuyên suốt của Thành ủy, UBND TP Hà Nội là kiên quyết phân cấp, ủy quyền. Từ năm 2023, thành phố đã triển khai phân cấp, ủy quyền mạnh mẽ, đang đẩy mạnh và sẽ tiếp tục thực hiện trong nhiệm kỳ tới. Khi phân cấp, Thành phố không chỉ tin tưởng mà còn tạo điều kiện về mô hình tổ chức, con người để đơn vị, địa phương được phân cấp, ủy quyền đảm đương được nhiệm vụ.
Việc phân cấp, ủy quyền của Thành phố cũng trên tinh thần hết sức thực tiễn, linh hoạt, không cứng nhắc, máy móc, bảo đảm phù hợp với năng lực, điều kiện thực hiện của từng đơn vị, địa phương.
Chủ tịch TP Hà Nội đề nghị Ban Tổ chức Thành ủy phối hợp với Sở Nội vụ xây dựng và triển khai kế hoạch bố trí cán bộ, công chức; bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ bảo đảm đủ trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu công việc.
Ông Trần Sỹ Thanh cũng khuyến khích các sở, ngành xây dựng “Sổ tay nghiệp vụ” gắn với số hóa và ứng dụng AI để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc.
Về mặt tài chính, ông Trần Sỹ Thanh khẳng định, thành phố sẽ bố trí đúng, đủ kinh phí cho các xã, phường; tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các xã, phường thực hiện tốt nhiệm vụ với tinh thần đã phân cấp là phải toàn diện.
Để khắc phục những khó khăn, bất cập được trao đổi, thảo luận tại Hội nghị, ông Trần Sỹ Thanh đề nghị, cùng với các biện pháp của Thành phố, các phường, xã nêu cao tinh thần chủ động, tích cực, tăng cường trao đổi thông tin, phối hợp với các sở, ngành để từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; nhất là phân định rõ nhiệm vụ ở những khu vực giáp ranh, bảo đảm thực hiện tốt các nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền; đồng thời lưu ý các phường, xã chủ động triển khai công tác chuẩn bị theo phương châm “4 tại chỗ” để phòng, chống bão số 11 (Matmo) hiệu quả, bảo vệ an toàn cho người dân.