Bạo lực không có nguyên nhân
Mới đây, ngày 26/12/2020, vụ việc đau lòng tại quận Hà Đông (Hà Nội) đã xảy ra khi 2 em học sinh nữ lớp 8 và 9 trường THCS Phú Cường đi học về bị một nhóm nữ sinh khác bạo hành. Clip được đăng tải trên mạng xã hội cho thấy 3 nữ sinh đạp liên tiếp vào phần bụng và đầu nạn nhân. Hai trong số nạn nhân đã phải nhập viện trong tình trạng đau đầu, buồn bôn và được chẩn đoán chấn thương sọ não.
Hình ảnh cắt từ clip vụ bạo hành giữa các học sinh.
Trao đổi với phóng viên báo Tin tức, lãnh đạo phòng Giáo dục và Đào tạo Hà Đông (Hà Nội) cho biết: “Hai nữ sinh bị đánh ở trường THCS Phú Cường không hề có mâu thuẫn gì với nhóm nữ sinh kia. Còn nhóm nữ sinh kia khi được hỏi thì trả lời “không quen biết nhưng vì nhìn không thấy thích nên đánh”. Nhiều người không khỏi phẫn nộ trước thái độ và hành vi ngang ngược của nhóm nữ sinh này.
Trước đó không lâu, trên mạng xã hội có lưu truyền clip một nữ sinh lớp 10 ở Bến Tre bị một nhóm bạn cùng khoá đánh hội đồng rất dã man, rồi xé rách áo dài ngay trong lớp học. Vụ việc được các học sinh khác quay lip rồi tung lên mạng khiến dư luận vô cùng giận dữ.
Quay trở lại với vụ bạo lực học đường tại quận Hà Đông, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo Hà Đông cho biết: “Vấn đề bạo lực học đường không phải là vấn đề mới, những năm gần đây phòng GD&ĐT Hà Đông đã tổ chức nhiều đợt tập huấn cho giáo viên, nhà trường để hướng dẫn học sinh cách phòng tránh. Nhiều buổi sinh hoạt ngoại khoá, nói chuyện cùng các chuyên gia được tổ chức. Nhưng giáo dục học sinh cũng rất cần sự phối hợp của gia đình”.
Học kỹ năng phòng tránh
Những vụ việc bạo lực học đường xảy ra ngày càng gia tăng cho thấy kỹ năng ứng phó với bạo lực học đường của một bộ phận học sinh hiện nay vẫn còn hạn chế. Theo kết quả nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý về những vụ bạo lực học đường, hầu hết trẻ gây ra bạo lực học đường hay trẻ là nạn nhân của bạo lực học đường đều là người thiếu kỹ năng sống để ứng phó trước những hoàn cảnh bạo lực cụ thể. Các kỹ năng sống đó là: Cách ứng xử, hành vi, lời nói để thoát ra khỏi những bế tắc trong các tình huống nảy sinh bạo lực như bắt nạt, cô lập, hành hung...
Trước những trường hợp nạn nhân bị đánh chỉ vì đối tượng hành hung “không thấy thích” thì sẽ xử trí ra sao? TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội tâm lý giáo dục Hà Nội - người từng “gỡ” nhiều ca học sinh cá biệt ở trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội cho biết: “Những tình huống này không hề xa lạ. Các em gặp phải tình huống trên cần được học kỹ năng đối phó từ trước. Trước hết, học sinh nên bình tĩnh để tìm cách thoát thân, cầu cứu người xung quanh”.
Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội là một trong những trường THPT đầu tiên ở Hà Nội có phòng tâm lý học đường. TS Nguyễn Tùng Lâm cho biết: “Phòng tâm lý này chính là nơi học sinh “dốc bầu tâm sự" của tuổi mới lớn, những xích mích với bạn bè, gia đình. Trường cũng mở một số buổi tập huấn kỹ năng xử lý tình huống khi gặp đối tượng côn đồ có ý định tấn công, hành hung. Mặt khác, quy định hiện hành chỉ phạt hành chính với những trường hợp bạo lực học đường thương tích nhẹ là chưa đủ sức răn đe”.
PGS Trần Thành Nam (ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội) cho biết: Những học sinh rơi vào các vụ việc bạo lực học đường nghiêm trọng thường là các em có vấn đề về tâm lý, do bị ức chế quá mức, không kiểm soát được cảm xúc. Nếu vấn đề tâm lý của các em được phát hiện sớm, các em được hỗ trợ và tư vấn thì sẽ giảm được những vụ việc bạo lực học đường”.
Tuy nhiên, phòng chống, ngăn chặn bạo lực học đường không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục. “Cần phải có chương trình giáo dục hành vi làm cha mẹ không bạo lực ở gia đình, đó là nền tảng rất quan trọng góp phần phòng chống bạo lực học đường. Bên cạnh đó có thể là chương trình an toàn trong khu dân cư, phố (thôn, xóm), phường (xã)... thuộc sự quản lý của các cơ quan, ngành chức năng khác ngoài ngành giáo dục. Đó là những nền tảng không thể thiếu trong phòng chống bạo lực học đường”, PGS Trần Thành Nam cho biết.