Hàng năm, Khu di tích lịch sử Truông Bồn đón tiếp hơn 300.000 lượt khách về thăm viếng, tri ân.
Mới đây, đoàn du khách chúng tôi - những người con miền Nam đã có dịp ghé tham quan Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn. Trong khói hương trầm quyện vào không gian linh thiêng cùng giọng nói truyền cảm của người thuyết minh viên, đoàn du khách chúng tôi như trở về miền đất huyền thoại năm xưa.
Tại khu di tích lịch sử này, chúng tôi được nghe những câu chuyện khá hay về các thanh niên xung phong đã hy sinh thân mình để đấu tranh giành độc lập tự do cho dân tộc. Theo lời hướng dẫn viên, trong cuộc chiến sinh tử này, 1.240 cán bộ, chiến sỹ đã dũng cảm chiến đấu và anh dũng hy sinh, tiêu biểu là sự hy sinh của 13 chiến sỹ thanh niên xung phong (TNXP) Đại đội 317 ngày 31/10/1968.
Chị Kiều Oanh, du khách đến từ TP Hồ Chí Minh cho biết: “Khi nghe kể tới sự hy sinh của 13 chiến sỹ TNXP này, tất cả đoàn chúng tôi đã khóc, khóc vì thương cho 11 cô gái và 2 chàng trai khi mà chỉ còn ít giờ nữa, Mỹ sẽ tuyên bố ngừng ném bom trên toàn miền Bắc và cũng chỉ còn ít giờ nữa thôi, họ sẽ bước chân về phía hòa bình với nhiều dự định cho tương lai. Đặc biệt, trong nhóm 13 TNXP này, có 5 chị chuẩn bị bước vào giảng đường, giấy báo nhập học vẫn đang gói trong từng chiếc khăn mùi soa; và cũng chỉ 1 giờ đồng hồ nữa thôi, chị Tâm, anh Hòa sẽ đưa nhau về làm lễ đính hôn...".
Theo một thuyết minh viên tại Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn, trong tiếng Nghệ, “Truông” là danh từ để chỉ một đoạn đèo dốc chạy giữa hai vách núi hiểm trở. Truông Bồn là một đoạn đèo dốc như thế có chiều dài 5 km, độ cao gần 70 m trên dãy núi Thung Nưa, có đỉnh cao nhất là 450m so với mực nước biển, nằm trên tuyến đường chiến lược 15A hay còn gọi là đường 30 - đi qua địa phận xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
"Trên tuyến đường chiến lược này – Cung đường độc đạo Truông Bồn có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, bởi là nơi kết nối các huyết mạch giao thông từ hậu phương lớn miền Bắc chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam. Cũng vì nắm được vị trí chiến lược của Truông Bồn, đế quốc Mỹ rải bom đạn huỷ diệt, hòng cắt đứt mạch máu giao thông của ta. Chỉ tính từ năm 1964 – 1968, chúng đã trút xuống nơi đây gần 20.000 quả bom các loại, hàng chục ngàn quả tên lửa. Trung bình mỗi km, Truông Bồn đã phải hứng chịu hơn 4.000 quả bom. Truông Bồn vốn là đỉnh núi cao 70 m so với mặt biển, sau nhiều năm đánh phá ác liệt, Truông Bồn đã trở thành bình địa, độ cao chỉ còn hơn 30m so với mặt biển", thuyết minh viên cho biết thêm.
Với số lượng bom đạn khủng khiếp như vậy, Truông Bồn được ví là hố bom của miền Bắc. Giữa mảnh đất bom cày đạn xới, khi mà cái chết luôn cận kề, nhưng hàng vạn con người nơi đây đã vượt lên bom đạn, vất vả thiếu thốn, ngày đêm bám trận địa. Tuy nhiên, bằng quyết tâm sắt đá “tim có thể ngừng đập nhưng đường không thể tắc”, quân và dân ta đã giữ vững mạch máu giao thông, đào đắp hàng triệu mét khối đất đá, đưa hơn 94 nghìn lượt xe cơ giới, vận chuyển và giải tỏa hơn 1 triệu tấn hàng vượt qua Truông Bồn, theo sát các đoàn quân vào chi viện cho chiến trường miền Nam.
Đặc biệt, nơi đây còn là một chứng tích hào hùng, bất hủ ghi dấu những chiến công và sự hy sinh oanh liệt của quân và dân ta trong cuộc đấu tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc trong thế kỷ 20. Tiêu biểu là những chiến công và sự hy sinh oanh liệt của 13 chiến sĩ TNXP thuộc Đại đội 317. Cụ thể, vào rạng sáng ngày 31/10/1968, máy bay Mỹ đã ném hơn 200 quả bom xuống trận địa Truông Bồn. Khi đó, Đại đội 317, Tổng đội TNXP Nghệ An đang làm nhiệm vụ san lấp hố bom và có 13/14 chiến sĩ TXNP đã anh dũng hy sinh khi mà chỉ còn ít giờ đồng hồ nữa, Mỹ buộc phải ngừng ném bom miền Bắc.
Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn được khởi công xây dựng vào ngày 27/10/2010 và cuối năm 2014 chính thức đi vào hoạt động, trở thành “địa chỉ đỏ” về giáo dục cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay.
Ngày nay, chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đã được hồi sinh mạnh mẽ ngay trên “tọa độ chết” năm xưa. Theo đó, mảnh đất bạc màu hoà lẫn máu xương của thế hệ cha anh đi trước đã và đang được hồi sinh thành không gian xanh mướt của cỏ cây, thơm nồng hoa lá của thế hệ trẻ hôm nay như một sự tri ân, tiếp nối của sự sống trên mảnh đất anh hùng. Đặc biệt, bằng tấm lòng tri ân của cả nước, Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn hôm nay đã được xây dựng lại bề thế, khang trang, xứng đáng với sự hi sinh cao cả của các chị, các anh, của quân và dân ra trong kháng chiến chống Mỹ.
Ông Phan Trọng Lộc, Giám đốc Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn cho biết, sau khi khu di tích được xây dựng, đã có hơn 2.000 loại cây phủ xanh không gian này. Đa số các cây xanh này là của các du khách thập phương mang đến trồng và được công nhân viên nơi đây chăm sóc, tưới tắm từng ngày để có được không gian xanh tươi, thơm ngát hương hoa. Hiện nay, Truông Bồn đã và đang là điểm đến du lịch tâm linh của nhân dân khắp mọi miền cả nước, hằng năm khu di tích đón tiếp hơn 300.000 lượt khách về thăm viếng, tri ân. Mặt khác, hàng ngày Truông Bồn còn trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng và tinh thần yêu nước cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Báo Tin tức xin gửi đến độc giả một số hình ảnh đoàn du khách TP Hồ Chí Minh ghé tham quan Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn, Nghệ An:
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, Truông Bồn được xem là “tọa độ lửa” bởi địa hình hiểm trở, nhiều dãy núi dọc 2 bên đường như: núi Voi, Cột Cờ, Mồng Gà… và trở thành nơi ẩn náu kín đáo, an toàn. Khu di tích lịch sử Quốc gia Truông Bồn được xây dựng trên diện tích gần 22 ha, nằm ở tuyến đường chiến lược 15A đi qua địa phận xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.