Chủ động ứng phó lũ quét và sạt lở đất tại Yên Bái

Chủ động phòng tránh

Hằng năm, Yên Bái thường xuyên chịu ảnh hưởng của các loại thiên tai như mưa đá, lốc xoáy, dông sét, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán... Trong đó, lũ quét và sạt lở đất thường đi đôi với nhau, diễn ra ngày càng khốc liệt, bất thường về cường độ và phạm vi, gây tổn thất rất lớn về con người, tài sản, trở thành nỗi ám ảnh đối với người dân sống ở khu vực miền núi.
 
Năm 2022, theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia sẽ có khả năng xuất hiện bão mạnh trái quy luật, áp thấp nhiệt đới và  ảnh hưởng của hoàn lưu áp thấp nhiệt đới đến thời tiết tỉnh Yên Bái, khả năng cao sẽ xảy ra hiện tượng mưa lớn kéo dài gây lũ quét và sạt lở đất trên diện rộng.
 
Ông Đinh Đăng Luận, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Yên Bái cho biết, ngay từ đầu năm, tỉnh đã chỉ đạo tập huấn, tuyên truyền sâu rộng để nâng cao nhận thức, ý thức của người dân, chính quyền các cấp trong phòng, chống thiên tai. Trong đó, các địa phương được yêu cầu xây dựng và diễn tập các phương án phòng tránh với các tình huống cụ thể khi lũ quét, sạt lở đất xảy ra.
 
Trước đó, địa phương điều tra, khảo sát, lập bản đồ khoanh vùng các khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn; rà soát, kiểm tra các công trình hồ chứa nước, các tuyến đê, các điểm xung yếu trước mùa mưa bão để xây dựng phương án ứng phó phù hợp; tăng nhanh diện tích trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng phòng hộ đầu nguồn các sông, suối.
 
Tỉnh Yên Bái đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo của các cơ quan chuyên môn, nhất là khả năng dự báo sớm. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đang vận hành 48 trạm đo mưa, 5 trạm đo thủy văn và 2 hệ thống cảnh báo sớm lũ quét. Mọi thông tin về mưa lũ, cảnh báo khu vực sạt lở đất đã kịp thời giúp các địa phương chủ động phòng tránh theo các phương án đã được tập huấn.
 
Huyện Trấn Yên hiện có 1.054 hộ sống trong vùng nguy cơ sạt lở đất; 106 hộ sống trong vùng nguy cơ lũ ống, lũ quét; 604 hộ sống trong vùng nguy cơ ngập úng. Nhiều biện pháp phòng tránh đang được huyện khẩn trương thực hiện.
 
Ông Nguyễn Đức Mầu, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Trấn Yên cho biết, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn kiểm tra, rà soát chi tiết đến từng hộ dân sống trong vùng có nguy cơ cao do lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Từ đó xác định cấp độ rủi ro của lũ quét, sạt lở đất thường xảy ra tại mỗi địa phương để xây dựng phương án di dời các hộ dân đến nơi an toàn; xây dựng phương án ứng phó lũ quét, sạt lở đất sát với điều kiện thực tế, đảm bảo tính khả thi cao, phù hợp phương châm 4 tại chỗ.
 
Là địa phương thường gánh chịu nhiều thiệt hại do lũ quét, sạt lở đất gây ra, huyện Mù Cang Chải xác định được 189 hộ dân sống trong khu vực có nguy cơ cao bị ảnh hưởng thiên tai, trong đó có 150 hộ sống trong vùng nguy cơ lũ ống, lũ quét và sạt lở đất.
 
Ông Sùng A Chua, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Mù Cang Chải cho biết, ngoài việc tuyên truyền, vận động những hộ dân sống trong vùng nguy hiểm chủ động di dời đến nơi an toàn trước mùa mưa lũ, huyện khuyến cáo mỗi gia đình có kế hoạch dự trữ lương thực và các nhu yếu phẩm từ 5 ngày trở lên; có phương án chủ động phòng ngừa, bảo vệ tính mạng và tài sản trước khi có sự trợ giúp từ bên ngoài.
 
Nâng cao năng lực ứng phó

Đến nay, 100% chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh Yên Bái đều xây dựng phương án ứng phó rủi ro thiên tai theo từng cấp độ, đặc biệt là phương án ứng phó với lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Với mục tiêu huy động mọi nguồn lực để chủ động ứng phó có hiệu quả trước các tình huống lũ ống, lũ quét và sạt lở đất có thể xảy ra trên địa bàn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản.
 
Do vậy, công tác khảo sát, quy hoạch lại khu dân cư được nhanh chóng hoàn thành. Yên Bái đã xác định được gần 4.300 hộ thuộc diện nguy cơ cao bị ảnh hưởng lũ quét, sạt lở đất phải di dời đến nơi định cư mới an toàn.
 
Theo ông Nguyễn Thế Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái, sau nhiều năm nỗ lực tổ chức thực hiện, việc bố trí quỹ đất tái định cư, di dân ra khỏi vùng đặc biệt nguy hiểm đến nay đã cơ bản hoàn thành. Những tồn tại, vướng mắc liên quan đã được giải quyết, nhất là hạ tầng cơ sở, điều kiện sản xuất và an ninh trật tự được đảm bảo tại các địa phương xảy ra thiên tai với phương châm hướng về cơ sở, tổ chức thực hiện theo phương án "4 tại chỗ", lấy công tác chuẩn bị con người, vật tư, phương tiện tại các địa phương làm trọng tâm.
 
Đại tá Nguyễn Quốc Triệu, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Yên Bái cho biết, hiện nay đã có 173/173 đơn vị hành chính cấp xã thành lập lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai, với tổng quân số tham gia hơn 13.000 người. Đội xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã được kiện toàn hàng năm, được tập huấn lồng ghép trong các đợt huấn luyện dân quân tự vệ và diễn tập phòng, chống thiên tai.
 
Thông tin từ Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm, cứu nạn tỉnh Yên Bái, đến nay có trên 62.800 người sẵn sàng tham gia các hoạt động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn trên toàn tỉnh, trong đó cấp xã, phường, thị trấn huy động gần 55.000 người. Tỉnh trang bị và sẵn sàng đưa vào sử dụng gần 300 nhà bạt các loại; 145 máy phát điện; 80 máy bơm các loại; trên 3.000 áo phao cùng nhiều trang thiết bị hỗ trợ quan trọng khác.
 
Ngoài ra, để đảm bảo an toàn giao thông trong mùa mưa lũ, Yên Bái đã huy động trên 1.200 ô tô các loại; 21 xe cứu thương; 275 máy xúc, ủi; gần 600 tàu, xuồng, thuyền máycác loại.
 
Tỉnh yêu cầu các địa phương có phương án bố trí nơi ăn, ở tạm thời và cung cấp những vật dụng thiết yếu cho các hộ dân phải di dời khẩn cấp; phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế tổ chức khám và điều trị cho người dân khi thiên tai xảy ra.
 
Ông Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Yên Bái cho biết, xác định đảm bảo tính mạng của người dân là trên hết, đến thời điểm này, ngành Y tế tỉnh Yên Bái đã bố trí đủ lực lượng y, bác sĩ thường trực tại các huyện, sẵn sàng tăng cường cho tuyến xã. Thuốc men, vật tư y tế đã được chuẩn bị đầy đủ; các biện pháp xử lý môi trường, phòng, chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trong và sau thiên tai được chuẩn bị chu đáo.