Gìn giữ gần 3.000 kỷ vật người gốc Hoa ở Chợ Lớn

Không gian trưng bày rộng khoảng 200m², được phân chia thành hai tầng, với nhiều khu vực độc đáo, giới thiệu các chủ đề phong phú như tranh ảnh, hàng quán, cổ vật, giấy tờ và nhiều hiện vật khác.

Những hiện vật này có tuổi đời từ hàng chục năm cho đến hơn một thế kỷ, được anh Sanh sưu tập từ năm 2015 đến nay. Đa phần các món đồ trong bộ sưu tập này là do gia đình người Hoa ở các Quận 5, 6, 11 hiến tặng hoặc được anh tìm kiếm và thu thập.

Anh Sanh cho biết, khoảng 10 năm trước, khi một căn nhà cổ của người Hoa tại Quận 11 bị giải tỏa để xây trường học, anh có cơ hội tiếp cận rất nhiều món đồ sinh hoạt cũ như quần áo, dụng cụ bếp, máy may… có từ thập niên 1950. Chủ nhà đã tặng lại những vật dụng này, nhưng thời điểm đó anh chưa có ý định theo đuổi công việc sưu tầm.

Anh Sanh chia sẻ: “Tôi chỉ lấy khoảng 10 vật dụng về làm kỷ niệm. Đến tháng 6/2019, tôi mới bắt đầu dành nhiều thời gian hơn để thu thập và được nhiều gia đình người Hoa quyên tăng. Đến nay, tôi đã lưu giữ gần 3.000 kỷ vật, bao gồm tranh ảnh, giấy tờ và những dụng cụ sinh hoạt hàng ngày của người gốc Hoa ở Chợ Lớn. Đây thực sự là những kỷ vật vô giá”.

“Bên cạnh công việc kiếm sống, phần lớn thời gian của tôi đều dành cho bộ sưu tập này. May mắn là ngoài sự ủng hộ và quyên tặng của bà con người Hoa ở Sài Gòn - Chợ Lớn, tôi còn nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ gia đình. Điều đó chính là động lực giúp tôi gắn bó hơn với công việc này”, anh Sanh nói thêm.

Tháng 4/2021, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao bằng xác lập kỷ lục “Người sở hữu bộ sưu tập kỷ vật của người Hoa ở Việt Nam trước năm 1975 có số lượng nhiều nhất” cho anh Dương Rạch Sanh.

Ngoài ra, anh Sanh còn sở hữu các loại đồ gốm sản xuất tại làng gốm Lái Thiêu từ những năm 1950, trong đó có nhiều chiếc chén mang họa tiết gà trống đặc trưng. Đặc biệt, bộ sưu tập còn có những vật dụng gắn liền với đoàn lân lâu đời nhất Chợ Lớn - Nhơn Nghĩa Đường. Các kỷ vật gồm rương gỗ, thanh long đao cùng nhiều bức ảnh tư liệu về hoạt động của đoàn lân qua các thời kỳ.

Một góc không gian trưng bày được anh Sanh dành riêng để tái hiện lại nơi sinh hoạt của nhóm phụ nữ độc thân người Hoa ở Sài Gòn - Chợ Lớn trước đây. "Những phụ nữ này được gọi là 'chị má', họ chọn cuộc sống độc thân và sinh sống chủ yếu ở vùng tam giác sông Châu Giang, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Trong giai đoạn 1900 - 1942, họ di cư đến Đông Nam Á, trong đó có Sài Gòn - Chợ Lớn làm nghề giúp việc. Khi về già, họ cùng nhau xây dựng các ngôi nhà tập thể như Phổ Thắng Đường, Nhất Đắc Đường, Tụ Quần Cư… Tuy nhiên, hiện nay chỉ còn lại nhà Tụ Quần Cư tại số 150 đường Trần Quý, phường 6, Quận 11", anh Sanh chia sẻ.

Với tâm huyết bảo tồn di sản văn hóa của cộng đồng người Hoa tại Chợ Lớn, anh Dương Rạch Sanh đã góp phần lưu giữ những giá trị lịch sử quý báu, giúp thế hệ sau hiểu hơn về đời sống, phong tục tập quán của cộng đồng này qua từng kỷ vật.