Quang cảnh bên ngoài trụ sở Quốc hội Mỹ ở Washington, D.C. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong bối cảnh Quốc hội Mỹ đang chạy đua để ngăn chặn một kịch bản chính phủ đóng cửa một phần trong vòng chưa đầy hai tuần nữa, họ cũng phải đối mặt với một câu hỏi: Liệu các nhà lập pháp, và đặc biệt là một nhóm nhỏ nhưng đầy quyền lực gồm những đảng viên Cộng hòa theo đường lối cứng rắn, có khả năng thỏa hiệp hay không.
Theo hãng tin Reuters, các đảng viên đảng Cộng hòa cho biết với thế đa số mỏng manh 221-212 tại Hạ viện, họ sẽ dành cả tuần tới để tìm cách thông qua các dự luật chi tiêu cả năm dự kiến khó có cơ hội thông qua tại Thượng viện do đảng Dân chủ chiếm đa số.
Dân biểu đảng Cộng hòa Tom Cole bày tỏ: “Chúng ta không nên cố gắng gây cản trở lẫn nhau về vấn đề này. Chúng ta đều xác định gần như phần lớn mỗi đảng muốn duy trì hoạt động của chính phủ”. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cũng đưa ra quan điểm tương tự.
Theo dữ liệu phân tích voteview.com của hãng tin Reuters - một công cụ được các nhà khoa học chính trị phát triển để đo lường tinh thần đảng phái, các thành viên Quốc hội đang bị phân cực hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, rất khó để các nhà lập pháp thoả hiệp.
Jeff Lewis - một nhà khoa học chính trị tại Đại học California, Los Angeles, người vận hành voteview.com - cho biết: “Chúng tôi chưa bao giờ gặp phải tình trạng nào như thế này. Không có bất kỳ chiến lược nào có thể giành được phiếu bầu từ đảng Dân chủ trong tình huống như này”.
Để tránh kịch bản chính phủ đóng cửa, trách nhiệm của Quốc hội Mỹ là tài trợ cho chính phủ. Hạ viện và Thượng viện phải nhất trí cấp kinh phí cho chính phủ theo một cách nào đó, và tổng thống phải ký ban hành dự luật thành luật. Quốc hội thường dựa vào cái gọi là “nghị quyết tiếp tục”, hay CR, để tạm thời cấp tiền hoạt động cho các văn phòng chính phủ trong thời gian đàm phán về ngân sách đang diễn ra.
Mike Johnson, người kế nhiệm ông Kevin McCarthy của đảng Cộng hòa làm Chủ tịch Hạ viện vào tháng trước sau ba tuần nhậm chức đã gửi đi những tín hiệu lẫn lộn về việc thông qua một nghị quyết tiếp tục sẽ tài trợ cho chính phủ đến ngày 15/1, với phương án có thể kéo dài thêm đến tháng 4 nếu cần thêm thời gian để đàm phán.
“Ông ấy vẫn chưa quyết định kế hoạch sẽ như thế nào”, Lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise nói với các phóng viên tại Điện Capitol ngày 3/11.
Trả lời kênh Fox News ngày 5/11, Chủ tịch Hạ viện Johnson cho biết ông và các cố vấn của mình đã làm việc suốt cuối tuần để tìm ra một biện pháp tạm thời cho phép họ có thời gian để tiếp tục quá trình phân bổ ngân sách.
Các thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa ở cả hai viện đều tin rằng một nghị quyết tiếp tục là điều khó tránh khỏi. Nhưng hiện tại, Chủ tịch Hạ viện mới cần cho các đảng viên đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn thấy được cam kết của ông đối với yêu cầu của họ rằng Hạ viện phải thông qua đầy đủ dự luật phân bổ ngân sách năm 2024 trước khi banhành một nghị quyết tiếp tục.
Hạ viện đã thông qua hai trong số ba dự luật chi tiêu của đảng Cộng hòa trong chương trình nghị sự vào tuần trước, bao gồm các hoạt động của quốc hội và môi trường. Điều đó nâng tổng số dự luật chi tiêu được thông qua của đảng này lên 7trong số 12 dự luật cần thiết. Trong khi đó, Thượng viện đã thông qua 3 dự luật với sự hỗ trợ của lưỡng đảng.
“Rõ ràng, các cam kết đã được đưa ra và động lực phải được duy trì. Nhưng chúng ta đang tiến gần đến ngày 17/11. Việc gia hạn là cần thiết”, Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Frank Lucas nói.