Các phương tiện lưu thông trên đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Ảnh: Trần Tĩnh/TTXVN
Đáng chú ý, trong số 36 trạm dừng nghỉ được đề xuất đưa vào quy hoạch, có 6 trạm đang khai thác sử dụng và 3 trạm đang đầu tư xây dựng được đề nghị giữ nguyên vị trí.
Đối với 27 trạm còn lại từng được lên kế hoạch triển khai chưa đầu tư, Ban Quản lý dự án 6 kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt hệ thống mạng trạm dừng nghỉ gồm 27 vị trí, trong đó 3 trạm trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (vị trí Km36+000, Km67+100 và Km96+100) sẽ chỉ đầu tư 1 trạm tại Km67+100, 2 trạm (vị trí Km36+000 và Km96+100) chuyển thành điểm dừng chân và không tính vào số lượng trong mạng trạm dừng nghỉ.
Đối với trạm hầm Đèo Cả tại Km1+000 và trạm tại Km12+000 thuộc Dự án cao tốc Long Thành - Bến Lức do khoảng cách quá gần và được hoạch định là trạm dừng chân, nên đơn vị được giao lập quy hoạch kiến nghị không đưa vào mạng trạm. Về quy mô diện tích, đối với 6 trạm đã đưa vào khai thác và 3 trạm đang đầu tư xây dựng được kiến nghị giữ nguyên hiện trạng.
Đối với 27 trạm dừng nghỉ chưa đầu tư bao gồm 4 trạm dừng nghỉ do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và tỉnh Lạng Sơn quản lý (trạm Km26+820 trên cao tốc đoạn Lạng Sơn - Bắc Giang, quy mô 6,3 ha; trạm Km36+00 trên cao tốc đoạn Đà Nẵng - Quảng Ngãi, quy mô 2,8 ha; trạm Km67+100 trên cao tốc đoạn Đà Nẵng - Quảng Ngãi, quy mô 5,1 ha; trạm Km96+100 trên cao tốc đoạn Đà Nẵng - Quảng Ngãi, quy mô 2,5 ha) được kiến nghị giữ nguyên theo quy mô diện tích đã thực hiện giải phóng mặt bằng. Với 23 trạm còn lại, quy mô chia làm 2 loại gồm 8 trạm dừng nghỉ có quy mô khoảng 3 ha/bên và 15 trạm dừng nghỉ có quy mô khoảng 5 ha/bên.
Các hạng mục công trình cơ bản của trạm dừng nghỉ gồm: bãi đậu xe, nhà dịch vụ (bao gồm: phòng nghỉ tạm thời cho lái xe, không gian nghỉ ngơi, nơi cung cấp thông tin, khu phục vụ ăn uống, giải khát, khu vực giới thiệu và bán hàng hóa, phòng trực của nhân viên cứu hộ, sơ cứu tai nạn giao thông, …), khu dịch vụ vui chơi trẻ em, khu WC, trạm cấp nhiên liệu, trạm sạc xe điện, xưởng bảo dưỡng, trạm biến áp, trạm xử lý nước thải, vị trí tập kết rác, trạm cấp nước, cây xanh cảnh quan…
Lãnh đạo Ban Quản lý dự án 6 cho biết, hiện nay, các Dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông (đã đưa vào khai thác và đang đầu tư) chưa bố trí các chỗ dừng xe dọc tuyến. Trong phạm vi nghiên cứu mạng trạm dừng nghỉ không bao gồm các chỗ dừng xe dọc tuyến trên cao tốc.
Tuy nhiên, trong đợt kiểm tra các tuyến cao tốc đầu năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến nghiên cứu bố trí các chỗ dừng xe dọc tuyến tại các vị trí có cảnh quan tự nhiên nổi bật để phục vụ quảng bá và khai thác du lịch cho địa phương.
Trên cơ sở đó, Ban quản lý dự án 6 kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải có văn bản chỉ đạo các chủ đầu tư/Ban quản lý dự án các dự án thành phần rà soát, lựa chọn một số vị trí (nằm xen kẽ giữa các trạm dừng nghỉ) có điều kiện địa hình, cảnh quan phù hợp, từ đó báo cáo đề xuất Bộ Giao thông Vận tải bổ sung vào dự án.
Diện tích các điểm dừng xe khoảng 0,8 ha/1 bên/1 vị trí, tùy từng vị trí sẽ bố trí một bên hoặc đối xứng hai bên và gồm các hạng mục: Bãi đậu xe, nhà dịch vụ, khu vệ sinh (WC), trạm cấp nhiên liệu, trạm biến áp, trạm sạc điện, vị trí tập kết rác, trạm cấp nước, cây xanh cảnh quan.
Trước đó, tại Thông báo số 198/TB – BGTVT ngày 20/6/2023, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng đã đánh giá trạm dừng nghỉ là công trình thuộc kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và là bộ phận không thể thiếu để phục vụ trong quá trình khai thác đường cao tốc, đáp ứng nhu cầu dừng xe nghỉ ngơi, sửa chữa, cấp nhiên liệu và các nhu cầu thiết yếu khác của người dân.
Đặc biệt, dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông là trục cao tốc huyết mạch của quốc gia, chiều dài hơn 2.000 km nên nhu cầu dừng, nghỉ dọc tuyến là rất lớn, dự kiến nhu cầu vận tải sẽ tăng cao khi hoàn thành, nối thông toàn tuyến.
Để đáp ứng nhu cầu và yêu cầu cấp thiết đầu tư trạm dừng nghỉ, phục vụ khai thác các dự án thành phần trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan khi hoạch định mạng trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông phải có tầm nhìn dài hạn, cần tham khảo kinh nghiệm đầu tư trạm dừng nghỉ trong nước và quốc tế.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu Cục Đường cao tốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, nghiên cứu quy mô và tính toán kỹ lưỡng những công năng, tiện ích của trạm dừng nghỉ để đề xuất vị trí, quy mô cho phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu vận tải trong tương lai, đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật hiện hành; trong đó lưu ý nghiên cứu quy mô trạm dừng nghỉ với diện tích khoảng 5 ha/bên, một số trạm dừng nghỉ gần các đầu mối giao thông, các đô thị lớn nghiên cứu với quy mô diện tích khoảng 3 ha/bên.