Việc Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thiêu sống phi công người Jordan Moath al-Kasasbeh đã khiến Amman giận dữ tăng cường không kích ồ ạt các vị trí IS tại Iraq. Vậy những yếu tố tiềm ẩn xung quanh động thái này là gì?


Jordan đã đóng góp gì trong cuộc chiến chống IS?

Giống như các một số quốc gia khác do người Sunni lãnh đạo tại Vùng Vịnh, Jordan gần đây hạn chế can dự vào cuộc chiến chống lại IS bằng việc chỉ tham gia không kích tại Syria. Tuy nhiên sau sự kiện viên phi công Jordan bị IS hành quyết, Ngoại trưởng nước này, Nasser Judeh cho biết Jordan quyết định sẽ tiến hành không kích cả các mục tiêu IS tại Iraq.

Về mặt ngoại giao, vào tháng 7/2014, nhiều tuần sau khi IS chiếm đập Mosul tại Iraq, Jordan đã tổ chức cuộc họp gồm lãnh đạo các bộ tộc người Sunni tại thủ đô Amman của nước này để bàn về việc leo thang bạo lực do IS gây ra.

Jordan cũng đã cung cấp hỗ trợ nhân đạo cho thường dân tại các khu vực ở Iraq, gần đây nhất vào tháng 11, nước này đã chuyển hàng viện trợ tới căn cứ không quân tại tỉnh Anbar, Iraq.

Khả năng Jordan hỗ trợ mạnh hơn cuộc chiến chống IS?

Jordan có thể tăng tầm ảnh hưởng tới các bộ lạc người Sunni tại Iraq để hỗ trợ năng lực quân sự chống lại IS. Jordan tin rằng nước này có thể là nơi tổ chức các hội nghị trong tương lai của các lãnh đạo theo dòng Sunni ở Iraq.

Lực lượng không quân hoàng gia Jordan sở hữu lượng hỏa lực đáng kể và mới chỉ có một phần nhỏ trong số đó được sử dụng trong các cuộc tấn công nhằm vào IS tại Syria.

Jordan cũng có thể tăng cường an ninh trên mặt đất dọc biên giới với tỉnh Anbar của Iraq nơi lực lượng IS tiếp tục có những lợi thế bất chấp các chiến dịch không kích của liên quân.

Tiềm lực quân sự của Jordan?

Lực lượng quân đội Jordan có 110.700 binh sĩ, bao gồm 14.000 quân nhân thuộc lực lượng tinh nhuệ đặc biệt và hơn 650 chiến đấu cơ.

Mỹ cũng đã tích cực cung cấp máy bay F-16 và tên lửa không đối không tầm trung cho quân đội Jordan. Viên phi công Moath Al-Kaseasbeh bị IS bắt giữ làm con tin vào tháng 12/2014 sau khi chiến đấu cơ F-16 do anh điều khiển bị rơi.

Các nhà làm luật tại Washington đã lên tiếng kêu gọi tăng cường hỗ trợ quân sự cho Jordan, trong khi đó, hàng năm Mỹ hỗ trợ 1 tỉ USD trong các lĩnh vực kinh tế và quân sự cho Jordan.

Phản ứng của Iraq khi Jordan không kích trên lãnh thổ?

Có lẽ Iraq sẽ không phản đối, ít nhất là về mặt công khai. Chính phủ Iraq đã lưỡng lự trong việc tìm kiếm sự hỗ trợ trực tiếp liên quan tới khủng hoảng của nước này, đặc biệt liên quan đến xung đột giáo phái giữa người Hồi giáo theo dòng Sunni và người Hồi giáo theo dòng Shiite.

Jordan có dễ tổn thương trước IS?

Câu trả lời là có. Jordan có chung biên giới với cả Syria và Iraq, chính vì vậy nước này rất dễ dàng trở thành mục tiêu tấn công của IS. Đây cũng là điều khiến Amman băn khoăn, chính vì vậy trong tháng 12/2014, Jordan đã huy động thêm lực lượng quân sự và xe thiết giáp dọc biên giới nước này với Syria sau một động thái được cho là sự thâm nhập của IS.

Jordan cũng làm điều tương tự tại biên giới Iraq vào tháng 7/2014 và IS đã đe dọa sẽ tiến qua vùng đất đó.


Hà Linh (Theo AP)