Tuy nhiên, có 29 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước. Từ kinh nghiệm của những địa phương có tỷ lệ giải ngân cao như: Hà Tĩnh (111,9%), Ninh Bình (94,8%), Thanh Hóa (90,1%), Thái Nguyên (80%), Lào Cai (79,5%) cho thấy, để hoàn thành mục tiêu, sự chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của lãnh đạo bộ, ngành, địa phương trong việc tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc, đốc thúc tiến độ và trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu là yếu tố then chốt.

Ninh Bình là một những địa phương đang có tỷ lệ giải ngân cao, sự quyết liệt của lãnh đạo địa phương có vai trò rất lớn. Ông Phạm Quang Ngọc, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, để thúc đẩy giải ngân, Ninh Bình tập trung quản lý sát tiến độ từng dự án, khi phân bố vốn thì cũng áp dụng nguyên tắc đơn vị làm tốt được cấp vốn nhanh hơn, nếu chậm trễ thì bị điều chuyển vốn. Thế nên, đến nay, Ninh Bình đã giải ngân được 95% trong tổng kế hoạch vốn được giao hơn 28.500 tỷ đồng.

Nhằm nâng cao kỷ luật, kỷ cương, đẩy nhanh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, ngày 16/10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2773/QĐ-TTg để điều chỉnh kế hoạch vốn ngân sách trung ương từ các bộ, địa phương giải ngân thấp sang các bộ, địa phương có nhu cầu bổ sung vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Khi thảo luận với các địa phương về việc xây kế hoạch đầu tư công, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cũng luôn nhấn mạnh, khi xây dựng kế hoạch, các bộ, ngành, địa phương cần rà soát kỹ khả năng chuẩn bị dự án, khả năng triển khai, giải ngân vốn như thế nào, tránh tình trạng xây dựng dự toán vượt khả năng triển khai rồi lại phải xin điều chỉnh giảm kế hoạch.

Về phía địa phương, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên cho biết, tính đến nay, công tác giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn đạt khoảng 41% so với tổng nguồn vốn đầu tư công năm 2025 trên 29.000 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là giải phóng mặt bằng còn vướng nhiều khó khăn sau sáp nhập thành phố Cần Thơ mới, trong đó có nhiều nguyên nhân khách quan đến từ các sở, ngành đến các xã phường.

Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trương Cảnh Tuyên cho biết, thành phố đang tập trung nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, phấn đấu từ đây đến cuối năm đạt tỷ lệ giải ngân trên 95%.

Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ đề nghị, Ban lãnh đạo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp thành phố Cần Thơ tạo sự đoàn kết trong nội bộ cơ quan, tập trung thực hiện nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công. Bên cạnh đó, rà soát, bố trí điều chỉnh các nguồn vốn của các công trình giao thông, ưu tiên những công trình bức xúc, không vướng giải phóng mặt bằng. Xây dựng kế hoạch từng dự án công trình, trong đó đánh giá tiến độ thi công, năng lực nhà thầu, cán bộ phụ trách, tiến độ…

Đối với thành phố Hà Nội, tại Hội nghị giao ban công tác đầu tư xây dựng cơ bản toàn thành phố quý IV/2025 mới đây, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh đồng ý với đề xuất của Sở Tài chính về việc phát động đợt thi đua cao điểm 75 ngày từ đầu tháng 11/2025 đến giữa tháng 1/2026. Theo đó, Hà Nội sẽ huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc, hành động quyết liệt, phấn đấu hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Mặt khác, Hà Nội yêu cầu các sở, ngành, xã, phường triển khai 8 nhóm giải pháp trọng tâm, gồm lập kế hoạch giải ngân chi tiết theo tuần, giám sát tiến độ từng dự án; xử lý dứt điểm các bất cập trong giải phóng mặt bằng; rà soát, điều chỉnh linh hoạt kế hoạch vốn giữa các dự án; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý đầu tư công; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cấp, các ngành; chuẩn bị sớm kế hoạch vốn đầu tư công năm 2026; gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả giải ngân thực tế.

Bên cạnh những giải pháp của địa phương, Bộ Tài chính cũng kiến nghị các bộ, ngành, địa phương cần có giải pháp sắp xếp, bảo đảm bố trí cán bộ có đủ năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu trong quản lý và triển khai các dự án tại địa phương, nhất là đối với địa bàn vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia. Được biết, hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang khẩn trương hoàn thành việc trình cấp có thẩm quyền ban hành nghị quyết để tháo gỡ vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai 2024 cho các dự án đầu tư công khẩn cấp, góp phần đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Tại Hội nghị trực tuyến về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, được tổ chức mới đây. Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt giải ngân vốn đầu tư công, tránh tình trạng “trên nóng dưới lạnh” hay “trong cuộc họp thì rất nóng, nhưng xong cuộc họp lại nguội”.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phải khẩn trương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện giải ngân đối với từng dự án; xây dựng tiến độ giải ngân cụ thể theo từng tuần, tháng, quý và có giải pháp cụ thể, phù hợp, thúc đẩy giải ngân đạt mục tiêu đề ra; đồng thời, thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh vốn từ dự án giải ngân chậm, hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn.

Bên cạnh các giải pháp liên quan đến thể chế, chính sách cần gỡ vướng, sự nỗ lực của các địa phương là yếu tố có ý nghĩa quyết định tới tỷ lệ giải ngân đầu tư công.

Theo Bộ Tài chính, tổng kế hoạch đầu tư công giao năm 2025 đến 23/10/2025 là 1.060.631,4 tỷ đồng, gồm kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (899.180,2 tỷ đồng) và kế hoạch vốn cân đối địa phương giao tăng (161.451,2 tỷ đồng). Tổng số vốn đã phân bổ là 1.032.492,8 tỷ đồng. Nếu không tính số kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương các địa phương giao tăng, tổng số vốn đã phân bổ là 871.041,6 tỷ đồng, đạt 96,9% kế hoạch vốn Thủ tướng đã giao.

Tính từ đầu năm đến hết ngày 23/10/2025, số vốn giải ngân thực tế là 464.828 tỷ đồng, đạt 51,7% kế hoạch Thủ tướng phủ giao, trong đó, có 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước. Tuy nhiên, có 29 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước.

Trong danh sách giải ngân dưới tỷ lệ bình quân chung, có nhiều đơn vị được giao kế hoạch vốn lớn, như: Bộ Xây dựng giải ngân đạt 42% kế hoạch vốn 82.032 tỷ đồng; Bộ Nông nghiệp và Môi trường đạt 40,8% kế hoạch 20.799 tỷ đồng; TP Hồ Chí Minh với kế hoạch vốn lớn nhất nước là 120.303 tỷ đồng, giải ngân đạt 52,3%; Hà Nội đạt 50,6% trên kế hoạch vốn 87.693 tỷ đồng; Hưng Yên đạt 51,2% trên kế hoạch 40.443 tỷ đồng. Các địa phương Cần Thơ, An Giang, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Đà Nẵng, Khánh Hòa với kế hoạch vốn giao từ 16.000 - 29.000 tỷ đồng, đều đang giải ngân dưới 50% kế hoạch vốn.

Bộ Tài chính cho biết, qua nắm bắt tình hình triển khai các dự án, hầu hết khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền giải quyết của các bộ, địa phương được giao là cơ quan chủ quản, chủ đầu tư dự án. Cùng với đó, công tác chuẩn bị đầu tư, tính sẵn sàng của dự án chưa bảo đảm kịp thời dẫn đến tình trạng vốn chờ dự án, quy trình thủ tục phức tạp, kéo dài, cơ chế điều chỉnh vốn chưa linh hoạt... Chưa kể, còn các vấn đề liên quan đến tâm lý e ngại sợ sai, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, chủ đầu tư, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công…