Hãng thông tấn chính thức SANA của Xyri ngày 7/3 dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Xyri Walid Muallem cho biết, Đamát sẵn sàng hợp tác theo sáng kiến 6 điểm của Trung Quốc để chấm dứt đổ máu và bắt đầu đối thoại giữa chính quyền với phe đối lập.

Trong tuyên bố đưa ra sau cuộc gặp đặc phái viên Trung Quốc về vấn đề Xyri Lý Hoa Tân đang ở thăm Đamát, ông Muallem cho biết Xyri hoan nghênh kế hoạch hòa bình 6 điểm của Trung Quốc và “sẵn sàng hợp tác” theo kế hoạch này để “ngừng bạo lực”. Ngoài ra, ông cho biết Xyri cũng sẵn sàng hợp tác với đặc phái viên chung LHQ và Liên đoàn Arập (AL), ông Kofi Annan, người dự kiến thăm Xyri ngày 10/3 tới.

Đặc phái viên Trung Quốc Lý Hoa Tân cho biết ông đã gặp Thứ trưởng Ngoại giao Xyri Ahmad Arnus để thảo luận về kế hoạch 6 điểm của Trung Quốc nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng kéo dài một năm nay ở Xyri. Dự kiến, ông Lý Hoa Tân cũng sẽ có cuộc gặp với đại diện các nhóm đối lập ở Xyri. Trước đó, liên minh đối lập chính của Xyri trước đó đã bác bỏ khả năng đối thoại khi Tổng thống Bashar al-Assad vẫn còn nắm quyền.

Đặc phái viên Trung Quốc về vấn đề Xyri Lý Hoa Tân (trái) đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Xyri Walid al-Moualem để thảo luận về kế hoạch hòa bình, ngày 7/3. Ảnh: AFP/TTXVN

Sáng kiến 6 điểm của Trung Quốc được công bố cuối tuần qua, trong đó kêu gọi chấm dứt bạo lực ngay lập tức và tổ chức đối thoại giữa chế độ của Tổng thống Assad và phe đối lập, đồng thời bác bỏ mọi sự can thiệp từ bên ngoài nhằm thay đổi chế độ ở Xyri, song ủng hộ vai trò của Hội đồng Bảo an LHQ trong khuôn khổ Hiến chương LHQ.

Cùng ngày, trong cuộc gặp người đứng đầu phái đoàn nhân đạo của LHQ, bà Valerie Amos, Ngoại trưởng Xyri Walid Muallem cho biết Đamát sẵn sàng hợp tác với phái đoàn nhân đạo LHQ đang ở thăm Xyri nhằm tìm cách tiếp cận các thành phố đang xảy ra biểu tình.

Theo hãng thông tấn SANA, ông Muallem "đã nhấn mạnh cam kết của Xyri trong việc hợp tác với phái đoàn theo cách thức tôn trọng chủ quyền và nền độc lập của Xyri và phải phối hợp với Bộ Ngoại giao nước này". Trong ngày 7/3, bà Amos đã cùng một đội ngũ Trăng lưỡi liềm Đỏ Xyri (SRC) đến quận Baba Amr, điểm nóng an ninh ở thành phố Homs trong thời gian vừa qua. Theo lời các thành viên SRC, hầu hết người dân Baba Amr đã rời nơi này đến những khu vực mà họ có thể nhận được cứu trợ từ Uỷ ban Chữ thập Dỏ quốc tế (ICRC). Sau chuyến thị sát Baba Amr khoảng một tiếng đồng hồ, bà Amos cho biết những khu vực mà bà chứng kiến "hoàn toàn bị phá hủy" và Homs như một thành phố bỏ hoang. Đoàn nhân đạo LHQ muốn tới các khu vực mà phe đối lập đang kiểm soát, song không thực hiện được do vấn đề an ninh.

Bà Amos, điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của LHQ, đã tới Xyri ngày 7/3 trong chuyến thăm kéo dài 2 ngày. Ngoài Homs, lịch trình dự kiến của phái đoàn nhân đạo này bao gồm cả những chuyến thăm các thành phố khác, trao đổi với các đại sứ nước ngoài còn ở lại Đamát, cũng như với các quan chức chính quyền Xyri nhằm thúc đẩy cứu trợ nhân đạo của ICRC và các tổ chức khác có thể tiếp cận được những địa điểm cần thiết.

Trong khi đó, ngày 7/3, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta có những tuyên bố cho thấy lần đầu tiên Mỹ có thể cung cấp các hỗ trợ không sát thương cho các nhóm đối lập đang muốn lật đổ chế độ của Tổng thống Xyri Assad. Phát biểu trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ, Bộ trưởng Panetta nói rằng "đang xem xét" khả năng này.

Tuy nhiên, quan chức cấp cao này cũng bày tỏ sự thận trọng về khả năng can thiệp quân sự vào Xyri, viện dẫn thiếu sự đồng thuận quốc tế, cũng như nguy cơ châm ngòi cho một cuộc nội chiến. Theo lời ông Panetta, Mỹ đang xem xét mọi bước đi dự kiến với các đồng minh quốc tế để ủng hộ những nỗ lực bảo vệ người dân Xyri, chấm dứt bạo lực, bảo đảm ổn định khu vực..., trong đó không loại trừ cả những giải pháp quân sự nếu cần thiết. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh vào thời điểm hiện nay, chính quyền Mỹ đang tập trung vào cách tiếp cận ngoại giao và chính trị hơn là một cuộc can thiệp quân sự.

Trước những lời kêu gọi như của Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain rằng Oasinhtơn nên đi đầu trong cuộc không kích Xyri để hỗ trợ phe đối lập tại đây, Bộ trưởng Panetta đã nhắc lại quan điểm của Tổng thống Barack Obama rằng tình hình tại Xyri khác với ở Libi, nơi liên minh do NATO đứng đầu đã thực hiện chiến dịch ném bom năm ngoái giúp lật đổ chế độ của nhà lãnh đạo Moamer Kaddafi. Theo ông Panetta, trường hợp Libi có sự ủng hộ mạnh mẽ trong Hội đồng Bảo an LHQ và AL cho can thiệp quân sự. Còn đối với cuộc khủng hoảng Xyri, Trung Quốc và Nga phản đối các biện pháp trừng phạt, trong khi AL cũng không ủng hộ kế hoạch không kích Đamát. Bản thân phe đối lập ở Xyri cũng không mạnh và rời rạc với khoảng 100 nhóm nhận là thuộc lực lượng chống đối.

Ngày 7/3, Nga đã hối thúc Chính phủ Xyri và phe nổi dậy dừng bạo lực "ngay lập tức" và hỗ trợ các phái viên làm công tác nhân đạo và hòa bình tại nước này. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga cho biết Mátxcơva "nhấn mạnh đến nhu cầu cấp thiết phải giải quyết các vấn đề nhân đạo khẩn thiết ở Xyri".

Đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin cùng ngày đã cáo buộc Chính phủ Libi hỗ trợ một trại huấn luyện cho những kẻ nổi loạn ở Xyri, vốn là thủ phạm tấn công các mục tiêu của chính quyền Đamát. Phát biểu tại một cuộc họp của HĐBA LHQ bàn về Libi, ông Churkin cho rằng "điều này là không thể chấp nhận được và đang góp phần hủy hoại sự ổn định tại Trung Đông". Ông cũng cho biết thêm rằng Al-Qaeda đang hiện diện ở Xyri và đặt ra vấn đề là phải chăng việc "xuất khẩu phong trào nổi dậy" đang biến thành "xuất khẩu chủ nghĩa khủng bố".

Trong khi đó, trả lời báo giới, Thủ tướng Nga Vladimir Putin cho biết Nga chưa thảo luận về khả năng cho Tổng thống Xyri Assad tị nạn. Trước đó, Tổng thống Tuynidi Moncef Marzouki cho rằng Nga có thể giúp giải quyết cuộc khủng hoảng tại Xyri bằng giải pháp trên. Sau khi có tuyên bố của Thủ tướng Nga Putin, Tổng thống Tuynidi Marzouki nói rằng quốc gia Bắc Phi này sẵn sàng cho ông Assad tị nạn nếu điều đó giúp đem lại hòa bình cho Xyri.

Tại Xyri, ngày 8/3, Thứ trưởng Dầu mỏ Abdo Hussameddin đã tuyên bố từ chức và sẽ gia nhập phe đối lập. Như vậy, ông Abdo trở thành quan chức cấp cao nhất trong Chính phủ Xyri ra nhập hàng ngũ phe đối lập.

TTXVN/Tin Tức