Khi phát triển các trung tâm dữ liệu trong bối cảnh bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), các tập đoàn công nghệ lớn đang cạnh tranh với ngành nông nghiệp Mỹ về đất đai, năng lượng và nguồn nước.
Ảnh minh họa: bloomenergy.com
Theo trang oilprice.com ngày 9/12, đối với nông dân tại Mỹ, các lo ngại về sản lượng năng lượng sạch quá lớn đang nhanh chóng biến thành lo ngại về việc không đủ năng lượng để sử dụng.
Trong nhiều năm qua, người dân vùng nông thôn Mỹ đã phản đối mở rộng các trang trại điện gió và điện mặt trời quy mô lớn do các hoạt động này lấy nhiều đất nông nghiệp. Giờ đây, họ có thêm một ngành mới phải lo ngại khi các trung tâm dữ liệu quy mô lớn muốn mở rộng hiện diện trên khắp cả nước Mỹ, cạnh tranh về đất đai, năng lượng và nguồn nước.
Tích hợp AI đang trở nên phổ biến, gần như không lĩnh vực nào nằm ngoài tốc độ lan rộng nhanh chóng của công nghệ này. Tháng 10 vừa rồi, Nvidia (công ty sản xuất chip máy tính tiên tiến vận hành nhiều nền tảng học máy) đã trở thành công ty đầu tiên đạt mức định giá 5.000 tỷ USD. Con số này lớn hơn cả tổng sản phẩm quốc nội của Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu.
Quy mô của quá trình chuyển đổi toàn cầu này khó có thể mô tả hết và tác động đang được cảm nhận ở những nơi tưởng như ít liên quan nhất, từ thung lũng Silicon đến vùng Trung Tây nước Mỹ. Tại khu vực nông thôn, nông dân ngày càng lo ngại về việc các tập đoàn công nghệ lớn có thể tác động đến hoạt động sản xuất hàng ngày của họ, đặc biệt là khi giá năng lượng đang tăng vọt.
Ông Kevin Semlow, một giám đốc tại Cục Nông trại Illinois, nói: “Khi chúng tôi thấy một số doanh nghiệp tiêu thụ điện lớn muốn đến bang Illinois, ví dụ như trung tâm dữ liệu, các hội viên của chúng tôi lo ngại rằng nhu cầu điện sẽ vượt quá khả năng đáp ứng. Khi nhu cầu tăng mà nguồn cung giữ nguyên thì điều gì thay đổi? Đó là giá”.
Trong cuộc phỏng vấn với trang tin nông nghiệp Brownfield, ông Semlow nói thêm: “Các hội viên của chúng tôi lo ngại rằng khi những cơ sở tiêu thụ điện lớn này xuất hiện, giá điện sẽ tăng và hiển nhiên điều đó tác động rất lớn đến lợi nhuận”.
Nông dân không phải là những người duy nhất lo lắng về số tiền họ phải trả cho nhu cầu năng lượng khổng lồ của AI. Nhiều người dân tại các bang mở cửa đón trung tâm dữ liệu như Virginia đã trải qua cuộc khủng hoảng tiền điện. Ông David Lapp, đại diện của cơ quan bảo vệ người tiêu dùng Maryland, nói với Business Insider hồi tháng 7: “Chúng ta đang chứng kiến xu hướng chuyển dịch ồ ạt tài sản từ người dùng điện sinh hoạt sang các tập đoàn lớn, các trung tâm dữ liệu và các công ty điện lực lớn cùng các công ty mẹ. Họ hưởng lợi từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng điện mới. Quy định về ngành điện lực không bảo vệ được người dùng điện cho sinh hoạt và đang góp phần gây ra khủng hoảng khả năng chi trả chi phí năng lượng”.
Giá năng lượng không phải là lo ngại duy nhất. Trung tâm dữ liệu cũng là nơi tiêu thụ nước lớn. Lượng nước mà các trung tâm dữ liệu của Mỹ sử dụng đã tăng gấp ba, từ 21 tỷ lít nước năm 2014 lên 65 tỷ lít nước năm 2023. Điều này làm gia tăng áp lực lên nguồn nước phục vụ nông nghiệp vốn khan hiếm, đồng thời làm dấy lên lo ngại về môi trường ngay cả ở các khu vực có nguồn nước dồi dào.
Trong bối cảnh nguồn nước có vai trò thiết yếu với nông nghiệp và nhu cầu trong ngành nông nghiệp vốn đã gây áp lực lớn lên nguồn nước khan hiếm, sự cạnh tranh từ trung tâm dữ liệu sẽ trở thành vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt ở các khu vực khô hạn. Ngay cả tại các khu vực có nguồn nước ngọt dồi dào, các nhà hoạt động cảnh báo rằng sự cạnh tranh này vẫn có thể gây thiếu nước. Báo cáo gần đây của Sentient cảnh báo rằng nếu không có biện pháp can thiệp, khu vực Ngũ Đại Hồ có thể bị khai thác vượt ngưỡng.
Ngoài ra, các dự án trung tâm dữ liệu đang thu gom nhiều diện tích đất ở các vùng nông thôn và nông nghiệp, khiến cộng đồng địa phương phản đối. Tại Indiana đầu năm nay, cư dân địa phương đã chiến thắng trong cuộc chiến căng thẳng với Google – công ty muốn chuyển hơn 182ha ở một vùng ngoại ô Indianapolis thành khu trung tâm dữ liệu khổng lồ. Khi luật sư của Google xác nhận tại cuộc họp công khai hồi tháng 9 rằng công ty rút đề nghị xây trung tâm dữ liệu, người dân ở đây đã rất vui mừng.
Thực tế, tâm lý phản đối các dự án trung tâm dữ liệu lan rộng đến mức điều này trở thành một trong số ít vấn đề mà cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa cùng đồng thuận.