Tính đến hết tháng 9/2012, kim ngạch xuất khẩu (XK) của Việt Nam đã đạt gần 84 tỷ USD, tăng khoảng 19% so với cùng kỳ năm 2011. Tiếp tục xu hướng tăng mạnh vào những tháng cuối năm, XK đang lạc quan sẽ vượt chỉ tiêu đề ra cho năm 2012.

Dù khó khăn về thị trường, nhưng xuất khẩu gạo vẫn đạt mức cao kỷ lục.

Theo thống kê của ngành chức năng, 9 tháng qua đã có thêm 3 ngành hàng gia nhập câu lạc bộ có con số XK hơn 1 tỷ USD, gồm: sản phẩm sắt thép; sản phẩm chất dẻo; túi xách, va li, mũ, ô dù. Tính trung bình hàng tháng, kim ngạch XK cả nước ước khoảng 9,3 tỷ USD, đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Dự kiến sang quý 4, giá trị hàng hóa XK sẽ còn tăng cao do được bổ sung nhiều nhóm hàng vào mùa kinh doanh chính như: cà phê, thủy sản…

Theo số liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, số hợp đồng gạo mà các doanh nghiệp đã ký từ đầu năm đến nay đạt cao kỷ lục với số lượng hơn 7,2 triệu tấn. Hiện Việt Nam vẫn duy trì là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới và dự kiến kết thúc năm 2012, các doanh nghiệp trong nước có khả năng xuất khẩu gạo đạt 7,5 triệu tấn, tăng khoảng 300.000 tấn so với năm 2011. Riêng ngành thủy sản, dù có những bất lợi về thị trường, thiếu hụt nguyên liệu chế biến nhưng 9 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu thủy sản vẫn đạt hơn 4,5 tỷ USD, tăng gần 4% so với cùng kỳ năm 2011.

Như thường lệ, khối các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn duy trì vị trí dẫn đầu trong việc tạo giá trị, tỷ trọng trong tổng kim ngạch XK với mức tăng trưởng cao. Cụ thể, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có mức tăng gần 35% so với cùng kỳ năm 2011, đạt hơn 52 tỷ USD, trong khi kim ngạch XK của các doanh nghiệp trong nước lại có dấu hiệu chững lại. “Nhờ lợi thế về công nghệ và thị trường, kinh nghiệm quản lý tốt..., khối FDI vẫn tiếp tục vị trí dẫn đầu trong việc tạo giá trị XK. Đặc biệt trong khi doanh nghiệp trong nước giảm nhập khẩu do khó khăn về thị trường, họ vẫn tăng lượng nhập nguyên liệu thô về chế biến phục vụ nhu cầu XK”, ông Trần Thanh Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu của Bộ Công Thương nhận định.

Nhìn về các tháng cuối năm, các chuyên gia kinh tế cho rằng, XK Việt Nam sẽ vẫn khả quan do đây là đợt cao điểm nhập khẩu của các nước phục vụ cho những ngày nghỉ lễ quan trọng nhất hàng năm. Nhiều quốc gia như: Mỹ, Trung Quốc… đang liên tục đưa ra những biện pháp nới lỏng nhằm mục đích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sẽ là những yếu tố kích thích nhu cầu tiêu dùng của người dân, tạo cơ hội thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh hoạt động XK hàng hóa. Theo ông Hải, với mục tiêu kế hoạch kim ngạch XK tăng 12%, năm 2012 cả nước sẽ phải đạt khoảng 109,5 tỷ USD. Với con số XK ấn tượng các tháng đầu năm và những dự báo lạc quan về tình hình XK, khả năng XK cả năm sẽ đạt khoảng 113 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 13-13,5% là điều hoàn toàn trong tầm tay.

Thời gian tới, theo Bộ Công Thương, nhiệm vụ trọng tâm của ngành sẽ vẫn là công tác xúc tiến thương mại nhằm mở rộng thị trường XK, tìm kiếm giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa trong nước… Hiện Bộ đang kết hợp với sở công thương các tỉnh, thành trên cả nước (trong đó chú trọng những khu vực trọng điểm), tìm hiểu, lắng nghe tâm tư nguyện vọng, khó khăn… của từng địa phương, từ đó chủ động đề xuất giải pháp tháo gỡ.

“Trong động thái mới nhất, Bộ vừa ban hành Chỉ thị số 13 về tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp và chúng tôi đã nhanh chóng triển khai ngay cho các doanh nghiệp thực hiện. Riêng Vụ Thị trường trong nước đã được giao nhiệm vụ giải quyết vấn đề hàng tồn kho cho các tập đoàn, tổng công ty và sẽ tiến tới thực hiện việc ký thỏa ước sử dụng hàng hóa của nhau trong thời gian tới… Chúng tôi hy vọng với những giải pháp kịp thời và sát với thực tế này sẽ góp phần giúp doanh nghiệp trong nước giải phóng được lượng hàng tồn kho, gia tăng XK”, ông Hải nói thêm.

Bài và ảnh: Lê Nghĩa