02:21 04/02/2016
Theo thường trực Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, cà phê, hồ tiêu là cây trồng phục vụ xuất khẩu, gắn chặt với cung cầu của thị trường quốc tế. Tuy nhiên, sản phẩm cà phê, hồ tiêu chủ yếu là xuất khẩu thô nên giá trị gia tăng thấp. Ngay niên vụ 2013 - 2014, cả nước đã xuất khẩu 1,395 triệu tấn cà phê nhân chỉ thu về đạt 3,55 tỷ USD.
Hiện nay, cả nước có trên 641.700 ha cà phê, trong đó, có trên 580.000 ha cà phê cho thu hoạch, với sản lượng đạt gần 1,4 triệu tấn cà phê nhân/năm, trong đó, các tỉnh Tây Nguyên có 573.000 ha cà phê, với diện tích cho thu hoạch 532.499 ha và đạt sản lượng trên 1,313 triệu tấn cà phê nhân. Hàng năm, 90% sản lượng cà phê của nước ta được xuất khẩu, nhưng chủ yếu xuất khẩu vẫn là cà phê nhân xô, với đa phần là chế biến khô, chất lượng không đồng đều, tỷ lệ hạt vỡ cao nên giá bán thấp hơn sản phẩm cùng loại của các nước khác.
Nhờ trồng cà phê và tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, gia đình ông Nguyễn Thế Lân, xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin (Đắk Lắk) đã có cuộc sống ngày càng ấm no. |
Theo ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam, khi bán 1 kg cà phê với giá thành như hiện nay, các nông hộ, doanh nghiệp thu được gần 2 USD, tương đương với giá trung bình của 1 ly cà phê (đã được pha chế) ở các nước nhập khẩu cà phê, trong khi đó, 1 kg cà phê thì pha chế được 50 ly cà phê. Cũng theo các chuyên gia, công nghiệp chế biến sâu cà phê sẽ nâng giá trị gia tăng cà phê lên ít nhất gấp 3 lần trở lên so với cà phê nhân xuất khẩu thô.
Thực tế, trong khi đó, nước ta lại có nhiều nhà máy chế biến cà phê từ chế biến thô đến chế biến sâu nhưng chưa được khai thác hết công suất. Cụ thể, nước ta hiện nay có 97 cơ sở chế biến cà phê nhân, với công suất thiết kế 1,503 triệu tấn/năm, 160 cơ sở chế biến cà phê bột (cà phê rang xay), với tổng công suất thiết kế trên 51.664 tấn sản phẩm/năm, công suất thực tế chỉ có 26.095 tấn/năm, 8 nhà máy chế biến cà phê hòa tan nguyên chất, với tổng công suất thiết kế 36.480 tấn sản phẩm/năm nhưng vẫn chưa hoạt động hết công suất…
Cà phê của một nông hộ tại xã Cuôr Đăng, huyện Cư M’gar (Đắk Lắk) quả nhỏ, thưa do ảnh hưởng nắng hạn kéo dài từ đầu mùa. |
Đối với sản phẩm cây hồ tiêu cũng không khác gì hơn. Hiện nay, diện tích, sản lượng hồ tiêu cả nước cũng tăng nhanh từ chỗ chỉ có 50.000 ha nay tăng lên trên 79.000 ha, với sản lượng năm 2014 đạt trên 146.000 tấn, trong đó, diện tích hồ tiêu của các tỉnh Tây Nguyên có gần 43.000 ha, với sản lượng 78.912 tấn. Trên 94% sản lượng hồ tiêu của nước ta đều dành cho xuất khẩu và sản phẩm tiêu xuất khẩu cũng chủ yếu là tiêu đen dạng hạt thô…
Ông Nguyễn Đăng Tuấn, xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin (Đắk Lắk) chăm sóc vườn tiêu. |
Theo ông Võ Thành Đô, Phó Cục trưởng Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) từ nay đến năm 2020 và định hướng 2030, cả nước vẫn chưa cần xây dựng thêm các cơ sở chế biến mới cà phê, hồ tiêu, chỉ chú trọng đầu tư bổ sung, đổi mới công nghệ, thiết bị để tăng năng suất lao động và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Đặc biệt, đầu tư nghiên cứu thay đổi cơ cấu mặt hàng theo hướng tăng sản phẩm chế biến sâu, chất lượng tốt, mở rộng thị trường tiêu thụ nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm cà phê, hồ tiêu. Chỉ riêng đối với cà phê, đến năm 2020, tỷ lệ cà phê tiêu dùng (cà phê chế biến sâu, gồm rang xay, cà phê hòa tan) phấn đấu đạt trên 25% trong tổng sản lượng cà phê nhân, trong đó, sản lượng cà phê rang xay đạt trên 50.000 tấn sản phẩm/năm, cà phê hòa tan các loại đạt trên 255.000 tấn/năm…
Quang Huy
|