Phó Tổng Biên tập báo Lao Động Nguyễn Đức Thành cho biết, sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân có ý nghĩa quan trọng khi nền kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi chính sách thuế TNCN phải phù hợp với từng giai đoạn kinh tế xã hội. Thuế TNCN không chỉ là công cụ điều tiết thu nhập, góp phần phân phối lại của cải mà còn là nguồn thu quan trọng của ngân sách Nhà nước để đầu tư phát triển, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng. Trong bối cảnh hiện nay, cải cách thuế TNCN cần hướng đến mục tiêu công bằng, hiệu quả, giảm gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo động lực cho tăng trưởng.

“Trong đó, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN sẽ cần xem xét nhiều yếu tố như: Mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội; ngưỡng thu nhập chịu thuế từ kinh doanh; thuế suất lũy tiến và khoảng cách giữa các bậc thuế; chính sách ưu đãi thuế với nhân lực chất lượng cao; điều chỉnh thuế đối với các nguồn thu nhập mới phát sinh. Dự kiến, các nội dung sửa đổi này sẽ được trình Quốc hội xem xét trong giai đoạn 2025-2026”, ông Nguyễn Đức Thành cho biết.

PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng: Xu hướng cải cách thuế thu nhập cá nhân hiện nay trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng đang hướng đến ba mục tiêu chính là giảm gánh nặng thuế cho người lao động, đảm bảo tính công bằng theo chiều dọc do thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu, và mở rộng cơ sở thuế để thích ứng với chuyển đổi số và toàn cầu hóa. Bên cạnh đó, một mục tiêu quan trọng nữa là thúc đẩy động lực phát triển kinh tế, hướng tới tăng trưởng bền vững.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, trong giai đoạn 2020-2024, tổng thu từ thuế thu nhập cá nhân tăng khoảng 70%, từ 110.000 tỉ đồng lên gần 198.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, trong cùng kỳ, thu nhập bình quân đầu người chỉ tăng khoảng 30%, từ 3.548 USD lên 4.622 USD. Điều này cho thấy mức đóng góp thuế thu nhập cá nhân đang tăng nhanh hơn nhiều so với mức tăng thu nhập thực tế của người dân.

Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân chủ yếu được thu từ các nguồn thu nhập như tiền lương, tiền công, thu nhập từ kinh doanh, đầu tư chứng khoán, chuyển nhượng bất động sản... Trong đó, tiền lương, tiền công chiếm tỉ trọng lớn nhất. Từ ngày 1/1/2026, ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể sẽ nâng lên từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm, tương đương với mức thu nhập khoảng 18 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh hiện tại chỉ ở mức 11 triệu đồng/tháng, cho thấy sự bất hợp lý trong quy định hiện hành.

“Theo các nghiên cứu về phân phối thu nhập, mức thu nhập phổ biến nhất của người lao động hiện nay rơi vào khoảng 8.400 - 10.500 USD/năm, tức là khoảng 20 - 25 triệu đồng/tháng. Nếu lấy mức này làm cơ sở, tôi cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hợp lý nên nằm trong khoảng 20 - 25 triệu đồng/tháng, thay vì mức 18 triệu đồng như một số đề xuất hiện nay”, PG.TS Phan Hữu Nghị cho biết.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế cho biết: Qua hơn 16 năm thực hiện (1/1/2009 đến tháng 3/2025), chính sách thuế TNCN đã thể hiện và phát huy được vai trò là công cụ quan trọng trong việc thực hiện chính sách điều tiết, phân phối lại thu nhập của các tầng lớp dân cư, từng bước quản lý thu nhập của các cá nhân, đồng thời đóng góp nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước (NSNN).

Từ 63 tỉ đồng số thu về thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao năm 2008, năm 2024 thuế TNCN lên đến gần 190.000 tỉ đồng, chiếm gần 12% tổng số thu nội địa… Thuế TNCN đã góp phần đáng kể vào tiến trình xóa đói, giảm nghèo, thực hiện an sinh xã hội trong thời gian qua.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện Luật Thuế TNCN đã bộc lộ các tồn tại kể cả về cơ sở thuế, đối tượng chịu thuế, thu nhập chịu thuế, tính thuế, thu nhập miễn thuế; phương pháp tính thuế và thuế suất. Riêng đối với thu nhập từ tiền lương tiền công còn liên quan đến mức giảm trừ gia cảnh, các khoản giảm trừ khác làm cơ sở xác định thu nhập tính thuế, biểu thuế lũy tiến từng phần. Những tồn tại đó gây nên sự thiếu minh bạch, thiếu bình đẳng về điều tiết thu nhập của cá nhân cũng như mức, tỉ lệ điều tiết tương ứng với các Luật thuế khác, đặc biệt là Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

“Để phù hợp với thực tiễn của nước ta cần nghiên cứu điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) đối với người nộp thuế, người phụ thuộc phù hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế, thu nhập bình quân của xã hội, chế độ tiền lương thay đổi theo quy định của Chính phủ… Tuy nhiên, việc điều chỉnh từ 11 triệu đồng, 4,4 triệu đồng lên bao nhiêu là phù hợp, cần nghiên cứu đồng bộ các chỉ tiêu về thu nhập GDP bình quân, mức thu nhập vùng, nhu cầu chi tiêu thiết yếu cho đời sống, chỉ số biến động giá… để đưa ra mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tiêu chí thuế TNCN trên cơ sở mở rộng cơ sở thuế và giảm mức điều tiết thuế phù hợp, kể cả đối với một số ngành nghề, lĩnh vực cần khuyến khích thu hút nguồn nhân lực”, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết.

Bà Đinh Thị Thúy, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần MISA cho biết: Kê khai và quyết toán thuế TNCN là một phần không thể thiếu trong hệ thống thuế của quốc gia. Tuy nhiên, để quy trình này trở nên minh bạch, chính xác và hiệu quả, việc ứng dụng công nghệ, đặc biệt là chuyển đổi số, sẽ là yếu tố quyết định.

Với người lao động, vẫn còn những bất cập trong kê khai, quyết toán thuế TNCN do không nắm được các quy định, giấy tờ cụ thể khi làm các thủ tục thuế. Đặc biệt là lao động có thu nhập không ổn định, lao động tự do, lao động phổ thông và lao động không có hỗ trợ từ doanh nghiệph.

Với doanh nghiệp, việc kê khai quyết toán thuế TNCN trong tổng hợp thông tin, sai sót trong tính toán và kê khai thuế. MISA đã phát triển giải pháp chuyển đổi số toàn diện qua MISA AMIS. Giải pháp này giúp doanh nghiệp và tổ chức chi trả thu nhập không chỉ hoàn thành nghĩa vụ thuế mà còn đảm bảo tính minh bạch trong từng bước của quy trình kê khai; Kết nối trực tiếp với cơ quan thuế liên thông trực tiếp với cổng thuế điện tử, giúp cập nhật và kiểm tra dữ liệu thuế kịp thời; đồng thời, nộp thuế trực tuyến nhanh chóng, giảm thiểu sai sót và thời gian xử lý.