Góp ý dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, bà Phạm Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Công đoàn Dệt may Việt Nam nhấn mạnh: Cần cụ thể hóa chủ trương “Xây dựng xã hội học tập suốt đời” bằng các giải pháp thực tiễn, phù hợp với đặc thù người lao động ngành sản xuất, nhất là khu vực dệt may, nơi có hơn 2,5 triệu công nhân, chủ yếu có trình độ phổ thông trung học trở xuống.

Học tập trở thành phong trào lan

Những năm qua, phong trào học tập, rèn luyện nâng cao trình độ trong đội ngũ công nhân dệt may đã có nhiều chuyển biến tích cực. Công đoàn Dệt may Việt Nam đã phối hợp với chuyên môn, các cơ sở đào tạo trong hệ thống triển khai chương trình công tác toàn khóa “Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, năng lực thích ứng cho cán bộ, đoàn viên và người lao động”.

Từ năm 2023 đến nay, ngành đã tổ chức 50 lớp đào tạo cho 1.625 lượt công nhân lao động (CNLĐ). Tại cấp cơ sở, có hơn 181.000 lượt CNLĐ được học tập về văn hóa, chuyên môn nghiệp vụ, tay nghề, ngoại ngữ, tin học... Các phong trào thi đua như “Luyện tay nghề, thành thợ giỏi”, “Công nhân giỏi kèm cặp tay nghề”, “Mỗi chuyền may là một lớp học nghề”, “Góc học tập công nhân – Tủ sách công đoàn”... được triển khai sôi nổi, góp phần xây dựng văn hóa học tập trong doanh nghiệp.

Không chỉ hướng tới công nhân, nhiều chương trình còn khuyến khích con em người lao động học tập, rèn luyện như “Bay cao ước mơ”, học bổng “Đồng hành cùng em đến trường”, cuộc thi “Lời ru bên cánh võng”, “Đọc truyện cho bé”... Hàng trăm quỹ khuyến học và hoạt động hướng nghiệp được tổ chức hằng năm, tạo động lực cho con em công nhân noi gương cha mẹ, tiếp tục con đường học tập.

Đề xuất cụ thể hóa chủ trương “xã hội học tập suốt đời”

Từ thực tiễn ngành Dệt may, Công đoàn Dệt may Việt Nam đề xuất bổ sung, làm rõ thêm một số nội dung trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, nhằm bảo đảm giáo dục đào tạo gắn chặt với thị trường lao động và sự phát triển của giai cấp công nhân hiện đại.

Trước hết, tại đoạn “Tăng cường định hướng nghề nghiệp ngay từ bậc học phổ thông...”, cần bổ sung nhấn mạnh: “Đào tạo nghề nghiệp phải gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động; coi trọng đào tạo lại và đào tạo nâng cao trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh và yêu cầu việc làm ngày càng cao”.

Tại đoạn “Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời, phát triển các mô hình, phong trào học tập theo hướng đa dạng, phù hợp với các đối tượng, từng địa phương”, Công đoàn đề nghị bổ sung thêm yếu tố “từng ngành nghề, lĩnh vực”, nhằm đảm bảo tính đặc thù, thiết thực với khu vực sản xuất công nghiệp.

Ngoài ra, ở nội dung “Đổi mới cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục đào tạo”, cần cụ thể hóa bằng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề và kỹ năng số cho người lao động, được hưởng ưu đãi về thuế, tín dụng, khen thưởng... Đây là bước quan trọng để gắn trách nhiệm doanh nghiệp với chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia.

Công đoàn Dệt may Việt Nam cũng kiến nghị bổ sung chỉ tiêu định lượng về tỷ lệ công nhân trực tiếp được đào tạo nâng cao tay nghề và kỹ năng số, thể hiện cam kết cụ thể trong xây dựng xã hội học tập.

Để chủ trương học tập suốt đời đi vào thực tiễn, Công đoàn Dệt may Việt Nam đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, đẩy mạnh tuyên truyền và nâng cao nhận thức. Lồng ghép nội dung “học tập suốt đời” vào các phong trào thi đua trong doanh nghiệp. Xây dựng các câu lạc bộ học tập công nhân, “góc học tập số”, “tủ sách số” tại nhà máy, xưởng sản xuất, khơi dậy tinh thần tự học, tự rèn luyện.

Thứ hai, đổi mới mô hình và phương thức học tập. Tập trung vào các hình thức linh hoạt như đào tạo tại chỗ, đào tạo kèm cặp, vừa học vừa làm, học trực tuyến, phù hợp đặc thù công nhân sản xuất. Phối hợp với cơ sở đào tạo để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và chọn lựa nguồn nhân lực tương lai, nhất là lực lượng công nhân kỹ thuật chất lượng cao.

Thứ ba, phát huy vai trò của tổ chức công đoàn. Công đoàn chủ động đưa điều khoản “doanh nghiệp hỗ trợ học tập, nâng cao tay nghề cho người lao động” vào Thỏa ước lao động tập thể, đồng thời xem việc tuyên truyền, phát động phong trào học tập là chỉ tiêu thi đua, khen thưởng hằng năm. Các cấp công đoàn cần tuyên dương điển hình tiên tiến, “cây sáng kiến, thợ giỏi”, tạo hiệu ứng lan tỏa trong toàn ngành.

Thứ tư, ứng dụng công nghệ số trong học tập. Xây dựng nền tảng học tập điện tử dùng chung của ngành Dệt May, tích hợp các khóa học về kỹ năng nghề, quản lý sản xuất, kỹ năng số, ngoại ngữ, văn hóa doanh nghiệp. Phát triển thư viện số ngành với video hướng dẫn, tài liệu mở phục vụ công nhân học tập mọi lúc, mọi nơi.

Thứ năm, tăng cường phối hợp “ba bên”: Doanh nghiệp – Nhà trường – Công đoàn. Doanh nghiệp coi đào tạo là đầu tư cho phát triển bền vững; Nhà trường khảo sát nhu cầu thực tế, xây dựng nội dung đào tạo phù hợp; Công đoàn làm cầu nối, thúc đẩy, giám sát và bảo đảm quyền học tập của người lao động.

Việc thúc đẩy học tập suốt đời trong công nhân không chỉ giúp người lao động thích ứng với quá trình chuyển đổi số, mà còn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu lao động Việt Nam chuyên nghiệp.

Công đoàn Dệt may Việt Nam khẳng định: “Học tập suốt đời là chìa khóa để công nhân không bị tụt hậu trong dòng chảy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”.

Đó cũng chính là hành động cụ thể hiện thực hóa mục tiêu Đại hội XIV của Đảng, phát triển con người Việt Nam toàn diện, xây dựng xã hội học tập, xã hội tri thức, trong đó công nhân vừa là lực lượng sản xuất chủ yếu, vừa là trung tâm của phát triển bền vững.