Khẳng định tầm vóc của doanh nghiệp dân tộc

Năm 2025 đánh dấu sự khởi đầu của kỷ nguyên mới gắn liền với khát vọng thịnh vượng 2045, Việt Nam vươn mình trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao. Trong những ngày thu lịch sử, nơi truyền thống kiên cường gặp gỡ khát vọng kiến tạo, đất nước ta đang bừng lên sức sống mới với những chuyển biến và bước tiến đột phá, từ thể chế đến hành động thực tiễn. Tâm thế sẵn sàng đồng hành cùng đất nước, khí thế lạc quan, tự cường trong cộng đồng doanh nghiệp, khẳng định năng lực vượt qua mọi thách thức để vươn tới tầm vóc cao hơn bằng những thành tựu, niềm tin, sức mạnh dân tộc và khát vọng hùng cường.

Để đạt được các mục tiêu then chốt của kỷ nguyên mới, không thể thiếu một lực lượng doanh nghiệp dân tộc hùng mạnh, có lý tưởng lớn, tinh thần phụng sự cao cả, gắn kết lợi ích doanh nghiệp với trách nhiệm cộng đồng và sự phát triển bền vững của đất nước. Các định hướng chiến lược từ Nghị quyết 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 đến Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 đều nhấn mạnh yêu cầu cần có chính sách đột phá để hình thành, phát triển doanh nghiệp dân tộc, doanh nghiệp tiên phong, quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt một số ngành, lĩnh vực trọng yếu; có năng lực cạnh tranh quốc tế và khả năng vươn ra toàn cầu.

Tuy nhiên, ngoài thông điệp mang tính khích lệ mạnh mẽ, những hình dung về "doanh nghiệp dân tộc" đến nay vẫn chưa thực sự rõ ràng cả về nhận thức lẫn cơ chế, chính sách. Chính vì vậy, bối cảnh mới đặt ra yêu cầu cần khẳng định, nhận diện và định vị cụ thể hơn về vai trò, tầm vóc của doanh nghiệp dân tộc, không chỉ ở quy mô, tính chất, mà còn ở khát vọng cống hiến, tinh thần tiên phong, đổi mới sáng tạo…; từ đó đưa ra những giải pháp đột phá, kiến tạo "đường băng" để đội ngũ doanh nghiệp dân tộc phát huy sức mạnh, đóng góp hiệu quả cho năng lực tự cường và vị thế quốc tế của đất nước.

Trên tinh thần đó, nhân dịp Kỷ niệm 21 năm Ngày doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 - 13/10/2025), ngày 8/10, Hiệp hội Bất động sản (BĐS) Việt Nam (Vnrea), Tạp chí điện tử BĐS Việt Nam (Reatimes) phối hợp với Viện Nghiên cứu BĐS Việt Nam (VIRES) đã tổ chức Hội thảo: Xây dựng và phát huy sức mạnh của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc vì khát vọng Việt Nam thịnh vượng.

Hội thảo là một trụ cột quan trọng của Đề án truyền thông về sứ mệnh lịch sử của kinh tế tư nhân đã được phát động. Trong khuôn khổ chương trình, bên cạnh các phiên tham luận và tọa đàm mở chuyên sâu, Ban tổ chức trao biểu trưng cho Top 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu sau 40 năm Đổi mới, đại diện cho tinh thần "Nghĩ lớn - làm thật - cống hiến không ngừng"; đồng thời, ra mắt Ấn phẩm đặc biệt: Kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên vươn mình.

Ông Phạm Nguyễn Toan, Phó chủ tịch Vnrea, Tổng biên tập Reatimes cho biết, Hội thảo tập trung làm rõ khái niệm doanh nghiệp dân tộc, khẳng định tầm vóc, sứ mệnh lịch sử và vai trò đồng hành, cùng tiến của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc trong sự nghiệp phát triển đất nước; nâng cao nhận thức và sự đồng thuận trong xã hội về vai trò tiên phong của doanh nghiệp dân tộc đối với khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Bên cạnh đó, Hội thảo đối thoại chuyên gia - doanh nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng thích ứng và tinh thần đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới; đồng thời, đề xuất cơ chế, chính sách để Nhà nước đồng hành, tạo điều kiện cho doanh nghiệp dân tộc phát triển bền vững, vươn ra khu vực và thế giới, khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, để kiến tạo quốc gia hùng cường, cần phải có những doanh nghiệp hùng cường. Với diễn biến thực tế trên thương trường hiện nay, yếu tố then chốt quyết định sự tự lực tự cường của dân tộc chính là doanh nghiệp. Sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đang ở thời khắc hội tụ đủ "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" để bước vào giai đoạn hiện thực hóa tầm nhìn quốc gia đến năm 2045. Đặc biệt, Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân là bước ngoặt lịch sử, khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Làm thế nào để doanh nhân dân tộc trở thành lực lượng nòng cốt trong công cuộc tự lực, tự cường, công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước là câu hỏi cần có các giải pháp quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương để hiện thực hóa. Thực tế hiện nay, thế giới biết đến doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là trong lĩnh vực xuất khẩu. Xuất khẩu hàng hoá năm 2024 của Việt Nam đạt 400 tỷ USD, nhưng khu vực FDI chiếm tới 75%, doanh nghiệp Việt chủ yếu "xuất khẩu hộ".

"Do đó, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, nền kinh tế Việt Nam muốn tự lực, tự cường, doanh nghiệp Việt phải làm chủ công nghệ, phát triển công nghiệp chế tạo bằng nội lực doanh nghiệp dân tộc; tăng cường các trụ cột sản xuất, chế tạo và công nghệ; lĩnh vực BĐS cần chuyển từ kênh đầu tư ngắn hạn sang nền tảng hạ tầng cho công nghiệp hóa và đô thị hóa bền vững, lấy phát triển BĐS công nghiệp, đô thị, công nghệ gắn với chiến lược sản xuất và đổi mới sáng tạo và phát triển nhà ở thương mại vừa túi tiền... nhằm quy tụ nhân tài, kiến tạo sức mạnh trí tuệ", TS. Lê Xuân Nghĩa khẳng định.

Đồng quan điểm, GS.TSKH.NGND. Vũ Minh Giang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ về vai trò lịch sử và sứ mệnh tương lai của doanh nghiệp dân tộc trong tiến trình phát triển đất nước. Nghị quyết số 68-NQ/TW xác định kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, quan điểm này đánh dấu sự chuyển biến rõ rệt từ việc chỉ thừa nhận sang bảo vệ, khuyến khích và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển, từ vai trò bổ trợ đến dẫn dắt phát triển.

Phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là yêu cầu về mặt kinh tế mà còn là mệnh lệnh chính trị, nhằm củng cố nền tảng tự chủ kinh tế quốc gia, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia và khả năng thích ứng trong một thế giới đầy biến động. Mô hình kinh tế tập thể trong một giai đoạn lịch sử đã trở thành lực cản lớn, thậm chí triệt tiêu động lực sản xuất của cá nhân và tư nhân. Những di tồn văn hóa về "sự cố kết cộng đồng" đi kèm "thói đố kỵ" vẫn tồn tại, phần nào hạn chế tinh thần cạnh tranh và khát vọng vươn lên. Vì vậy, sự chuyển mình hiện nay của doanh nghiệp tư nhân mở đường cho sự hình thành cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặt nền tảng cho việc xây dựng các doanh nghiệp dân tộc lớn mạnh, đủ sức đóng vai trò chủ lực trong nền kinh tế quốc gia trong tương lai.

"Việt Nam có 40 năm đổi mới, điều quan trọng nhất nằm ở việc đổi mới tư duy. Từ đó đến nay, kinh tế tư nhân dần được khẳng định vai trò với Nghị quyết 68. Doanh nghiệp dân tộc được xem là nhân tố chủ lực góp phần lan tỏa khát vọng dân tộc trong kinh tế, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng bền vững và tự cường quốc gia. Để hiện thực hóa điều đó, Nhà nước cần tạo 'đường băng' vững chắc, thông qua hệ thống chính sách minh bạch, nhất quán và khuyến khích sáng tạo, giúp khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ. Từ đó, mỗi doanh nghiệp sẽ nhận thức sâu sắc hơn trách nhiệm xã hội và sứ mệnh của mình đối với đất nước, góp phần đưa Việt Nam vươn lên thành một nền kinh tế độc lập, tự cường và thịnh vượng", GS.TSKH.NGND. Vũ Minh Giang chia sẻ.

Về vấn đề này, ông Phạm Quang Vinh, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết thêm, nói về doanh nghiệp dân tộc, chắc chắn đó phải là doanh nghiệp Việt Nam, nhưng không chỉ mang “quốc tịch Việt Nam”, mà còn phải thể hiện bản sắc Việt, trí tuệ Việt và khát vọng Việt. Đội ngũ doanh nghiệp cần hướng đến mục tiêu vươn ra toàn cầu, không dừng lại ở vai trò gia công, phụ trợ, mà phải tiến lên các phân khúc cao hơn trong chuỗi giá trị để giữ vai trò đầu tàu. Mặt khác, doanh nghiệp dân tộc bao gồm những doanh nghiệp đã lớn mạnh và những doanh nghiệp đang nỗ lực vươn lên. Chính sách ưu tiên hiện nay dành cho các doanh nghiệp “đầu tàu”, nhưng cũng tạo điều kiện để các doanh nghiệp khác có cơ hội vươn mình, hình thành một hệ sinh thái doanh nghiệp dân tộc cùng phát triển... Và đột phá thực sự nằm ở chính sách ưu tiên dành cho doanh nghiệp dân tộc, phải làm sao để khơi dậy, nuôi dưỡng và phát huy được sức mạnh của lực lượng này...