Theo UBND xã Ia Ly, địa phương hiện có 7 hộ thuộc diện phải di dời khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở cao. Thực hiện chủ trương của tỉnh, ngày 12/12/2025, UBND xã đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách, lấy ý kiến các hộ dân bị ảnh hưởng và thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư để triển khai các bước theo quy định. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn của UBND tỉnh tại cuộc họp trực tuyến ngày 22/12/2025, xã tiếp tục họp lần thứ hai để phổ biến lại chính sách, vận động người dân đồng thuận di dời đến nơi ở mới. Đến nay, các hộ dân cơ bản thống nhất chủ trương, song quá trình xây dựng, triển khai phương án vẫn còn vướng mắc.

Theo Quyết định số 73/2025/QĐ-UBND của UBND tỉnh Gia Lai, diện tích giao đất tái định cư tối thiểu là 500 m2/hộ, trong khi đó, quỹ đất bố trí tái định cư tại xã Ia Ly chủ yếu sử dụng quỹ đất công đã được quy hoạch chi tiết để đấu giá, diện tích khoảng 170 m2/hộ, nhỏ hơn nhiều so với yêu cầu mới. Việc điều chỉnh quy hoạch để đáp ứng quy định gặp khó khăn trong cân đối quỹ đất, đầu tư hạ tầng và nguồn lực, dẫn đến tiến độ triển khai bị chậm. Không chỉ vướng về quỹ đất, quy định chỉ thu hồi đất ở, không thu hồi đất nông nghiệp cũng gây lúng túng trong thực tế. Nhiều hộ có diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn, lên đến hàng nghìn m2, thậm chí vài ha nhưng phần đất ở chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Việc xác định ranh giới, vị trí đất ở để thu hồi, bồi thường theo quy định đòi hỏi phải rà soát, đo đạc, kiểm đếm kỹ lưỡng dễ kéo dài thời gian thực hiện và phát sinh vướng mắc trong tổ chức triển khai.

Trao đổi về những vướng mắc này, Trưởng Phòng Kinh tế xã Ia Ly Nguyễn Tiến Hoàn cho biết, trong quá trình xây dựng phương án bố trí tái định cư, người dân từng đề xuất phương án được cấp đất tái định cư, tự nộp tiền sử dụng đất và tự xây dựng nhà ở theo nhu cầu. Phương án này nhận được sự đồng thuận cao do đa số hộ dân mong muốn xây dựng nhà ở khang trang, phù hợp điều kiện sinh hoạt; tuy nhiên việc triển khai phải thực hiện phải theo các quy định hiện hành về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nên chưa có cơ sở áp dụng theo đề xuất của người dân. Ngoài ra, thực tế triển khai cũng bộc lộ bất cập ở một số trường hợp cụ thể: Có hộ dân bị sập nhà hoàn toàn do sạt lở nhưng toàn bộ diện tích đất đang sử dụng là đất nông nghiệp chưa chuyển mục đích sang đất ở. Theo quy định hiện hành, không có đất ở để thu hồi thì không đủ điều kiện bồi thường về nhà ở.

Cũng theo lãnh đạo Phòng Kinh tế xã Ia Ly, địa phương đã tính đến việc sử dụng nguồn kinh phí dự phòng để hỗ trợ thêm cho những trường hợp đặc biệt khó khăn nhưng nguồn lực hạn chế nên chưa thể giải quyết căn cơ. Ngoài ra, việc xác định phạm vi ảnh hưởng sạt lở hiện mới dừng ở mức đánh giá ban đầu; để xác định chính xác vùng nguy cơ, cần khảo sát, thăm dò địa chất chuyên sâu, vượt quá khả năng của địa phương.

Từ thực tế triển khai tại xã Ia Ly cho thấy, dù Quyết định số 73 của UBND tỉnh Gia Lai được ban hành nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho công tác di dời, ổn định dân cư vùng thiên tai, nhưng khi áp dụng vào từng địa bàn cụ thể vẫn phát sinh một số vướng mắc. Các nội dung này đang được địa phương tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền để xem xét, hướng dẫn và điều chỉnh phù hợp hơn với điều kiện thực tế, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống và yên tâm rời khỏi vùng nguy hiểm.