11:19 09/11/2025

Vui Tết cổ truyền của người Hà Nhì vùng biên viễn 

Không giống như các dân tộc khác, Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì ở xã biên giới Thu Lũm, tỉnh Lai Châu lại đến sớm hơn. Ở vùng đất nơi con sông Đà chảy vào đất Việt, Tết cổ truyền của đồng bào dân tộc không chỉ là gặp nhau bằng những lời chúc mừng năm mới, những bữa cơm cộng đồng ấm cúng, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa đặc sắc, nơi hội tụ tinh hoa truyền thống và lòng tự hào của dân tộc Hà Nhì nơi biên cương cực Tây Bắc của Tổ Quốc.

Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì thường được tổ chức vào trung tuần tháng 11 Dương lịch hằng năm, đây là thời điểm người Hà Nhì cho rằng có thể nghỉ ngơi sau một năm lao động vất vả. Tết không chỉ là dịp để con cháu sum vầy, con cháu đến chúc tết bố mẹ, ông bà, tưởng nhớ tổ tiên, thăm anh em họ hàng, mà còn là thời khắc thiêng liêng để mỗi người nhìn lại một năm đã qua, hướng tới một năm mới với niềm tin và hy vọng. Những nghi lễ truyền thống, những bộ trang phục rực rỡ sắc màu, những điệu múa, lời hát, và đặc biệt là những món ăn đậm đà bản sắc dân tộc Hà Nhì, tất cả tạo nên một bức tranh văn hóa sống động.

Chú thích ảnh
Việc quan trọng nhất trong ngày đầu năm mới là tục xem gan lợn để biết được mọi điều may hay rủi, sức khỏe của mọi thành viên trong gia đình mình ra sao

Chị Lỳ Chùy Xó, một người con bản Mé Gióng (xã Thu Lũm), lấy chồng ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Năm nay, khi thu xếp được việc nhà, chị Xó trở về quê hương để ăn Tết sau những năm xa quê nhà, xa gia đình bạn bè, người thân. Khi trở về, chị ngỡ ngàng với những đổi thay, bản làng thay da đổi thịt, nhiều ngôi nhà mới khang trang mọc lên, các xã sáp nhập với nhau càng thêm sự đoàn kết, đường trung tâm xã được trang hoàng rực cờ hoa, không còn cảnh những con đường đất bụi mù khi có xe đi qua, và lầy lội vào mùa mưa nay, những con đường đó nay đã được đổ bê tông rộng rãi, những ngôi nhà trình tường của anh em họ hàng giờ chỉ còn trong ký ức.

Với người Hà Nhì, Tết cổ truyền cũng là dịp để ca ngợi, gìn giữ, truyền dạy và lan tỏa tinh hoa văn hóa của dân tộc mình; để những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc tiếp tục lưu truyền qua nhiều thế hệ, những điệu xòe rộn ràng, những bản trường ca “Xa Nhà Ca” da diết, để những lễ nghi, trang phục, ẩm thực, tiếng nói và phong tục sẽ mãi trường tồn góp phần tạo nên linh hồn văn hóa độc đáo của một dân tộc đặc sắc nơi cực Tây Tổ quốc.

Chú thích ảnh
Ngay từ sáng sớm, mọi người ai cũng chuẩn bị cho mình những bộ trang phục đẹp nhất để đòn mừng năm mới

Ông Nguyễn Quang Hưng, du khách đến từ Thanh Trì, Hà Nội, cho biết, nhiều năm nay, cứ vào dịp Tết cổ truyền của người Hà Nhì, ông lại thu xếp thời gian đi du lịch lên Thu Lũm. Trước đây, ông cũng được nghe bạn bè kể về những phong tục tập quán và bản sắc của văn hóa các dân tộc ở Lai Châu, nhưng không hình dung được họ lại có nhiều loại hình văn hoá đặc sắc đến thế. Ông Hưng rất vui vì ở một vùng đất xa xôi, núi rừng hiểm trở, một dân tộc nơi cuối trời Tây Bắc không có chữ viết mà họ có thể lưu giữ được những bản trường ca với hàng nghìn câu qua nhiều thế hệ, những điệu múa, điệu xòe, món ăn của người Hà Nhì thực sự cuốn hút, trang phục phụ nữ của họ cũng rất đẹp.

“Tôi đã chụp rất nhiều ảnh để khoe với người thân, bạn bè nhưng chắc chắn tôi sẽ quay lại để tiếp tục được tìm hiểu thêm và khám phá không chỉ văn hóa, con người mà cả cảnh sắc núi rừng, nơi con sông Đà chảy vào đất Việt”, ông Nguyễn Quang Hưng chia sẻ.

Năm nay là năm đầu tiên sáp nhập xã Ka Lăng và Thu Lũm thành xã Thu Lũm mới với nhiều thời cơ và thách thức. Thu Lũm đang không ngừng đổi mới, tận dụng thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kinh tế từng bước phát triển, văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, bảo đảm người dân đều được chăm lo, thụ hưởng các chế độ, chính sách; gìn giữ và phát huy giá trị bản sắc văn hóa tốt đẹp của đồng bào các dân tộc; giảm nghèo nhanh; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân tiếp tục được cải thiện. Quốc phòng an ninh ổn định, trật tự, an toàn xã hội, chủ quyền biên giới quốc gia tiếp tục được giữ vững. 

Chú thích ảnh
Trong những ngày Tết cổ truyền, người Hà Nhì cũng làm cỗ đẻ mời bạn bè đến ăn tết, chúc cho nhau nhưng lời bình an tốt đẹp nhất trong những ngày năm mới

Ông Nguyễn Trường Giang, Bí thư Đảng uỷ xã Thu Lũm, cho biết, cấp ủy, chính quyền cấp xã là gần dân nhất, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc tại địa phương. Xã sẽ tập trung thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, trọng tâm là phát huy các giá trị của di sản, các phong tục, lễ hội truyền thống, đặc biệt là duy trì và phát huy Tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì để không chỉ là bảo tồn văn hóa mà còn tạo động lực để thu hút khách du lịch, thúc đẩy kinh tế phát triển. 

Địa phương cũng tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; tranh thủ mọi nguồn lực để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; tăng cường quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, tiếp tục củng cố, tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị và đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn; duy trì và phát triển quan hệ đối ngoại trên các lĩnh vực góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình hữu nghị cùng phát triển, bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia.

Phát huy truyền thống, ý thức tự lực, tự cường, tinh thần tự chủ, sáng tạo. Tin rằng xã Thu Lũm sẽ nắm vững thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, đoàn kết, phấn đấu đưa Thu Lũm thành điểm sáng ở cực Tây Bắc của tổ Quốc.

Trung Dũng